Joan Benoit: γεννημένη για να τρέχει!

Παρακολουθώντας τον φετινό μαραθώνιο του Σικάγο (Chicago Marathon 2018), τα πρόσωπα και τις ιστορίες του, ένα γνώριμο όνομα, μια γνώριμη φιγούρα από το παρελθόν, όσο κι αν προσπάθησε να μην συγκεντρώσει τους προβολείς της δημοσιότητας, τελικά βρήκε θέση ανάμεσα στους αφανείς ήρωες και στα μεγάλα ονόματα, τους elite αθλητές και αθλήτριες που κυνηγούσαν την δική τους υστεροφημία.
Το όνομα της, Joan Benoit Samuelson!

Δεν ξέρουμε πόσο αναγνωρίσιμο, πόσο γνωστό μπορεί να είναι σήμερα το όνομα αυτό, καθώς και η σημασία του, σε ένα νέο φίλο του τρεξίματος, είτε στην Ευρώπη, είτε σε οποιαδήποτε άλλο μέρος του κόσμου. Ίσως όμως, εκτιμώντας τις αντιδράσεις και την αποδοχή των δρομέων του μαραθωνίου του Σικάγο (όπως και σε άλλη περίσταση αυτή των δρομέων της Ν.Υ. ή της Βοστώνης), δεν είναι υπερβολικό να εικάσουμε ότι η πλειονότητα αυτών των δρομέων μπορεί να αγνοούν τους elite δρομείς που συμμετέχουν σε αυτούς τους major μαραθωνίους, καθώς και την ιδιότυπη σειρά αγώνων στην οποία αυτοί μετέχουν, παρ’ όλα αυτά γνωρίζουν πολύ καλά ποια είναι αυτή η κυρία, η Joan Benoit Samuelson, που τρέχει δίπλα τους.

Σήμερα, στη Joan Benoit Samuelson δεν έχει απομείνει τίποτα να αποδείξει στο τρέξιμο. Θα μπορούσε να επαναπαυτεί στις δάφνες της και κανείς δεν θα μπορούσε να πει τίποτα για αυτό. Τα επιτεύγματα της ξεπερνούν όλα τα άλλα. Αλλά η Joan δεν είναι ούτε ο τύπος που θα καυχηθεί, ούτε ο τύπος που θα επαναπαυτεί. Ήσυχη και μετριοπαθής, φαίνεται  να έχει μια εσωτερική φλόγα, μια φωτιά που ακόμα δεν έχει σβήσει.

Το Σαββατοκύριακο 6-7 Οκτωβρίου, είχε προγραμματισμένες εμφανίσεις και σεμινάρια σχετικά με τον Chicago Marathon σε εκδηλώσεις ΜΜΕ και αθλητικών εταιρειών.
Η Joan Benoit Samuelson, σήμερα 61 ετών, επέστρεφε στο τόπο μιας μεγάλης νίκης, όπου το 1985, με 2:21:21, έκανε αμερικάνικο ρεκόρ που κράτησε για 18 χρόνια (χρόνος που είναι ακόμα ο πέμπτος ταχύτερος στις Η.Π.Α.)!
Και φυσικά δεν ήταν  δυνατό να μη γίνει αναφορά σε αυτό και να μην υπάρχουν συνεντεύξεις της!

Όμως την Δευτέρα, την εβδομάδα του αγώνα, το όνομα της, εμφανίστηκε και στη λίστα των συμμετεχόντων elite! Ναι, θα έτρεχε και στον αγώνα! Είχε έρθει στο Σικάγο έχοντας ένα νέο στόχο. Το παγκόσμιο ρεκόρ για την ηλικιακή ομάδα 60-64 ετών, που είναι 3:01:30, από την Bernie (Bernardine) Portenski της Νέας Ζηλανδίας από το 2010.

Κρατώντας χαμηλό προφίλ, όταν την αναζήτησαν και όταν ρωτήθηκε για αυτό, απέφυγε να απαντήσει. Τραυματισμοί και ασθένειες την είχαν εμποδίσει να δώσει το παρόν στο Σικάγο το 2015 και το 2017 παρότι το είχε προσπαθήσει. Ο τελευταίος της αγωνιστικός μαραθώνιος ήταν αυτός της Βοστώνης  το 2015 όπου είχε τερματίσει σε 2:54:26.

Την Κυριακή 7 Οκτωβρίου, η Joan πράγματι στάθηκε στην αφετηρία του Chicago Marathon, μαζί με την κόρη της. Αλλά τελικά αυτή την βροχερή και γεμάτη αέρα ημέρα δεν τα κατάφερε. Τερμάτισε σε 3.12.13, πίσω από την κόρη της Abby Samuelson, που έκανε χρόνο 3:11:20.

 

61 years young and still an inspiration to us all. Set your goal and see them through on your terms. Thanks and well done Joanie and Abby. #ChicagoMarathon2018 pic.twitter.com/kA7VbZCdrm

— Paula Radcliffe (@paulajradcliffe) October 8, 2018

Μετά το τέλος του αγώνα, σε μια άκρως συναισθηματική στιγμή, εξέφρασε τον ενθουσιασμό της που  ολοκλήρωσε τον μαραθώνιο, αφού οι τραυματισμοί την εμπόδιζαν να κάνει τα τελευταία χρόνια αυτό που τόσο πολύ αγαπάει: να τρέχει! Και φυσικά έδωσε την υπόσχεση ότι θα επιστρέψει! Πράγμα για το οποίο, δεν έχουμε καμία αμφιβολία ότι θα γίνει έτσι!

Δεν ξέρουμε αν θα συνεχίσει να πετυχαίνει ρεκόρ, αυτό ή κάποιο άλλο. Στην πραγματικότητα ίσως κανείς δεν θα τη θυμάται στο μέλλον για κάποιο ρεκόρ της. Κι αυτό γιατί η θέση που έχει στις καρδιές και τη σκέψη όλων μας, είναι αυτή της καθημερινής έμπνευσης να βρίσκουμε  θέληση και δύναμη, να συνεχίζουμε σε πείσμα όλων και να κρατάμε ζωντανή την αγάπη μας για το τρέξιμο .
Βλέπετε, η Joan Benoit, δεν είναι άλλη μια μεγάλη αθλήτρια, άλλη μια χρυσή ολυμπιονίκης. Είναι μια γυναίκα που η ιστορία της, η μοίρα της είναι συνυφασμένη με την δικαίωση του αγώνα χρόνων των γυναικών για το δικαίωμα να αγωνίζονται κι αυτές όπως οι άντρες.
Και πιστέψτε μας, ναι, τα έχει καταφέρει σε πολύ πιο δύσκολες καταστάσεις. Αυτό τουλάχιστον δείχνει η ιστορία της!

Ένα κορίτσι γνωρίζει το τρέξιμο

Η Joan Benoit, γεννήθηκε στο Cape Elizabeth του Maine στις 16 Μαΐου 1957 και ήταν το τρίτο από τα  τέσσερα παιδιά και η μοναδική  κόρη της Nancy Benoit, αθλήτριας στα σχολικά της χρόνια, και του Andre Benoit, ο οποίος είχε υπηρετήσει ως καταδρομέας-σκιέρ (στις Ιταλικές Άλπεις) κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Υπήρχαν δύο πράγματα που οι Benoits ενθάρρυναν στα παιδιά τους από μικρή ηλικία – η  θρησκεία και το σκι. Τα παιδιά συχνά παρακολουθούσαν την Κυριακάτικη Λειτουργία με τα ρούχα για σκι, ώστε να πάνε για προπόνηση αμέσως μετά!
Η Joan  σαν παιδί ήταν ένα ήσυχο, χαριτωμένο και μάλλον συνεσταλμένο παιδί. Ήταν όμως ο αθλητισμός που έβγαζε τον αληθινό της χαρακτήρα. Ξεκίνησε σαν σκιέρ κατάβασης και ήδη 9 χρονών κέρδισε τον πρώτο της αγώνα.

Σε ηλικία 16 ετών ζήτησε από τους γονείς της να την αφήσουν να μεταγραφεί από το Cape Elizabeth High στο Burke Mountain School στο Βερμόντ, επειδή εκεί θα μπορούσε να κάνει σκι οκτώ ώρες την ημέρα και να παρακολουθεί μαθήματα το βράδυ. Οι γονείς της όμως αποφάσισαν ότι αυτό δεν ήταν το καλύτερο πράγμα για αυτήν. Αλλά δεν ήταν μόνο αυτή η απόφαση που θα την πλήγωνε. Ήταν και η ίδια η μεγάλη της αγάπη για το σκι, πρώτα πρώτα.

Το όνειρο της Joan να πάει στους Ολυμπιακούς Αγώνες ίσως είχε τελειώσει πιο νωρίς, όταν την προηγούμενη χρονιά, σε ηλικία 15 ετών, έπεσε πάνω σε μια πύλη-πόρτα σλάλομ και έσπασε το πόδι της. Η αποκατάσταση του πήρε 10 εβδομάδες. Ήταν τότε, αμέσως μετά που ξεκίνησε το τρέξιμο με σκοπό να ξαναγυμνάσει και να ενδυναμώσει τους ατροφικούς μύες. Αν και τελικά θεραπεύτηκε, το νεύρο, η δύναμη, η τεχνική της κι ο παλιός ρυθμός της δεν επέστρεψαν ποτέ.
Αλλά με τρία αδέρφια αγόρια δεν μπορούσε να εγκαταλείψει και όλα τα άλλα αθλήματα. Έπαιξε μπάσκετ και τένις στο γυμνάσιο και ήταν και αρχηγός στην ομάδα του hockey.

Το 1975 πηγαίνει στο Bowdoin College, όπου διακρίνεται στο στίβο και στο χόκεϊ επί χόρτου. Σύντομα όμως φαίνεται η κλίση της. Ήδη τη δεύτερη χρονιά της φτάνει στο σημείο να δει παιχνίδι της ομάδας της στο χόκεϊ από το πάγκο, αποτέλεσμα ενός τραβήγματος που απέκτησε τρέχοντας σε ένα ημιμαραθώνιο την προηγούμενη μέρα, όπου και τερμάτισε δεύτερη.

Μετά από εκείνη την χρονιά αφοσιώνεται στο τρέξιμο.
Χάρις στις επιδόσεις της, το 1977, στο κολλέγιο, κερδίζει μια αθλητική υποτροφία στο North Carolina State University.
Εκεί θα συναντήσει την χαρισματική Julie Shea που θα την μυήσει στην σκληρή προπόνηση των μεγάλων αποστάσεων. Αποτέλεσμα; Η ομάδα τους τερματίζει δεύτερη συνολικά στο εθνικό κολλεγιακό πρωτάθλημα και επιπλέον, η Joan κερδίζει το τίτλο της συμμετοχής της στην All-America Team το 1977 και το 1978.

Όμως η Joan  δεν είναι ευτυχισμένη στη North Carolina. Της λείπει η γενέτειρα της, η οικογένεια της. Έτσι, μετά από μόλις τρία εξάμηνα επιστρέφει στο Bowdoin College για τον τελευταίο της χρόνο κι από τότε δεν έχει εγκαταλείψει ξανά τη New England!

Σπουδάζει ιστορία και περιβαλλοντολογία. Κάνει κολύμβηση και παίζει χόκεϊ και ακολουθεί όλες τις συνήθειες της περιοχής. Ψαρεύει και μαγειρεύει αστακούς, πλέκει πουλόβερ, πηγαίνει στους τοπικούς χορούς, φτιάχνει μαρμελάδες, μαζεύει γραμματόσημα! Όμως δεν παραλείπει να κάνει και long runs στη φύση που αγαπά. Αυτή είναι η προπόνηση της για τον ιστορικό μαραθώνιο της Βοστώνης.

Αυτό τον τελευταίο χρόνο της στο κολλέγιο, 22 χρονών, αποφασίζει να συμμετάσχει, σαν άγνωστη στον Boston Marathon 1979. Γνωρίζει τις ιστορίες της Roberta Gibb και της Kathy Switzer και έχει μεγαλώσει με το μύθο και τη φήμη που περιβάλλει αυτόν  τον ιστορικό μαραθώνιο.

Η αλήθεια όμως είναι ότι δεν θα είναι αυτός ο πρώτος της μαραθώνιος!
Πριν λίγους μήνες, έχει τρέξει τα 26.2 μίλια στις Βερμούδες. Εκεί στο γνωστό και ως ‘Bermuda Triangle’, ένα τριήμερο που περιλαμβάνει αγώνα 1 μιλίου, Front Street Mile την Παρασκευή, αγώνα 10 χλμ το Σάββατο και αγώνα μαραθωνίου την Κυριακή, τρέχει το Σάββατο στα 10 χλμ όπου και τα κερδίζει. Την Κυριακή θέλοντας να τρέξει 20-25 χλμ, σαν “recovery run” βάσει του προγράμματος της (!), μπαίνει στον αγώνα του μαραθωνίου έχοντας στο μυαλό της να σταματήσει στα μισά και να μεταβεί στο τερματισμό, όπου την περίμεναν οι φίλοι της, με το αυτοκίνητο του αγώνα.  Όταν όμως φτάνει στα μισά μαθαίνει ότι δεν θα έρθει αυτοκίνητο αν πρώτα δεν περάσουν όλοι οι δρομείς που συμμετείχαν! Έτσι συνεχίζει να τρέχει και καταφέρνει να τερματίσει 2^η με χρόνο 2.50.54. Ήταν όπως έχει πει η ίδια, η πρώτη φορά που έτρεχε μια απόσταση πάνω από 22 μίλια!

Στις 16 Απριλίου 1979, μια πραγματικά κρύα ημέρα, το ίδιο άγνωστη όπως στις Βερμούδες, είναι έτοιμη να τρέξει τον 2^ο μαραθώνιο της.
Το προηγούμενο βράδυ κοιμάται στο πάτωμα στο σπίτι ενός φίλου της που τη φιλοξενεί. Παρ’ όλ’ αυτα, το πρωΐ κολλάνε στη κίνηση και αναγκάζεται να βγει από το αυτοκίνητο και να φτάσει στην αφετηρία τρέχοντας 2 μίλια μέσα από πάρκα και δρόμους. Παγιδευμένη πίσω από το πλήθος, της δίνεται η ευκαιρία να ξαναβρεί την αναπνοή της στα πρώτα χιλιόμετρα. Κι έτσι προσεκτικά συνεχίζει ως το τέλος του  περίφημου Heartbreak Hill, όπου αρχίζει και ανοίγει τον ρυθμό της. Στο 18 μίλι προσπερνάει το φαβορί την Patti Lyons και αντιλαμβάνεται ότι τρέχει πια μόνη της. Κι έτσι θα φτάσει ως το τέρμα .

Με την φανέλα του κολλεγιού της, Bowdoin κι ένα καπελάκι των Red Sox που παίρνει στο σημάδι των 23 μιλίων από έναν φίλο της. θα περάσει μέσα στη βροχή  τη γραμμή τερματισμού, σε 2:35:15, κάνοντας νέο Αμερικάνικο ρεκόρ γυναικών, σπάζοντας το παλιό για περίπου 7 λεπτά!

 

Αυτή η νίκη της στη Βοστώνη, δεν θα περάσει απαρατήρητη. Θα την φέρει αντιμέτωπη για πρώτη φορά και με το αδηφάγο πρόσωπο του κοινού ενδιαφέροντος και των media. Συνεντεύξεις, προσκλήσεις, προσφορές και το τηλέφωνο να χτυπά συνέχεια. Υπήρχε ως και πρόσκληση για επίσημο δείπνο στον Λευκό Οίκο. Εφημερίδες, περιοδικά και τηλεοπτικοί δημοσιογράφοι την πολιορκούσαν. Οπαδοί την πλησίαζαν για ένα αυτόγραφο, μια συμβουλή, μια ιστορία που δεν θα είχε πει σε κανένα. Φτάνει να έχει ακόμη και πρόταση από γνωστό παραγωγό για τα αποκλειστικά δικαιώματα της ιστορίας της για μια ταινία! Η πίεση  ήταν τόσο έντονη που σκεπτόταν σοβαρά να  εγκαταλείψει τους αγώνες! Αλλά αυτό που πραγματικά νιώθει είναι ότι έχει βρει αυτό για το οποίο είναι γεννημένη. Η αγάπη της για το τρέξιμο είναι μεγαλύτερη από το μίσος της για τη διασημότητα.

Μόλις 2 μήνες μετά τη νίκη στη Βοστώνη συμμετέχει στο Walnut AAU Ch., το εθνικό πρωτάθλημα 10 Κm, όπου με 32.52.5 τερματίζει 2^η, πίσω από τη Mary Shea. Ο άμεσος στόχος της είναι να προσπαθήσει να συμμετάσχει στους Ολυμπιακούς αγώνες του 1980 στα 1500. Για αυτόν το σκοπό αποδέχεται μια πρόταση να μεταβεί για αγώνες και προετοιμασία στη Νέα Ζηλανδία. Ωστόσο, λίγο μετά την άφιξή της εκεί, μαθαίνει τα άσχημα νέα: οι ΗΠΑ ανακοινώνουν επίσημα το μποϊκοτάζ των Ολυμπιακών Αγώνων της Μόσχας.

Η Joan, απογοητευμένη πριν επιστρέψει πίσω, θα κατέβει στον Auckland Marathon. Παρά τη ζέστη και την υγρασία θα κερδίσει κατεβάζοντας το εθνικό ρεκόρ για περίπου 4 λεπτά, τερματίζοντας σε 2.31.23!!!
Όμως θα  επιστρέψει σε πολύ κακή κατάσταση και βαριά άρρωστη. Αρκετές μέρες αργότερα διαγνώστηκε ότι είχε σκωληκοειδίτιδα. Προχωράει στην επέμβαση. Η αποκατάσταση της θα είναι δύσκολη. Αναπροσαρμόζει το πρόγραμμα της  και τελικά αποδέχεται μια δουλειά που αξιοποιεί την τρέχουσα εμπειρία της στο τρέξιμο. Εργάζεται ως σύμβουλος της Nike στο Exeter του New Hampshire. Εκεί, πραγματοποιεί δοκιμές αντοχής στα παπούτσια και συμμετέχει σε πρόγραμμα σχετικά με την κατανάλωση οξυγόνου στους αθλητές. Η δουλειά αυτή της παρέχει ένα ευέλικτο περιβάλλον και ωράριο, το οποίο της επιτρέπει να συνεχίζει την προπόνηση της και να συμμετέχει σε αγώνες. Οι επιδόσεις της όμως είναι μέτριες. Θα πρέπει τελικά να περάσει η χρονιά  (1980) για να νιώσει και πάλι δυνατή.

Ο πρώτος της αγώνας για το 1981 ήταν ο ημιμαραθώνιος της Νέας Ορλεάνης, τον οποίο κέρδισε κάνοντας ένα νέο αμερικανικό ρεκόρ με χρόνο 1:13:26.
Συνεχίζει πηγαίνοντας στο Σαν Ντιέγκο, όπου το κατεβάζει σε 1:11:16. Σειρά έχει ο Μαραθώνιος της Βοστώνης, όπου αυτή τη φορά κάνει μεν χρόνο 2:30:16, αλλά τερματίζει τρίτη πίσω από αυτές που καταρρίπτουν το ρεκόρ της διαδρομής: τη  νικήτρια Allison Roe (NZL) 2.26.47, και την Patti Catalano (USA) 2.27.52.

Πεισμωμένη θα τρέξει άλλους 2 μαραθωνίους πριν ολοκληρωθεί η χρονιά. Και στους δύο θα τερματίσει 2^η! Στις 23 Αυγούστου, στον Ottawa Avon Marathon με 2:37:25 και στις 11 Οκτωβρίου στον Columbus Marathon με 2.39.07.

Αυτό το εκτεταμένο πρόγραμμα αγώνων όμως πλήττει το σώμα της. Τον Δεκέμβριο του 1981, ξαναμπαίνει στο χειρουργείο και υποβάλλεται σε επέμβαση και στα δύο πόδια. Αιτία; Οι αχίλλειοι τένοντες.  Εκτός από τη συρραφή των τενόντων, ο γιατρός απομακρύνει τα οστεόφυτα, ουλώδη ιστό και αμφότερους τους θύλακες που είχαν σπάσει.
Το πρόβλημα της ήταν παλιό και έγινε χρόνιο το 1979, όταν μέσα σε τέσσερεις ημέρες έκανε 4 αγώνες: έναν μαραθώνιο, έναν αγώνα  δύο μιλίων, 800 μέτρα και 10.000 μέτρα. Από τότε, και οι δύο αχίλλειοι πρήζονταν και έσφιγγαν, σε σημείο που να μην μπορεί να περπατήσει για μέρες. Οι καλύτεροι αγώνες της μετά από αυτό, συμπεριλαμβανομένων και των δύο ημιμαραθώνιων που έκανε αμερικανικά ρεκόρ, επιτεύχθησαν με πόνο, σε σημείο που αναρωτιόνταν αν το τρέξιμο αξίζει τον κόπο. Συνεχώς ανέβαλλε την επέμβαση, καθώς φοβόταν ότι αυτό θα ήταν και το τέλος. Τελικά, περισσότερο για το χατίρι των άλλων, δίνει στην εγχείρηση μια ευκαιρία. Δύο μόλις μέρες μετά την έξοδο της από το νοσοκομείο και παρότι τα πόδια της είναι ακόμα με γύψο, αρχίζει να κάνει σαν τρελή ποδήλατο. «Είναι το μικρό σώμα που κρύβει μια τίγρη», θα πει ο  αξέχαστος Bob Sevene ο προπονητής της στη West Coast Athletics.

Η σοβαρότητα της χειρουργικής επέμβασης ήταν τεράστια. Ήταν πολύ πιθανό να μην ξαναγωνιστεί ποτέ. «Είτε τα πόδια μου δεν θα θεραπεύονταν σωστά και θα έπρεπε να σταματήσω, είτε θα πήγαιναν όλα καλά και θα μπορούσα να κάνω αυτό που μου άρεσε, ήμουν αποφασισμένη να παλέψω για το καλύτερο και να το αντιμετωπίσω», έγραψε στην αυτοβιογραφία της.

Δουλεύει με μηχανές nautillus  και μόλις βγαίνει ο γύψος ξεκινά και κολύμπι. Ως το Μάιο του 1982, ήταν ξεκάθαρο ότι η καριέρα της απείχε πάρα πολύ από το να τελειώσει!
Τότε αγωνίζεται στα 25χλμ. του Old Run Kent Bank Run. Τερματίζει πρώτη με χρόνο 1:26:30, παίρνοντας το αμερικανικό ρεκόρ κατά δέκα δευτερόλεπτα. Στη συνέχεια παίρνει τη δεύτερη θέση στα 10 χλμ του L’eggs mini-marathon, κάνοντας PB με χρόνο 32:35.

Είναι φανερό ότι τρέχει καλύτερα από πριν! Για κάποιο διάστημα, αγωνίστηκε στο European Track circuit και με την επιστροφή της στις Η.Π.Α, κερδίζει τα 10χλμ της Νέας Υόρκης με χρόνο 33:17.

Ο μεγαλύτερος όμως θρίαμβός της για το 1982, ήταν αναμφισβήτητα ο μαραθώνιος της Nike-Oregon Track Club, στο Eugene στις 12 Σεπτεμβρίου όπου κερδίζει  με χρόνο 2:26:11, κάνοντας για άλλη μια φορά αμερικανικό εθνικό ρεκόρ, τον τρίτο καλύτερο χρόνο όλων των εποχών ως τότε! (Με πέρασμα στα μισά σε 1.11.20, χάνει στη συνέχεια το ρυθμό της, επιβραδύνει χωρίς να το καταλάβει και χωρίς να μπορεί να ελέγξει τη σηματοδότηση της διαδρομής, δεν μπορεί να το αντιληφθεί. Όταν το κάνει, είναι πια αργά και τερματίζει κάνοντας τα τελευταία χλμ σαν σπρίντερ!) Όλα μοιάζουν να προαναγγέλουν ότι τα καλύτερα ήταν μπροστά!

Μπαίνοντας στο 1983, η Joan  έχει φτάσει πια να τρέχει 100 μίλια την εβδομάδα. Χωρίς προβλήματα πια, κάνει μια καλή προετοιμασία για τον μαραθώνιο της Βοστώνης. Τρέχει ανώμαλο, κλειστό στίβο και στο δρόμο. Τον Μάρτιο κερδίζει με την ομάδα των Η.Π.Α. τον ομαδικό τίτλο στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ανωμάλου στο Gateshead της Αγγλίας. Η Waitz κέρδισε τον ατομικό τίτλο. Η Benoit ήταν τέταρτη.

Δύο μέρες πριν αυτό τον αγώνα, τρέχοντας σε μια προπόνηση 10 μιλίων, αφήνει πίσω της στην ανηφόρα ακόμη και μέλη της αντρικής ομάδας! Κι αν αυτό δεν είναι αρκετό για να εκτιμήσουμε την φυσική της κατάσταση εκείνο τον χειμώνα, τη πιο σαφή ένδειξη την δίνουν τα αποτελέσματα της μέγιστης πρόσληψης οξυγόνου (VO2max), ανάμεσα σε άλλα tests και μετρήσεις που διεξάγονται για την Αμερικάνικη Εθνική Ομάδα αυτή την εποχή.
Για παράδειγμα, ο Greg Meyer, αυτός που θα είναι ο νικητής του μαραθωνίου της Βοστώνης για το 1983 με 2:09:00, βρίσκεται με 80 ml /kg/min (χιλιοστόλιτρα οξυγόνου ανά χιλιόγραμμο σωματικού βάρους ανά λεπτό). Η Mary Decker στα 67 ml /kg/min. H  Joan Benoit?   78.6 ml /kg/min, η υψηλότερη που έχει μετρηθεί ποτέ σε μια γυναίκα, εκεί που τιμές 50-55 ml / kg / min θεωρούνται ότι αντιστοιχούν σε παγκοσμίου επιπέδου επιδόσεις.
Οι τιμές, τα tests, όπως πολύ καλά γνωρίζουν οι αναγνώστες μας, δεν μπορούν να προβλέψουν τα αποτελέσματα. Μπορούν όμως να δείξουν τις δυνατότητες, όπως και να είναι οδηγός για τη προπόνηση. Αυτό θα πει και ο προπονητής της ο Bob Sevene : «Τα αποτελέσματα επιβεβαίωναν αυτό που ήδη γνωρίζαμε… Δεν ήταν ακόμα καν κοντά στα όριά της».

Τόσο ο Sevene όσο και η Benoit, αναγνώριζαν ότι εάν κατόρθωναν ποτέ να φτάσουν αυτά τα όρια, αυτό έπρεπε να γίνει προσεκτικά, εντός των ορίων που έθετε το υπόλοιπο σώμα της. Οι τένοντες της ήταν ακόμα ευαίσθητοι, καθώς έχουν περάσει μόλις 16 μήνες από την επέμβαση.
“Κοιτάζοντας πίσω”, θα πει  η Benoit, “νομίζω  ότι η χειρουργική επέμβαση ήταν μια ευλογία μεταμφιεσμένη. Με έκανε να ξεκουραστώ, κάτι που αλλιώς δεν θα έκανα ποτέ”.

Δύο εβδομάδες πριν από τον αγώνα της Βοστώνης, όταν οι περισσότεροι δρομείς μείωναν τα χιλιόμετρα τους, η Joan έβγαλε μια εβδομάδα 125 μιλίων, 10 περισσότερα από όσα είχε κάνει ποτέ στη ζωή της! Ερωτηθείσα γιατί, απαντάει: “Δεν ξέρω” !
Παρ’ όλ’ αυτά, στις 18 Απριλίου 1983, στο Μαραθώνιο της Βοστώνης, φτάνοντας στο Coolidge Corner, δύο μίλια από το τέλος, η κούραση της μοιάζει σχεδόν ανυπέρβλητη. Φτάνοντας στις δεντροστοιχίες της Beacon Street, ακούει τις γυναίκες της Boston University Team που προπονεί η ίδια, να ουρλιάζουν για αυτή. Δίνει ότι έχει και δεν έχει και περνάει τη γραμμή τερματισμού στο Prudential Center σε 2:22:42!

Είναι η καλύτερη επίδοση σε όλο τον κόσμο σπάζοντας  κατά σχεδόν 3 λεπτά, το προηγούμενο ρεκόρ της Grete Waitz που το έχει πετύχει μόλις την προηγούμενη ημέρα, 17 Απριλίου, στο μαραθώνιο του Λονδίνου με 2.25.28!

Ήταν μια επίδοση καλύτερη από κάθε χρόνο σε ολυμπιακό μαραθώνιο ανδρών μέχρι το 1956. Όπως χαρακτηριστικά θα γράψουν οι εφημερίδες της Βοστώνης: θα είχε νικήσει τον αθάνατο πρωταθλητή του 1952, Emile Zatopek, κατά 21,2 δευτερόλεπτα.

https://www.gettyimages.com/detail/video/boston-marathon-joan-benoit-sets-world-record-greg-meyer-news-footage/503290756

Η νίκη αυτή θα γίνει αντικείμενο σχολιασμού και προβολής σε παγκόσμιο επίπεδο! Καθώς το τρέξιμο των γυναικών βρίσκει τη θέση του στη παγκόσμια αθλητική και κοινωνική κουλτούρα, αυτή η νίκη θα συζητηθεί απ΄ άκρη σ΄ άκρη στις Η.Π.Α και θα τύχει αναφοράς σε πολλά μέρη του κόσμου, ακόμη και οι ενστάσεις που διατυπώνονται για αυτήν! Κατά τη διάρκεια του αγώνα, ένας άλλος δρομέας που ήταν δημοσιογράφος για έναν τοπικό ραδιοφωνικό σταθμό έτρεχε δίπλα στη Joan. Κάποιοι λοιπόν ισχυρίστηκαν ότι της έλεγε τα περάσματα της, καθώς κι ότι ενεργούσε σαν pacer της. Βέβαια κανένας από τους ισχυρισμούς δεν αποδείχθηκε ποτέ και καμία παράβαση κανονισμών για pacing δεν έγινε αποδεκτή από τους αρμόδιους του μαραθωνίου της Βοστώνης. Η ίδια η Joan δήλωσε ότι ο δημοσιογράφος ήταν ένας ενοχλητικός που είχε μάλιστα πρόβλημα να συμβαδίσει με το ρυθμό της.

Ο αγώνας της θα μπει στο μικροσκόπιο και η κοινή πεποίθηση όλων θα είναι πως αυτή δεν ήταν η μεγάλη της μέρα! Το τελευταίο μισό της ήταν έξι λεπτά πιο αργό από το πρώτο, (1.08.34 το πρώτο μισό – στα 10 miles είχε πέρασμα 51.34!). Αυτό ίσως οφείλονταν στη μορφολογία της διαδρομής και των λόφων που υπάρχουν στο 2^ο μισό καθώς και στο πολύ γρήγορο ρυθμό, με τον οποίο ξεκίνησε (κι ακόμη ίσως και στο βεβαρημένο από χλμ πρόγραμμα με το οποίο είχε φτάσει στην αφετηρία).

Κανένας όμως δεν ξεχνάει ότι η Joan γνώριζε πολύ καλά τη διαδρομή. Κι ίσως, ίσως, αν κάποια πράγματα είχαν πάει διαφορετικά, ίσως τότε θα μπορούσε να ήταν η πρώτη γυναίκα που θα ξεπερνούσε το ασύλληπτο 2:20.
Όπως και να χει πάντως, αυτή είναι η στιγμή που στα χείλη όλων θα ονομαστεί ως φαβορί για να κερδίσει τον πρώτο γυναικείο Ολυμπιακό μαραθώνιο, το επόμενο έτος στο Λος Άντζελες!

Διαβάζοντας ή ακούγοντας κάποιος όλα τα παραπάνω, την απαρίθμηση, την εξιστόριση των σημείων σταθμών της καριέρας μιας εξέχουσας πρωταθλήτριας όπως η Joan Benoit, ίσως επηρεασμένος από τα δεδομένα μιας διαφορετικής κανονικότητας, αυτής της εποχής μας, ίσως αντιλαμβάνεται και τα δρώμενα της εποχής εκείνης απροβλημάτιστα, υπό το πρίσμα των σημερινών επικρατουσών συνηθειών και ιδεών .

Τα πράγματα όμως για τις γυναίκες εκείνη την εποχή ήταν αρκετά διαφορετικά.
Σε όλο το κόσμο, οι γυναίκες, οι απλές γυναίκες,  δεν έχαιραν της εκτίμησης και της νομιμοποίησης του δικαιώματος να τρέχουν δημόσια!
«Όταν άρχισα να τρέχω,  ήμουν τόσο αμήχανη όταν τα αυτοκίνητα με προσπερνούσαν που άρχιζα να περπατώ και προσποιούμουν ότι μάζευα λουλούδια ή μπουκάλια! Χρόνια τώρα, οι γυναίκες καθόντουσαν σε κουζίνες πίνοντας καφέ και συζητώντας για τη ζωή. Σήμερα συζητούν τα ίδια θέματα ενώ τρέχουν», θα πει η ίδια η Joan Benoit.

Οι αθλήτριες εκείνες της δεκαετίας του 80 αποτελούσαν τις πρωτοπόρους του αθλήματος. Αρκεί να αναφέρουμε ότι η καλύτερη παγκόσμια επίδοση στο Μαραθώνιο γυναικών από το 1970 είχε σπάσει 17 φορές, φτάνοντας από το 3.02.53 στο 2.22.43.
(Όπως και να σημειώσουμε ότι πολλά αυτά τα ρεκόρ, δεν είναι  επίσημα αποδεκτά από όλους τους αρμόδιους φορείς για πολλούς διαφορετικούς λόγους, όπως για παράδειγμα τα ρεκόρ από αγώνες που δεν επιτρεπόταν οι συμμετοχές σε γυναίκες, που κάποιοι από αυτούς είναι και προσεγγιστικοί, ή πάλι όλοι οι χρόνοι που έγιναν στη Ν.Υόρκη από το 1976-1980, όπως το 2:32:29.8 του 1978 και το 2:27:32.6 της Grete Waitz, που τότε ήταν οι καλύτερες επιδόσεις παγκοσμίως. Κι αυτό γιατί το 1981 που μετρήθηκε η διαδρομή, βρέθηκε να είναι 42.044 χλμ ή 151μ. μικρότερη και καθώς το λάθος εντοπίζονταν στο κομμάτι που περνούσε μέσα από το Central Park, υπήρχαν υποψίες για ακόμη μεγαλύτερες αποκλίσεις. Όπως πάλι και το 2:31:23 της Joan Benoit στο Auckland, New Zealand που μετά την παραπάνω ακύρωση θεωρήθηκε ως καλύτερη παγκόσμια επίδοση από την ARRS (Association of Road Racing Statisticians) αλλά όχι από την IAAF, η οποία βέβαια δεν αναγνώρισε και τα ρεκόρ της Βοστώνης, συμπεριλαμβανομένου και του 2.22.43 της Joan Benoit to 1983 καθώς επρόκειτο για έναν αγώνα point-to-point.)

Ο Μαραθώνιος της Νέας Υόρκης είχε αποδεχθεί τις γυναίκες επισήμως το 1970 και η  Βοστόνη το 1972. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δημιούργησαν το πρώτο εθνικό πρωτάθλημα γυναικών στο μαραθώνιο το 1974. Αν οι αθλήτριες πολλές φορές ταξίδευαν από τη μία άκρη των Η.Π.Α στην άλλη, ή και συχνά και σε άλλη ήπειρο για να αγωνιστούν σε κάποιον αγώνα, αυτό γινόταν επειδή δεν υπήρχαν αγώνες για αυτές. Οι αγώνες που διοργάνωσε η Avon, είχαν πάει το τρέξιμο των γυναικών σε μέρη που ο γυναικείος αθλητισμός δεν είχε προηγούμενο. Βοήθησε να υπάρξουν αθλήτριες στο Λος Άντζελες, τη Βολιβία, τη Βραζιλία, το Χονγκ Κονγκ, την Ιταλία, την Ιαπωνία, το Μεξικό, τη Νέα Ζηλανδία, το Περού και αλλού. Η Avon είχε πραγματοποιήσει έξι παγκόσμιους αγώνες μαραθωνίου από το 1977 και ο μαραθώνιος των γυναικών είχε συμπεριληφθεί στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα το 1982 και τα Παγκόσμια Πρωταθλήματα της IAAF το 1983. Οι γυναίκες, ναι, είχαν αγωνιστεί στο μαραθώνιο, ναι, το είχαν κάνει παγκοσμίως – αλλά ποτέ, ποτέ πριν δεν  το είχαν κάνει ως Ολυμπιακό αγώνισμα. Και για να αγωνιστεί η Joan Benoit και οι άλλες μεγάλες αθλήτριες σε έναν Ολυμπιακό μαραθώνιο, πρώτα από όλα θα έπρεπε να υπάρχει ένας τέτοιος αγώνας. Κάτι που επίσημα και τελεσίδικα θεσμοθετήθηκε για πρώτη φορά το Σεπτέμβριο του 1981.

Και για  να γίνει αυτό  δεν ήταν καθόλου εύκολο. Στην πραγματικότητα ήταν κι αυτό ένας άλλος αγώνας: ένας άθλος.

Ο δρόμος προς τον πρώτο Ολυμπιακό Μαραθώνιο Γυναικών

Ως τη δεκαετία του 1970, ο Μαραθώνιος, ξεκινώντας από τους χωματόδρομους της Αθήνας του 1896, είχε γράψει την δικιά του ιστορία. Ωστόσο, οι γυναίκες δεν είχαν ακόμη το δικαίωμα να αγωνιστούν και ο αγώνας για την καθιέρωση ενός Ολυμπιακού Μαραθωνίου γυναικών, αποδείχτηκε τελικά πραγματικός άθλος.

Πριν από τη δεκαετία του 1980, δεν υπήρχαν αγώνες αποστάσεων γυναικών στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Στη Μόσχα (1980), ο μεγαλύτερος αγώνας για τις γυναίκες ήταν τα 1.500 μέτρα, τα οποία είχαν μπει στο πρόγραμμα μόλις το 1972.

Η αλήθεια είναι ότι για τις  γυναίκες δεν είχαν επιτραπεί δρομικά αγωνίσματα  μέχρι το 1928. Το 1928, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Άμστερνταμ, οι γυναίκες επετράπη να αγωνιστούν σε δρομικά αγωνίσματα για πρώτη φορά κι εκεί τα 800 μέτρα ήταν η μεγαλύτερη απόσταση.
Όμως σε αυτό τον αγώνα, παρά το παγκόσμιο ρεκόρ της γερμανίδας Lina Radke, οι περισσότερες από τις 9 αθλήτριες που συμμετείχαν κατέρρευσαν από εξάντληση! Ή τουλάχιστον έτσι αποφάνθηκαν οι θεατές, οι κριτές και τα μέσα ενημέρωσης.
Αυτό οδήγησε τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή στο συμπέρασμα ότι αυτή η απόσταση ήταν υπερβολική για τις γυναίκες κι ότι ο έντονος ανταγωνισμός ίσως να ήταν και επικίνδυνος για αυτές. Μάλιστα, ο πρόεδρος της ΔΟΕ, ο αρχαιολόγος Henri Baillet-Latour,  πρότεινε ακόμη και την κατάργηση κάθε αγωνίσματος για τις γυναίκες στους αγώνες! Μια τέτοια δραστική απόφαση τελικά δεν λήφθηκε, αλλά μέχρι το 1960, όταν επανεμφανίστηκαν τα 800 μέτρα, απαγορεύτηκε στις γυναίκες να τρέχουν οποιαδήποτε απόσταση πάνω από 200 μέτρα, γιατί το τρέξιμο αποστάσεων ήταν επίπονο και επικίνδυνο για το γυναικείο σώμα!

(Για την ιστορία: αργότερα, η ταινία που κατάγραψε τους αγώνες του 1928 εμφανίστηκε, δείχνοντας ότι μόνο μία γυναίκα έπεσε κι αυτή ρίχνοντας το σώμα της στη γραμμή του τερματισμού, όπως πολλές φορές έχουμε δει να γίνεται και στα χρόνια μας. Αποτέλεσμα κάποιες από τις επερχόμενες αθλήτριες να πέσουν πάνω της και να πέσουν κι αυτές.

(περίπου στο 01:00)

Η απαγόρευση αυτή κράτησε 32 χρόνια!
Όλα αυτά όμως δεν σημαίνουν ότι δεν υπήρξε μια γυναικεία παράδοση για τις μεγάλες αποστάσεις.
Οι γυναίκες απαγορεύονταν να συμμετέχουν στους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες. Μια γυναίκα που θα πιανόταν ακόμη και ως θεατής στους Αγώνες, θα μπορούσε να έρθει αντιμέτωπη ακόμα και με την εκτέλεση. Αλλά και οι γυναίκες στην αρχαία Ελλάδα διοργάνωναν τους δικούς τους αγώνες για να τιμήσουν τη θεά Ήρα κάθε πέντε χρόνια (Ηραία). Μόνο ένα αθλητικό αγώνισμα περιελάμβαναν: έναν αγώνα δρόμου. (Τα 5/6 του σταδίου (160 μέτρα περίπου). Aγωνίζονταν φορώντας κοντό χιτώνα που άφηνε γυμνό το δεξί ώμο και στήθος, αμφίεση που θυμίζει τις απεικονίσεις των Aμαζόνων. Χωρίζονταν σε τρεις κατηγορίες, ανάλογα με την ηλικία τους. [12]

Όταν λοιπόν οι Ολυμπιακοί Αγώνες αναβίωσαν το 1896, στη βάση της ίδιας (ιστορικής) λογικής, οι γυναίκες αποκλείστηκαν και πάλι. Αλλά, τον Μάρτιο του 1896, την επομένη της διεξαγωγής του Ολυμπιακού μαραθωνίου, στις 30 Μαρτίου, η Σταμάτα  Ρεβύθη έγινε η πρώτη γυναίκα που έτρεξε μαραθώνιο όταν κάλυψε την προτεινόμενη ολυμπιακή πορεία από τον Μαραθώνα στην Αθήνα. Η καταγωγή της ήταν από τη Σύρο, είχε μεταβεί στον Μαραθώνα από το προηγούμενο βράδυ της εκκίνησης, και πριν ξεκινήσει ζήτησε και πήρε από τον δήμαρχο Κουτσογιαννόπουλο, τον δάσκαλο της πόλης, και τον ειρηνοδίκη, υπεύθυνη δήλωση στην οποία βεβαιωνόταν η ώρα αναχώρησης της (08.00). Έτρεξε με σταθερό ρυθμό και έφτασε στο ύψος του σημερινού Ευαγγελισμού στις 13.30, δηλαδή μετά από 5,30 ώρες. Δυστυχώς δεν της επιτράπηκε να τερματίσει στο Παναθηναϊκό Στάδιο, πήρε όμως πιστοποιητικό για τον χρόνο τερματισμού. Σχεδίαζε να καταθέσει τα έγγραφα της στην ΕΟΕ, ώστε να αναγνωριστεί το επίτευγμα της. Όμως ούτε τα έγγραφα της, ούτε κάποιο άλλη αναφορά για τη ζωή της υπάρχει στα επόμενα χρόνια. Το εγχείρημα της αμφισβητείται.

Τον επόμενο μήνα, μια γυναίκα που ονομαζόταν Mελπομένη παρουσιάστηκε και δήλωνε ότι προσπάθησε και αυτή να συμμετάσχει στον Ολυμπιακό Μαραθώνιο. Οι διοργανωτές τής αρνήθηκαν να αγωνιστεί. Αυτή όμως όταν ακούστηκε το όπλο του αφέτη, άρχισε να τρέχει πίσω από τους άντρες. Στο Πικέρμι μάλιστα, πέρασε τους δρομείς που ήταν ήδη εξαντλημένοι. Έφτασε στο Στάδιο περίπου μιάμιση ώρα , αφού ο  Σπύρος Λούης είχε κερδίσει τον αγώνα. Αποκλεισμένη και με το στάδιο άδειο πλέον, έτρεξε τον τελευταίο γύρο εξωτερικά, τελειώνοντας έτσι τον αγώνα της σε περίπου 4.30 ώρες. Μία ελληνική εφημερίδα (ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ), την επομένη του αγώνα έγραψε ότι οι διοργανωτές δεν της επέτρεψαν την είσοδο λόγω του φύλου της και φιλοξενούσαν και συνέντευξή της. Την περιγράφουν ως ξανθή, ριπτή, οστεώδη με γουβωτά μάτια. Εικάζεται ότι πρόκειται για την Ρεβύθη. Η συμμετοχή της από αρκετά άλλα έντυπα θεωρήθηκε πλασματική.
Παρόλα αυτά, πέρα από τη πραγματικότητα ή τον μύθο, θα έπρεπε να περάσει περίπου άλλος ένας αιώνας πριν μια άλλη γυναίκα τρέξει τον Ολυμπιακό Μαραθώνιο.

Η Violet Piercy από τη Μεγάλη Βρετανία, ήταν η πρώτη γυναίκα που επίσημα θεωρείται ότι ολοκλήρωσε το μαραθώνιο, και χρονομετρήθηκε με 3:40:22 σε έναν βρετανικό αγώνα στις 3 Οκτωβρίου 1926. Λόγω της έλλειψης ανταγωνισμού γυναικών στον μαραθώνιο (αλλά και αγώνων που να τους επιτρέπεται η συμμετοχή), ο χρόνος αυτός ήταν ένα ανεπίσημο παγκόσμιο ρεκόρ που ανεγνώριζε η IAAF, για τριάντα επτά χρόνια.

Στις 16 Δεκεμβρίου 1963, η αμερικανίδα Merry Lepper έτρεξε την απόσταση σε 3:37:07 για να βελτιώσει ελαφρώς το ρεκόρ της Piercy. (αναγνωρισμένο κι αυτό από την IAAF). Ωστόσο, δεν υπήρχε καταγραφή χρόνων, απλώς και μόνο επειδή δεν υπήρχαν αγώνες γυναικών!

Πριν από το 1972, οι γυναίκες είχαν αποκλειστεί από τον πιο διάσημο μαραθώνιο του κόσμου, εκτός του Ολυμπιακού μαραθωνίου: τον μαραθώνιο της Βοστώνης. Αυτός ο κανόνας όμως, αυτή η πολιτική, δεν ήταν αρκετή για να κρατήσει μακριά  τις γυναίκες από το να το επιχειρήσουν!

Το 1966, η Roberta Gibb κρύφτηκε πίσω από έναν θάμνο στην αρχή του Μαραθωνίου της Βοστώνης, και κλεφτά μπαίνοντας στον αγώνα κατάφερε να τον ολοκληρώσει σε ανεπίσημο χρόνο 3:21:25.
Ήταν η πρώτη γυναίκα που έκανε κάτι τέτοιο σε ένα διάσημο, ανδροκρατούμενο μα και συνάμα, δύσκολο αγώνα σαν αυτό της Βοστώνης.  Κι ο λόγος που μπήκε η  Gibb σε αυτή τη διαδικασία να το επιχειρήσει, αυτό που την είχε εμπνεύσει, ήταν η απόρριψη και η επιστροφή της αίτησης συμμετοχής της στον αγώνα, με μια σημείωση που έλεγε ότι οι γυναίκες δεν ήταν σωματικά ικανές να τρέξουν μαραθώνιο!

«Δεν είχα πρόθεση να κάνω μια φεμινιστική διαμαρτυρία», είπε η Gibb. “Έτρεξα ενάντια στην απόσταση (όχι τους άνδρες) και μέτρησα τον εαυτό μου και τις δυνατότητές μου”.

Το επόμενο έτος, ο αριθμός 261 στο μαραθώνιο της Βοστώνης δόθηκε στον «συμμετάσχοντα» Κ.V. Switzer. Αντί για την ιατρική εξέταση που γινόταν πριν από τον αγώνα, ο προπονητής της Switzer εμφανίστηκε στην αρμόδια επιτροπή του αγώνα, τους έδωσε ένα  πιστοποιητικό υγείας και πήρε τον αριθμό!

Έπρεπε να κάνουν  δυο μίλια στον αγώνα, για να καταλάβουν οι αρμόδιοι της οργάνωσης ότι ο Switzer ήταν γυναίκα, η εικοσάχρονη Kathrine Switzer του Syracuse University.
Ο διευθυντής του αγώνα, Will Cloney και ο Jock Semple, προσπάθησαν να πιάσουν την Kathrine Switzer και να την βγάλουν από τον αγώνα ή τουλάχιστον να της αφαιρέσουν τον αριθμό της, αλλά οι συναθλητές της από το Syracuse University τους απώθησαν και την προστάτευσαν με το σώμα τους!

Η Switzer τερμάτισε τελικά τον αγώνα σε 4:20. Δεν είχε χρησιμοποιήσει τα αρχικά της στη φόρμα συμμετοχής για να εξαπατήσει τους αρμόδιους του αγώνα. (Ήταν επίσης θαυμάστρια του J.D. Salinger και της άρεσε όπως ακουγόταν τα αρχικά της!) Ενώ όμως η Switzer δημιούργησε όλο αυτόν τον θόρυβο με την μη παράνομη συμμετοχή της, η Roberta Gibb πάλι χωρίς νούμερο συμμετείχε κι αυτήν στον αγώνα κι αυτή τη φορά μάλιστα αναγκάστηκε να βγει από τη επίσημη διαδρομή μόλις λίγα μέτρα από τη γραμμή τερματισμού, όπου ο χρόνος της θα ήταν 3:27:17.

Το 1996 μάλιστα, στην 100^η επέτειο του μαραθώνιου της Βοστώνης και την 30η επέτειο της πρώτης συμμετοχής της Gibb, η Αθλητική Ένωση της Βοστόνης (ΒΑΑ) αναγνώρισε επίσημα τις τρεις νίκες της, το 1966, το 1967 και το 1968 και της απένειμε ένα μετάλλιο. Το όνομά της είναι εγγεγραμμένο με τα ονόματα των άλλων νικητών στο Μνημείο του Μαραθωνίου της Βοστώνης στην πλατεία Copley.

Όμως αυτός ο αγώνας, τελικά αποδείχτηκε ότι ήταν κάτι πολύ περισσότερο από τη συμμετοχή ή την απάτη μιας γυναίκας σε έναν αγώνα με συγκεκριμένους κανονισμούς. Οι φωτογραφίες των διοργανωτών που κυνηγούσαν την Switzer, που εμφανίστηκαν στις εθνικές εφημερίδες την επόμενη μέρα, έφεραν στη επιφάνεια, στη πρώτη γραμμή της κοινής γνώμης, το ζήτημα του τρεξίματος των γυναικών. Οι αξιωματούχοι του αγώνα υπερασπίστηκαν τις ενέργειές τους, λέγοντας ότι εφάρμοζαν μόνο κανόνες που απαγόρευαν στους άνδρες και τις γυναίκες να αγωνίζονται στον ίδιο αγώνα και επίσης απαγόρευαν στις γυναίκες να συμμετάσχουν σε αγώνες άνω του ενάμισι μιλίου. Αλλά ο αγώνας μόλις άρχιζε!

«Νομίζω ότι ήρθε η ώρα να αλλάξουμε τους κανόνες”, δήλωσε η Switzer.

Η ιστορία της Switzer και η έκταση της  δημοσιότητας που πήρε το θέμα, κατέστησαν την αναζήτηση ισότητας σε αγώνες δρόμου για τις γυναίκες σε ένα πολιτικό ζήτημα. Ο συγχρονισμός του με την έξαρση του γυναικείου απελευθερωτικού κινήματος, χαλύβδωσε την πίστη των γυναικών ότι ναι , ήταν καιρός, όπως είπε η Switzer, να αλλάξουν τους κανόνες.
Και αργά-αργά, οι κανόνες άρχισαν να αλλάζουν.

Στις 31 Αυγούστου 1971, η Adrienne Beames από την  Αυστραλία έγινε η πρώτη γυναίκα που θα έτρεχε τον μαραθώνιο κάτω από τρεις  ώρες, σπάζοντας κι αυτό το φράγμα, με χρόνο 2:46:30.

Το 1972, οι γυναίκες επετράπησαν να αγωνιστούν επίσημα στο Μαραθώνιο της Βοστώνης για πρώτη φορά.

Καθώς το τρέξιμο έγινε ένα πιο δημοφιλές άθλημα κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970, όλο και περισσότερες γυναίκες άρχισαν να εμφανίζονται και να συμμετέχουν σε μαραθώνιους.

Στις 28 Οκτωβρίου 1973, ο πρώτος μαραθώνιος αποκλειστικά γυναικών πραγματοποιήθηκε στο Waldniel της Δυτικής Γερμανίας.

Η επιτυχία αυτού του αγώνα όμως, φάνηκε και γιγαντώθηκε τον επόμενο Οκτώβριο (του 1974), όταν ο Dr. Ernst Ban Aaken, (ιατρός που ειδικεύονταν στην φυσιοθεραπεία και την αθλητική φαρμακευτική, ένθερμος υποστηρικτής του γυναικείου τρεξίματος, που στην παραπάνω γενέτειρα του το διάστημα 1953-1959 προπονούσε αθλήτριες, όπως η Marianne Weiss, η  Margaret Bach, η Josefine Bongartz και Anni Erdkamp, με προγράμματα που είχαν σταθερά αποστάσεις των 20 km εώς 30 km την ημέρα. Κι ο οποίος αγωνίστηκε σθεναρά για να μπουν τα 800μ στο Εθνικό πρωτάθλημα και του πήρε επίσης άλλα 15 χρόνια για να πείσει την Ομοσπονδία να κάνει το ίδιο και με τα 1500!) χρηματοδότησε το πρώτο Διεθνές Πρωτάθλημα Μαραθωνίου Γυναικών στο Waldniel. Στον αγώνα συμμετείχαν σαράντα γυναίκες από επτά χώρες. Δύο χρόνια αργότερα, όταν έγινε και πάλι ο αγώνας, οι συμμετοχές ήταν σαράντα πέντε από εννέα διαφορετικές χώρες.

Αλλά ακόμα κι έτσι, με το μάτι στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1980, η ΔΟΕ και οι Ολυμπιακοί διοργανωτές δεν έδιναν καμία ιδιαίτερη προσοχή στη δημιουργία ενός γυναικείου μαραθωνίου και στην ένταξη του στο Ολυμπιακό πρόγραμμα.
Δύο ήταν κυρίως οι λόγοι που συχνά αναφέρονταν και που επέβαλλαν αυτόν τον αποκλεισμό και την άρνηση για μια σοβαρή συζήτηση.

Κατ’ αρχάς, η άποψη ορισμένων ειδικών που ισχυρίζονταν ότι οι μεγάλες αποστάσεις ήταν επικίνδυνες για την υγεία των γυναικών. Αυτή η θεωρία αποδείχθηκε πολλαπλώς ψευδής όχι μόνο από ιατρικές μελέτες αλλά και από την επιτυχία των γυναικών μαραθωνοδρόμων κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970.

Τον  δεύτερο λόγο τον επέβαλλε ο Ολυμπιακός Χάρτης, ο οποίος ανέφερε ότι για να συμπεριληφθεί στους αγώνες ένα αγώνισμα, θα  έπρεπε να τελείται ευρέως (για τις γυναίκες) σε τουλάχιστον είκοσι πέντε χώρες και σε τουλάχιστον δύο ηπείρους (για τους άνδρες η απαίτηση ήταν πενήντα χώρες σε τρεις ηπείρους). Ο μαραθώνιος των γυναικών, όπως υποστήριζαν δημοσίως οι ολυμπιακοί διοργανωτές, πολύ απλά δεν ήταν αρκετά δημοφιλής για να συμπεριληφθεί.

Αλλά οι γυναίκες είχαν κάνει πολύ δρόμο ως αυτό το σημείο για να το παρατήσουν!
Στα τέλη της δεκαετίας του 1970, η Kathrine Switzer, αποσυρόμενη από το αγωνιστικό τρέξιμο, έγινε πρωτοπόρος της εκστρατείας για την ένταξη του μαραθωνίου γυναικών στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Το 1977, η Switzer, διευθύντρια τότε του Women‘s Sports Foundation, συναντήθηκε με ένα εκτελεστικό μέλος της εταιρείας καλλυντικών της Avon, η οποία της είπε ότι η εταιρεία ενδιαφέρεται να χρηματοδοτήσει έναν αγώνα δρόμου για γυναίκες. Η Switzer έγραψε μια  πρόταση εβδομήντα πέντε σελίδων που περιέγραφε τον τρόπο με τον οποίο η Avon θα μπορούσε να διοργανώσει και να χορηγήσει μια σειρά αγώνων και εκδηλώσεων. Στην  εταιρεία άρεσε η ιδέα της τόσο πολύ που την προσέλαβε για να σχεδιάσει τους αγώνες!

Ο πρώτος διεθνής μαραθώνιος της Avon πραγματοποιήθηκε στην Ατλάντα  τον Μάρτιο του 1978, συγκεντρώνοντας γυναίκες από εννέα χώρες. Ο Μαραθώνιος Avon του 1979, που πραγματοποιήθηκε στο Waldniel, προσέλκυσε πάνω από 250 συμμετέχουσες παγκόσμιας κλάσης από είκοσι πέντε χώρες!
Η θεωρία ότι ο μαραθώνιος των γυναικών δεν ήταν αρκετά δημοφιλής για να γίνει ολυμπιακό άθλημα διαψεύδονταν πανηγυρικά.
Σε έναν κόσμο αντρών όμως, η προσπάθεια για ένταξη στους Ολυμπιακούς Αγώνες δεν είχε τελειώσει.

Η νορβηγίδα Grete Waitz, κερδίζοντας στη γυναικεία κατηγορία στο Μαραθώνιο της Νέας Υόρκης το 1979 για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, περνώντας τη γραμμή τερματισμού σε χρόνο 2:27:33, έγινε η πρώτη γυναίκα που έτρεξε την απόσταση κάτω από 2:30.

Οι New York Times τότε δημοσίευσαν ένα μνημειώδες άρθρο όπου έκαναν μια σημαντική παρατήρηση: ότι σε μόλις δεκαπέντε χρόνια το ρεκόρ των γυναικών είχε μειωθεί κατά μία ώρα.
Σε αυτό το ίδιο άρθρο, οι Times ζητούσαν τη δημιουργία ενός Ολυμπιακού Μαραθωνίου για τις γυναίκες. Αν και η ίδια η Waitz ποτέ δεν ήταν ενεργή στην προσπάθεια δημιουργίας ενός γυναικείου Ολυμπιακού Μαραθωνίου, οι επιτυχίες της οδηγούσαν σε αυτό.

Το 1979, η  μαραθωνοδρόμος Jaqueline Hansen, που είχε σπάσει το φράγμα του 2:40 το 1975, συνεργάστηκε με άλλους δρομείς από όλο τον κόσμο για να σχηματίσει την Διεθνή Επιτροπή Δρομέων και να ασκήσει πιέσεις για την ένταξη αγώνων γυναικών σε μεγάλες αποστάσεις σε όλο τον κόσμο.
Η επιτροπή κατάφερε και πήρε υποστήριξη από την εταιρεία υποδημάτων Nike, η οποία οργάνωσε και δημοσίευσε ολοσέλιδες διαφημίσεις σε διάφορα περιοδικά που έκαναν έκκληση για έναν γυναικείο Ολυμπιακό Μαραθώνιο. Ωστόσο, ο μαραθώνιος δεν ήταν ο μόνος αγώνας για τον οποίο πάλευαν. Ο αγώνας που φαινόταν να έχει τις καλύτερες πιθανότητες να συμπεριληφθεί στους Αγώνες του 1984 ήταν τα 3.000 μέτρα. Ακόμα και στις τάξεις αυτών των γυναικείων οργανισμών και κινήσεων, πολλοί εκπρόσωποι θεωρούσαν ότι η μετάβαση θα έπρεπε να γίνει σταδιακά, με τα 3.000 μέτρα να προστίθενται πρώτα, ακολουθούμενα από τα 5.000 μέτρα, τα 10.000 μέτρα, και στη συνέχεια το μαραθώνιο.

Κεντρικό ρόλο στην προσπάθεια να συμπεριληφθούν οι αγώνες αποστάσεως των γυναικών στους Ολυμπιακούς Αγώνες, είχε φυσικά ο Adriaan Paulen, πρόεδρος της IAAF.
Μία από τις ευθύνες της IAAF είναι πάντα και να προτείνει τη διοργάνωση νέων αγωνισμάτων στη ΔΟΕ. Όταν λοιπόν το Κογκρέσο της IAAF συναντήθηκε στο Σαν Χουάν, στο Πουέρτο Ρίκο το 1979, ο Paulen επεσήμανε ότι αγωνίζονταν από καιρό για να συμπεριληφθούν τα γυναικεία 3.000 μέτρα στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Αλλά, προειδοποίησε ότι η ταυτόχρονη μάχη και για τους άλλους γυναικείους αγώνες θα μπορούσε να αποδυναμώσει την υπόθεση για τα 3.000 μέτρα ή για οποιονδήποτε άλλο αγώνα. “Ένα βήμα κάθε φορά” φαινόταν να είναι ο σοφός τρόπος που όλοι έπρεπε να ακολουθήσουν.

Εν τω μεταξύ, και στους δρόμους, ο αγώνας για έναν γυναικείο Ολυμπιακό Μαραθώνιο γιγαντώνονταν σιγά-σιγά. Όχι μόνο οι αγώνες της Avon συγκέντρωσαν την παγκόσμια κοινή προσοχή και τη διεθνή συμμετοχή στο άθλημα, αλλά και ο μαραθώνιος των γυναικών νομιμοποιήθηκε πια και με άλλους τρόπους.

Ο αγώνας είχε εγκριθεί από την Αμερικανική Ερασιτεχνική Αθλητική Ένωση (AAU) το 1972 και ο πρώτος εθνικός μαραθώνιος για τις γυναίκες της AAU πραγματοποιήθηκε το 1974.

Το σημαντικότερο ήταν ότι η IAAF, μια διεθνής και όχι μια εθνική οργάνωση, έκανε σχέδια για να συμπεριλάβει τον μαραθώνιο γυναικών στα μελλοντικά Παγκόσμια Κύπελλα (World Cup), ξεκινώντας από τo 1981 στη Ρώμη και στα μελλοντικά Παγκόσμια Πρωταθλήματα Στίβου (World Championships), ξεκινώντας από το 1983.

Στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Μαραθωνίου 1982, μία άλλη διοργάνωση της IAAF που έγινε μάλιστα στη ιστορική διαδρομή του Μαραθώνα προς την Αθήνα, θα περιλαμβανόταν  επίσης ένας γυναικείος αγώνας.

Παρόλο που η IAAF δεν ήταν έτοιμη να προτείνει τον μαραθώνιο στη ΔΟΕ, ήταν έτοιμη να επιβάλει τον αγώνα στις δικές της  διοργανώσεις!!!

Η ιδέα του Paulen πίσω από αυτό, ήταν ότι έλπιζε ότι η ένταξη του γυναικείου μαραθωνίου σε αυτές τις σημαίνουσες διεθνείς διοργανώσεις θα οδηγούσε γυναίκες δρομείς από τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης να ασχοληθούν με το μαραθώνιο. Οι αντιρρήσεις και η αντιπολίτευση από το σοβιετικό μπλοκ, κυρίως για πολιτικούς λόγους, ήταν το εμπόδιο που λαμβάνετο πιο σοβαρά υπ’ όψιν ενώπιον  της  Ολυμπιακής κοινότητας. Αλλά το ποτάμι δεν γινόταν να γυρίσει πίσω!

Ο πρώτος γυναικείος μαραθώνιος που διοργανώθηκε επίσημα από την IAAF ήταν ο μαραθώνιος στο Τόκιο, τον Νοέμβριο του 1979. Ο Πρόεδρος της IAAF Adriaan Paulen ταξίδεψε  ο ίδιος στο Τόκιο για να παρακολουθήσει τον αγώνα από κοντά.

Προς μεγάλη έκπληξη και του ιδίου αλλά και πολλών που τον αντιπολιτευόταν σε αυτή την ιδέα,  το επίπεδο του ανταγωνισμού στο Τόκιο ήταν τόσο υψηλό που έμεινε κι ο ίδιος εντυπωσιασμένος, σε σημείο που αμέσως ανακοίνωσε ότι θα υποστήριζε με όλες του τις δυνάμεις την προσπάθεια, την πρόταση να γίνουν ολυμπιακά αγωνίσματα, τόσο ο μαραθώνιος γυναικών όσο και τα 5.000 μέτρα και 10.000 μέτρα.
Σε σύντομο χρονικό διάστημα, η IAAF επισήμως υπέβαλε την πρόταση της στη ΔΟΕ να συμπεριληφθεί ο μαραθώνιος γυναικών στους Ολυμπιακούς του Λος Άντζελες του 1984.

Αν και η έγκριση και η υποστήριξη της IAAF ήταν ένα σημαντικό βήμα προς την ένταξη του γυναικείου μαραθωνίου στα Ολυμπιακά αγωνίσματα, υπήρχαν κι άλλα εμπόδια που δεν είχαν ακόμη ξεπεραστεί.
Καταρχάς η ίδια η οργανωτική επιτροπή των αγώνων στο Λος Άντζελες. Ισχυρίζονταν ότι οι Αγώνες ήταν ήδη πολύ μεγάλοι για να συμπεριληφθούν και νέα αγωνίσματα.
Επίσης, μέλη της ΔΟΕ ισχυρίζονταν ότι οι συνέπειες του μαραθωνίου για την υγεία των γυναικών χρειάζονται περαιτέρω μελέτη.

Αυτό το δεύτερο επιχείρημα για άλλη μια φορά καταρρίπτεται από το Αμερικανικό Κολέγιο Αθλητιατρικής (ACSM) τον Ιανουάριο του 1980, όταν εξέδωσε μια δήλωση που έτυχε παγκόσμιας προβολής, λέγοντας ότι «δεν υπάρχει οριστική επιστημονική ή ιατρική απόδειξη ότι το τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων αντενδείκνυται για την υγιή και προπονημένη αθλήτρια». Και κατέληγε ότι: Το ACSM συνιστούσε να επιτρέπεται στις γυναίκες να αγωνίζονται σε εθνικό και διεθνές επίπεδο στις ίδιες αποστάσεις στις οποίες αγωνίζονται και  οι άντρες .

Ισχυροί άνθρωποι ήταν επίσης υπέρ του γυναικείου μαραθωνίου. Στο επίπεδο της Γερουσίας των Ηνωμένων Πολιτειών, η γερουσιαστής Nancy Kassebaum του Κάνσας παρουσίασε ένα ψήφισμα που ζητούσε την υποστήριξη της Γερουσίας για έναν Ολυμπιακό Μαραθώνιο και άλλους αγώνες μεγάλων αποστάσεων για τις γυναίκες.

Τόσο ο Adriaan Paulen, αλλά και ο πρόεδρος της ΔΟΕ Lord Killanin, δήλωσαν την υποστήριξη τους στον γυναικείο αγώνα προς τα μέλη της ΔΟΕ, όταν η επιτροπή συναντήθηκε κατά τη διάρκεια των Αγώνων της Μόσχας, τον Ιούλιο του 1980. Ύστερα από αυτό, το θέμα  παραπέμφθηκε για συζήτηση στη συνάντηση του εκτελεστικού συμβουλίου της ΔΟΕ, (IOC’s Executive Board), τον Φεβρουάριο του 1981.

Εν τω μεταξύ, ο τρίτος Διεθνής Μαραθώνιος της Avon πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο την τελευταία ημέρα των Ολυμπιακών Αγώνων της Μόσχας. Γυναίκες από είκοσι επτά χώρες ανταγωνίστηκαν και για πρώτη φορά στην ιστορία, πέντε γυναίκες τερμάτισαν κάτω από το φράγμα του 2:40.

“Προφανώς, πιστεύουμε ότι ήρθε η ώρα να γίνει ο μαραθώνιος γυναικών μέρος των Ολυμπιακών Αγώνων”, δήλωσε η Kathrine Switzer, που ήταν για μια ακόμη φορά η διοργανώτρια του αγώνα. «Προσπαθούμε να αποδείξουμε στους ανθρώπους ότι οι γυναίκες είναι εξίσου κατάλληλες ή ακόμα περισσότερο κατάλληλες για τον μαραθώνιο από τους άνδρες!».

Η Switzer ταξίδεψε στο Λος Άντζελες τον Φεβρουάριο του 1981, στην  προγραμματισμένη συνάντηση της  Εκτελεστικής Επιτροπής της ΔΟΕ. Ήξερε ότι η ψηφοφορία για τον αγώνα θα κρίνονταν στην ψήφο. Το συμβούλιο απαρτίζονταν  από εννέα χώρες, εκ των οποίων οκτώ αντιπροσωπεύθηκαν στη συνεδρίαση. Η Σοβιετική Ένωση ανοιχτά αντιτασσόταν  σε αυτή την ιδέα και η Switzer φοβόταν ότι ο Παναμάς και η Ρουμανία θα έπαιρναν το  μέρος της έχοντας την ως πολιτικό σύμμαχό . Η Ισπανία, η Ιαπωνία, η Ινδία και η Νέα Ζηλανδία υποστήριζαν τον αγώνα, ενώ το Βέλγιο εμφανιζόταν αναποφάσιστο. Όπως καταλαβαίνετε, χρειάζονταν πέντε ψήφοι για να περάσει η πρόταση.

Το πρωί της 23ης Φεβρουαρίου, η Switzer πήγε στο ξενοδοχείο όπου πραγματοποιούνταν η συνάντηση. Αβέβαιη για το τι  άλλο θα μπορούσε να κάνει  περαιτέρω για να τα καταφέρουν, πλησίασε τον εκπρόσωπο του Βελγίου έξω από την αίθουσα και άρχισε να του λέει τα πάντα για την επιτυχία των γυναικείου μαραθωνίου τα τελευταία χρόνια -τον αριθμό των γυναικών που αγωνίζονται, την ποιότητα των αγώνων τους, την καλή τους υγεία. Ο εκπρόσωπος, προς έκπληξη της, κρατούσε προσεκτικά σημειώσεις και στη συνέχεια την άφησε προχωρώντας στην αίθουσα.

Ανήμπορη να σταθεί ακίνητη από την αγωνία της ενώ περίμενε το αποτέλεσμα, η Switzer βγήκε για ένα τρέξιμο έξι μιλίων! Στις 6:30 το βράδυ, η Εκτελεστική Επιτροπή της ΔΟΕ ανακοίνωσε ότι ο μαραθώνιος των γυναικών είχε λάβει την έγκρισή της και πιθανότατα θα συμπεριλαμβανόταν στους θερινούς αγώνες του 1984 στο Λος Άντζελες! Η επιτροπή αποφάσισε να αγνοήσει έναν κανόνα σύμφωνα με τον οποίο όλα τα νέα γεγονότα έπρεπε να εγκριθούν τέσσερα χρόνια πριν από την ένταξή τους στους Αγώνες. Η Σοβιετική Ένωση ήταν η μόνη χώρα που ψήφισε εναντίον. Ο αγώνας είχε σχεδόν τελειώσει. Το μόνο που απέμεινε ήταν η έγκριση της πρότασης της εκτελεστικής επιτροπής από την ολομέλεια της ΔΟΕ.

Τον Σεπτέμβριο του 1981, η ΔΟΕ συναντήθηκε στο Baden-Baden της Γερμανίας και πήρε αρκετές σημαντικές αποφάσεις.
Εξέλεξαν τις πρώτες γυναίκες μέλη αυτού του σώματος στην ογδόντατετραετή ιστορία του! Μετά από μια δυναμική ομιλία του γνωστού δρομέα μεσαίων αποστάσεων Sebastian Coe, ψήφισαν να επιτρέπεται στις ομοσπονδίες για κάθε ολυμπιακό άθλημα να θέτουν τα δικά τους κριτήρια επιλογής για την κατάρτιση της Ολυμπιακής ομάδας τους, ανοίγοντας το δρόμο για μαραθωνοδρόμους και αθλητές άλλων αγωνισμάτων να λαμβάνουν χρηματικές αμοιβές και να συνάπτουν διαφημιστικά συμβόλαια, παρά  την συμμετοχή τους στους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Μέσα  στην ομίχλη και στο θόρυβο που προκάλεσαν  όλες αυτές τις αποφάσεις, ψηφίστηκε και η πρόταση του Εκτελεστικού Συμβουλίου σχετικά με τον αγώνα μαραθωνίου των γυναικών. Χαμένη από  τα πρωτοσέλιδα που έκαναν το γύρο του κόσμου και εστίαζαν  στο τέλος του ερασιτεχνισμού στους Ολυμπιακούς Αγώνες και τη επιλογή της Σεούλ και του Κάλγκαρι για τους Αγώνες του 1988 ήταν το γεγονός ότι οι γυναίκες είχαν κερδίσει τελικά το δικαίωμα να αγωνιστούν σε έναν Ολυμπιακό Μαραθώνιο.

Η ιστορία τους θα γραφόταν πια στους δρόμους.

Los Angeles 1984: Ολυμπιακός Μαραθώνιος Γυναικών

Μετά την μεγάλη της νίκη στο μαραθώνιο της Βοστώνης, μπορεί όλοι να την βλέπουν σαν ένα από τα φαβορί του Ολυμπιακού μαραθωνίου, αλλά η Joan δίνει μια ευκαιρία και στον ανοιχτό στίβο, πριν αρχίσει την προετοιμασία της.

Τον Ιούνιο συμμετέχει στο εθνικό πρωτάθλημα στην Indianapolis  στα 3000μ και εκεί στον τελικό στις 17 Ιουνίου κάνει 8.53.49 αλλά τερματίζει 6^η.
Μετά το καλοκαίρι, θα αφήσει τη θέση της στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης και θα επιστρέψει στο Maine, όπου θα ανακαινίσει ένα παραθαλάσσιο σπίτι και σταδιακά θα αφοσιωθεί στην προπόνηση έχοντας ένα και μόνο στόχο: τα πρώτα Ολυμπιακά U.S.A Marathon Trials που έχουν ανακοινωθεί για τις 12 Μαΐου στην Olympia της Washington. Τα πράγματα ήταν πολύ απλά: προκειμένου να πάρει κάποιος την πρόκριση για την Ολυμπιακή ομάδα, έπρεπε να τερματίσει σε μία από τις τρεις πρώτες θέσεις, ανεξάρτητα από το ποιος ήταν.

Μέχρι τα μέσα Μαρτίου, η Joan ένιωθε ότι πλησίαζε σε μια κατάσταση κορυφαίας φόρμας. Τότε στις 17 Μαρτίου σε μια προπόνηση 20 μιλίων, η οποία είχε το ρόλο ενός αγωνιστικού test, καθώς έφτανε στο σημάδι των 17 μιλίων, αισθάνθηκε μια παράξενη αίσθηση στο γόνατό της, «σαν ένα ελατήριο να ξεδιπλώνονταν στην άρθρωση». Μέχρι τη στιγμή που έφτασε στο σπίτι της, το γόνατό της ήταν σφιχτό και την πονούσε αφόρητα. Ο πανικός την έκανε να επισκεφτεί αμέσως τον επικεφαλής των ιατρών της Ολυμπιακής ομάδας. Ο γιατρός έδωσε αντιφλεγμονώδη, σύστησε ξεκούραση και της έκανε ένεση  κορτιζόνης.
Για τις επόμενες τρεις εβδομάδες, η Joan ξεκουράστηκε και έτρεχε χαλαρά μόνο μικρές αποστάσεις. Το πρωί της 10ης Απριλίου έκανε για πρώτη φορά ένα Long run  χωρίς πόνο στο γόνατό της. Εκείνο το βράδυ είχε όμως και μια προπόνηση στο στίβο 3χ1 μίλι, κάτω από 5 λεπτά. Όλα φαίνονταν καλά, αλλά καθώς έκανε την αποθεραπεία της, ένιωσε πάλι το γόνατο της να σφίγγει και να δίνει πόνο. Το επόμενο πρωΐ δεν υπήρξε καμία βελτίωση, και ενώ βγήκε για τρέξιμο αυτό δεν ήταν δυνατό με αποτέλεσμα να σταματήσει  και να γυρίσει περπατώντας στο σπίτι.

Στις 12 Απριλίου, ακριβώς ένα μήνα πριν τα Olympic Trials, έκανε άλλη μια ένεση κορτιζόνης αλλά το γόνατό της δεν ανταποκρίθηκε. Απελπισμένη, η Joan επισκέπτεται τον Dr. James, ειδικό ορθοπαιδικό στο Όρεγκον. Τα νέα δεν ήταν καλά. Ο γιατρός πρότεινε πέντε ημέρες πλήρους ανάπαυσης, ακολουθούμενη από χειρουργική επέμβαση, αν το γόνατο δεν βελτιωνόταν.

Στις 25 Απριλίου, η Joan υποβλήθηκε σε αρθροσκοπική χειρουργική επέμβαση. Ο Dr. James  βρήκε και αφαίρεσε μια ινώδη μάζα που ονομάζεται plica που εμπόδιζε την άρθρωση να λειτουργήσει σωστά και προκαλούσε τον πόνο στο γόνατό της. Εδώ να σημειώσουμε για άλλη μια φορά, ότι όσο απλό και να ακούγεται  αυτό με την επακόλουθη τεχνολογική εξέλιξη της εποχής μας, για την εποχή εκείνη πρόκειται για μια πρωτοποριακή επέμβαση που βρίσκεται ακόμη σε αρχικό στάδιο. Και πάλι όμως, είναι δυνατή χάρη στη τεχνολογική εξέλιξη της εποχής που δίνει νέα πνοή στις αρχικές ιδέες του 1955, αυτού που θεωρείται ως πατέρας της αρθροσκόπησης του Dr.Watanabe, καθώς και των μαθητών του που προχώρησαν μαζί του σε πρωτοποριακές επεμβάσεις του καναδού, R.W. Jackson (το 1962) και του Richard O‘ Connor που το 1969 δημιούργησε και τύπους νέων εργαλείων με αποτέλεσμα την άνθιση της επέμβασης τις δεκαετίες του 70 και του 80).

Παραμένοντας στο νοσοκομείο μόνο ένα βράδυ, η Joan παίρνει εξιτήριο με σαφείς οδηγίες να επιστρέψει μέσα σε μια εβδομάδα.  Η μόνη άσκηση που της επιτρέπεται είναι η κολύμβηση και το σταθερό ποδήλατο σε αργές ταχύτητες. Τα ολυμπιακά Trials είναι μόλις 17 ημέρες μακριά.

Στις 29 Απριλίου, μια ημέρα πριν από την μετεγχειρητική εξέταση, δοκιμάζει και τρέχει λίγο χωρίς πόνο. Αν και της ξεκαθαρίζεται από το γιατρό της ότι μπορεί να  συνεχίσει να τρέχει, της συστήνεται ότι θα πρέπει αυτό να το κάνει επιφυλακτικά: λίγο και αργά.

Η Joan όμως είχε άλλα σχέδια. Αρχίζει ένα πρόγραμμα προπόνησης που αρχίζει νωρίς το πρωί και τελειώνει στις 11:00 μ.μ!  Με τη βοήθεια των φυσιοθεραπευτών και λουτρών υδρομασάζ, συνεχίζει να κολυμπάει, να ποδηλατεί και να τρέχει καθημερινά. Σε λίγες μέρες, κατορθώνει να τρέξει για πρώτη φορά για πάνω από μία ώρα χωρίς πόνο.
Με το πείσμα και την αποφασιστικότητά που την διακρίνει να κερδίσει το χαμένο χρόνο, τρέχει και πάλι αυτή την ίδια μέρα και παθαίνει τράβηγμα στο αριστερό δικέφαλο. Ο τραυματισμός στο γόνατο που είχε αρχικά απειλήσει την συμμετοχή της στα Trials περνάει σε δεύτερη μοίρα και πειραματίζεται στο να βρει τρόπους να συνεχίσει την προπόνηση με το πρόβλημα στον δικέφαλο. Δοκιμάζει μία από τις νεότερες μορφές θεραπείας, την ηλεκτρο-νευρομυϊκή διέγερση. Υποβάλλεται σε συνεδρίες 6-10 ωρών ημερησίως μέχρι και την ημέρα των Trials.

Στις 12 Μαΐου μαζί με άλλες 267 αθλήτριες (με χρόνους ως και 2.51.16) βρίσκεται στην αφετηρία των πρώτων γυναικείων Trials στο Μαραθώνιο στην Olympia της Washington.

Ο αγώνας θέτει πολλά ρεκόρ για την εποχή -συμπεριλαμβανομένων των 31 κάτω του 2: 40 τερματισμών! – αλλά το σημαντικότερο είναι ότι πυροδοτεί τη ραγδαία ανάπτυξη του τρεξίματος των γυναικών της δεκαετίας του 1980 που ακόμη και σήμερα δεν γνωρίζει κάμψη!
Το 1980, οι γυναίκες αποτελούσαν λιγότερο από το 10% των μαραθωνοδρόμων στις ΗΠΑ, όταν το 2013, οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν το 43% των τερματισμών στις ΗΠΑ, σύμφωνα με την Running USA!

Η διαδρομή είναι επίπεδη και η δύο φορές νικήτρια του Μαραθωνίου Βοστώνης Joan Benoit από το Maine όσο επιφυλακτική κι αν είναι παίρνει προβάδισμα στο 14ο μίλι και παρά τον πόνο, κυρίως στο δικέφαλο, θα κερδίσει την ιστορική κούρσα σε 2:31:04. Η Julie Brown του Όρεγκον είναι δεύτερη (2:31:41) και η Julie Isphording του Οχάιο  τρίτη (2:32:26).
Αυτές οι τρεις θα αποτελέσουν την πρώτη Ολυμπιακή ομάδα μαραθωνίου γυναικών στην ιστορία των ΗΠΑ.

«Γνωρίζοντας ότι οι Ολυμπιακοί αγώνες επρόκειτο να γίνουν στο Λος Άντζελες, η μοναδική μου επιθυμία ήταν να τα καταφέρω να είμαι εκεί», θα πει η Joan. «Και για αυτό ήθελα να κάνω την καλύτερη προσπάθεια μου».

Έχοντας πάρει πια την πρόκριση η Joan θα αρχίσει ένα νέο πρόγραμμα προπόνησης με μεγαλύτερο πείσμα.

Στις 16 -24 Ιουνίου θα έχει μια πρώτη γνωριμία με το Los Angeles Memorial Coliseum, το Ολυμπιακό στάδιο στο οποίο θα διεξαχθούν οι αγώνες. Εκεί διεξάγονται τα Trials για όλα τα υπόλοιπα αγωνίσματα και συμμετέχει στα 10000μ  (17 Ιουνίου) που διεξάγονται αν και δεν υπάρχουν στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων. Κερδίζει με 32.07.41!

 Στη συνέχεια, καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού προπονείται στο Maine, προσπαθώντας να προετοιμαστεί όσο το δυνατό καλύτερα για τη ζεστή και υγρή ημέρα της 5ης Αυγούστου που έχει οριστεί ο Ολυμπιακός μαραθώνιος. Η πιο μεγάλη της πρόκληση; Μια αθλήτρια που δεν είχε αντιμετωπίσει ποτέ, η νορβηγίδα Grete Waitz, η οποία ως τότε δεν είχε χάσει ποτέ σε μαραθώνιο, ανίκητη για 7 μαραθωνίους με 5 νίκες στην Ν.Υ που θα τις κάνει 9 ως το 1988!

Η  Joan ταξιδεύει στο Λος Άντζελες αρκετές ημέρες πριν ξεκινήσουν οι Αγώνες, αλλά οι πρόσφατες εμφανίσεις της στην τηλεόραση κάνουν αδύνατη την προπόνηση της, καθώς την σταματούν διαρκώς, χαιρετώντας την και ζητώντας της μια κουβέντα. Μετά τη τελετή έναρξης, η Joan πετάει στο Eugene στο Oregon, για να μείνει εκεί σε φίλους και να συνεχίσει την προπόνηση. Τέσσερις ημέρες αργότερα επιστρέφει στο Λος Άντζελες. Έχει μια νύχτα σχεδόν χωρίς ύπνο στις 4 Αυγούστου και στη συνέχεια, η ημέρα που οι γυναίκες δρομείς σε όλο τον κόσμο ονειρεύονταν για τόσα χρόνια, τελικά ξημερώνει.

Στις 5 Αυγούστου 1984 στο στάδιο του κολλεγίου της Santa Monica, 50 αθλήτριες από 28 χώρες είναι έτοιμες να κάνουν για πρώτη φορά αυτό που ως τότε για το κοινό νου θεωρείτο αδιανόητο: να τρέξουν σε ένα Ολυμπιακό Μαραθώνιο.

Επειδή σε αυτό το στάδιο δεν υπήρχε ζήτηση των εισιτηρίων, οι πόρτες ανοίγουν και η είσοδος θα είναι ελεύθερη! Κατά ειρωνικό τρόπο, οι συμμετοχές αυτές δεν θα μπορούσαν να είναι καλύτερες από αυτές που θα ήταν αν δεν υπήρχε το μποϊκοτάζ των Ανατολικών χωρών. Καθώς ο μαραθώνιος και τα 3.000 μέτρα ήταν οι μοναδικοί αγώνες αποστάσεων για τις γυναίκες, ανάμεσα στις συμμετάσχουσες βρίσκονται μερικές από τις καλύτερες δρομείς αποστάσεων στον κόσμο. Άλλες στα 5.000 μέτρα κι άλλες στα 10.000 μέτρα, μαζί με εκείνες που είχαν αφοσιωθεί στο μαραθώνιο. Ανάμεσά τους η Grete Waitz (NOR), παγκόσμια πρωταθλήτρια το 1983, η Ingrid Kristiansen (NOR) νικήτρια στο Λονδίνο το 1984, η Rosa Mota (POR) νικήτρια στο Σικάγο το 1983 και ευρωπαϊκή Πρωταθλήτρια το 1982, η  Lorraine Moller (NZL) νικήτρια στη Βοστώνη το 1984.

Οι αθλήτριες κατά την παρουσίαση εμφανίστηκαν στο αγωνιστικό χώρο με αλφαβητική σειρά του ονόματος κάθε κράτους, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να εισέρχονται τελευταίες, ως χώρα υποδοχής. Η μικρόσωμη Joan, στα μάτια του κόσμου θα περνούσε απαρατήρητη.

Οι ολυμπιακοί μαραθώνιοι, όπως καλά γνωρίζουν οι αναγνώστες μας, είναι συνήθως αγώνες προσεκτικής τακτικής και στοχευμένων  αλλαγών. Τα σωστά περάσματα και η σωστή στρατηγική είναι αυτά που θα φέρουν τη νίκη. Σε αυτό τον πρώτο Ολυμπιακό Μαραθώνιο γυναικών όμως, μόνο μία τακτική απόφαση δεν επηρέασε τον αγώνα. Μόλις δεκατέσσερα λεπτά στον αγώνα, η Joan, η οποία αισθάνθηκε ότι ο ρυθμός ήταν πολύ αργός, βγήκε μπροστά και άρχισε να απομακρύνεται από το κύριο όγκο των δρομέων.

«Δεν ήθελα να πάρω το προβάδισμα», είπε η Joan αργότερα, «αλλά ήθελα να κάνω τον αγώνα μου κι όχι τον αγώνα κάποιου άλλου. Κι αυτό ακριβώς έκανα χωρίς δεύτερη σκέψη». Λίγο αργότερα καθώς έφταναν στην πρώτη στάση νερού, στο 5^ο χλμ, η Joan δεν σταμάτησε αλλά προσπέρασε! Καμία από τις άλλες αθλήτριες δεν την ακολούθησε.

Σε πολλούς, η κίνηση της Joan φαινόταν ανόητη. Μια τέτοια ζεστή ημέρα του Αυγούστου στο Λος Άντζελες κάτι τέτοιο μπορούσε να αποβεί μοιραίο και πάνω από όλα, ένας μαραθωνοδρόμος χρειάζεται κι άλλους για να κρατήσει τον ρυθμό και να βγάλει την απόσταση. Πώς θα μπορούσε η Joan να διατηρήσει ένα ρυθμό τρέχοντας μόνη της; Παρ’ όλα αυτά, το προβάδισμα της διευρύνθηκε στα επόμενα μίλια και καμία από τις άλλες δρομείς δεν προσπάθησε να την ακολουθήσει. Όλοι υπολόγιζαν ότι είχε υπερεκτιμήσει την κατάσταση και ότι η ζέστη θα την εξαντλούσε τελικά. Η Joan όμως άνετη, με κάθε βήμα της άνοιγε την διαφορά. Η εικόνα της μοναχικής γυναίκας με το υπερμέγεθες λευκό καπελάκι θα γινόταν μια  ανεξίτηλη μνήμη για όλους όσους παρακολουθούσαν αυτόν τον  ιστορικό αγώνα. Στο 5ο μίλι, είχε 14 δευτερόλεπτα διαφορά. Στον 19ο μίλι το προβάδισμα της  είχε γίνει δύο λεπτά. Κάπου εκεί οι αθλήτριες στο 2^ο γκρουπ, η Waitz, η Ingrid Kristiansen, η Rosa Mota  αποφάσισαν ότι έπρεπε να πιάσουν την Joan, στην αυξανόμενη ζέστη της ημέρας. Αν και η προσπάθεια της Grete Waitz είναι αξιομνημόνευτη, είναι πολύ αργά. Το πιο εύκολο και λιγότερο ζεστό μέρος της μέρας και του αγώνα έχει περάσει και η ζέστη είναι πια εξαντλητική. Το μόνο που θα κατορθώσει είναι να μειώσει τη διαφορά σε 1 λεπτό και 26 δευτερόλεπτα.

Ο  τερματισμός του αγώνα γίνεται στο Los Angeles Coliseum. Με αυτό το κτίριο πια μπροστά της, η Joan Benoit περνάει μπροστά από μια γιγαντιαία τοιχογραφία στο πλάι ενός κτιρίου, που είχε παραγγελθεί από τη Nike: απεικονίζει την ίδια στη νίκη της στο Μαραθώνιο της Βοστώνης το 1983. Κι αυτό όσο κι αν την εκπλήσσει, της δίνει την έμπνευση, τη δύναμη για τα τελευταία χλμ. Αντιλαμβάνεται ξαφνικά ότι τώρα είναι πολύ κοντά στο να κερδίσει έναν άλλο, πολύ πιο σημαντικό μαραθώνιο.

Μπαίνοντας μέσα στο τούνελ στη σήραγγα που οδηγεί στο Ολυμπιακό Στάδιο, η Joan συνειδητοποίει ότι η ζωή της επρόκειτο να αλλάξει τελείως. Αλλά τώρα είναι αργά για να κάνει πίσω. Επικρατεί μια ησυχία. Το μόνο που ακούει είναι τα βήματα της, πιο δυνατά από τα ενθαρρυντικά λόγια των υπεύθυνων του αγωνίσματος που ντυμένοι με τα χαρακτηριστικά κοστούμια, της δείχνουν την κατεύθυνση γύρω της. Η K. Switzer, η οποία τόσα χρόνια ήταν στη πρώτη γραμμή για τη δικαίωση του αγώνα των γυναικών, βρίσκεται σε  ένα μικρό δωμάτιο όπου μαζί με τον  Al Michaels κάνει χρέη σχολιαστή για το ABC. Μιλώντας ακατάσχετα για το μαραθώνιο και το δικαίωμα των γυναικών να τρέχουν σε όλο το κόσμο, προσπαθεί να γεμίσει τον τηλεοπτικό χρόνο όταν η εικόνα που φτάνει στα μόνιτορ είναι αυτή της Joan Benoit να μπαίνει στον τούνελ. Τότε ο Al Michaels, της κάνει νόημα να σωπάσει, και σχηματίζει τις λέξεις με τα χείλια του:  «let the crowd take over». Σωπαίνει κι αυτή και η σιωπή τους, μια τηλεοπτική σιωπή σε εθνικό δίκτυο, μαζί με το υπόβαθρο του θορύβου της παρουσίας του πλήθους, συνθέτουν τον ήχο της αναμονής, μιας αναμονής που ξεχειλίζει από συναισθήματα έτοιμα να εκραγούν, μιας αναμονής για το καινούργιο για το νέο που πρόκειται να γεννηθεί, όπως κι αν το αντιλαμβάνεται κανείς.

Καθώς η Joan Benoit, από το σκοτάδι του τούνελ, βγαίνει στο φως του σταδίου και 77.000 φίλαθλοι ενώνουν τις φωνές τους σε ένα βρυχηθμό, δεν θα μπορούσε να υπάρχει καλύτερος συμβολισμός. Έτσι ακριβώς με αυτόν τον τρόπο, οι γυναίκες από το σκοτάδι μιας  άλλης εποχής  βγαίνουν στο φώς μιας νέας ζωής που τους υποδέχεται με αυτή την άναρθρη κραυγή. Στο πρόσωπο της Joan ενσαρκώνεται ο αγώνας και η δικαίωση πολλών χρόνων, αλλά και η κάθε απλή γυναίκα που σε αυτή βλέπει προσωποποιημένο το δικαίωμα της για ισότητα. Οι στιγμές είναι μοναδικές και πραγματικά οι λέξεις (μας) είναι ανίκανες να αποδώσουν την ουσία.

Με 200 μέτρα να μένουν, τελικά  η Joan σπάει το ανέκφραστο ύφος της και βγάζοντας το καπελάκι της χαιρετά το πλήθος και χαμογελάει. Τερματίζει σε 2:24:52, το τρίτο ταχύτερο χρόνο όλων των εποχών. Η Grete Waitz τερματίζει δεύτερη σε 2:26:18 και η Rosa Mota φθάνει πίσω της τρίτη, 39 δευτερόλεπτα αργότερα, σε 2:26:57 κάνοντας PB, έχοντας προσπεράσει την Kristiansen στο 20ο μίλι.

1984 Olympics – Women’s Marathon Finish

https://www.youtube.com/watch?v=DedVXfgHVAY

Αλλά ο πρώτος Ολυμπιακός Μαραθώνιος Γυναικών έκρυβε κι άλλες εκπλήξεις. Ενώ το πλήθος κι οι τηλεοπτικοί ανταποκριτές σχολίαζαν την εντυπωσιακή νίκη της Benoit και οι αθλήτριες τερμάτιζαν μια-μια μέσα σε μια γιορτινή ατμόσφαιρα, η φιγούρα της ελβετίδας Gabriele Andersen-Scheiss, που τρέκλιζε υποφέροντας από εξάντληση και θερμοπληξία, έκανε την εμφάνιση της στο στάδιο δεκαπέντε λεπτά αργότερα. Για πολλούς θεατές σε όλο το κόσμο, αυτός ο τερματισμός θα ήταν ό,τι πιο δραματικό είχαν παρακολουθήσει στη ζωή τους.
Καθώς η Andersen πάτησε σκόνταφτοντας στο ταρτάν, ο κορμός της στριφογύρισε σε μια περίεργη στάση με το δεξί  χέρι μπροστά και το αριστερό λυγισμένο, και το δεξιό γόνατο της να είναι παράξενα άκαμπτο. Έμεινε όρθια. Κι έτσι παραπαίοντας έκανε βήματα προς τον τερματισμό. Το ιατρικό προσωπικό έσπευσε αμέσως δίπλα της να την βοηθήσει αλλά δεν τους άφησε, γνωρίζοντας ότι αν την άγγιζαν, όπως και τον Dorando Pietri 76 χρόνια νωρίτερα, θα αποκλειόταν.
Το μόνο που ήθελε ήταν να τερματίσει με τις δικές της δυνάμεις σε αυτόν τον αγώνα που ήταν όνειρο ζωής για πολλές γυναίκες σε όλο τον κόσμο. Για σχεδόν έξι λεπτά, η Andersen-Scheiss βασανίζονταν σταματώντας κάπου-κάπου και κρατώντας το κεφάλι της. Οι γιατροί την παρακολουθούσαν και έκριναν ότι δεν βρισκόταν σε άμεσο κίνδυνο. Κατάρρευσε πάνω στη γραμμή τερματισμού, τερματίζοντας στην 37^η θέση, στην αγκαλιά των ιατρών.

Σοκαρισμένη η K. Switzer, όπως ίσως και πολλοί άλλοι, αντικρύζοντας αυτό το θέαμα, όπως διηγόταν μετά, σκέφτηκε ότι επρόκειτο να συμβεί πάλι το ίδιο με το 1928. Οι πολέμιοι του τρεξίματος των γυναικών θα αναβίωναν για άλλη μια φορά τα ίδια επιχειρήματα. Όμως δεν συνέβη τίποτα από όλα αυτά. Είχαμε πια περάσει σε μια άλλη εποχή. Ευτυχώς, η Andersen-Scheiss ανέκαμψε γρήγορα. Τις επόμενες ημέρες θα υπάρχουν εκτεταμένα ρεπορτάζ για την κατάσταση της και θα παρουσιασθεί με τον ίδιο ζήλο η έξοδος της από το νοσοκομείο και η καλή της κατάσταση. Ο χρόνος της 2:48:45 θα είχε κερδίσει το χρυσό μετάλλιο στους πρώτους 5 ολυμπιακούς!

Οι γυναίκες, σε αυτό τον αγώνα είχαν κερδίσει κάτι περισσότερο από το δικαίωμα να αγωνίζονται  όπως οι άντρες : είχαν κερδίσει το δικαίωμα να δείχνουν την εξάντληση τους, τον πόνο τους δημόσια.

 

( Όμως, ας μας επιτραπεί να αναφέρουμε κι ένα άσχημο περιστατικό αυτού του σημαντικού αγώνα του 1984, που δεν είναι ευρέως γνωστό και αφορά τη Leda Diaz de Cano από την Ονδούρα. Σε αυτόν τον αγώνα παγκόσμιας κλάσης, ήδη στο 3^ο μίλι είχε μείνει πίσω πάνω από έξι λεπτά. Στο 9^ο μίλι  σχεδόν μισή ώρα. Τότε οι αρμόδιοι του αγώνα την έπεισαν να εγκαταλείψει παρότι αυτή ήθελε να συνεχίσει. Το ολυμπιακό ιδεώδες και οι αρχές του Coubertin για τη σημασία της συμμετοχής δεν έφτανε μπροστά στη σημασία που είχε η διατήρηση του χρονοδιαγράμματος και το άνοιγμα πάλι των αυτοκινητόδρομων του Λος Άντζελες για τους πολίτες… Τα ήθη και τα έθιμα της Νέας Εποχής ήταν εδώ…)

Η κληρονομιά της Joan

Μετά την ολυμπιακή νίκη της, η Joan θα είχε να αντιμετωπίσει το θηρίο της δημοσιότητας. Μέσα σε  μόλις τρεις ημέρες, είχε επιστρέψει αθόρυβα στο σπίτι της στο Maine. Ήλπιζε να επανέλθει σε έναν φυσιολογικό τρόπο ζωής, αλλά αυτό ήταν πολύ δύσκολο να γίνει.

Η πατρίδα της το Freeport γιόρτασε την επιτυχία της εγκαθιδρύοντας  την Joan Benoit Day, ενώ το Portland πραγματοποίησε παρέλαση. Το Maine’s Sports Hall of Fame παρέβλεψε τον κανόνα περί  απόσυρσης-ολοκλήρωσης της καριέρας μελών που εισάγονται και έκανε μέλος του την Joan αυτό το ίδιο έτος.

Αλλά εκτός του Maine, και η υπόλοιπη Αμερική είχε την πρόθεση να την διεκδικήσει και οι εμπορικές προσφορές από αλυσίδες γρήγορου φαγητού και εταιρείες ποτών την κατέκλυσαν η μία μετά την άλλη. Η Joan ήταν πολύ προσεκτική στις επιλογές της. Διατήρησε τη συμβόλαιο της με τη Nike και αποδέχθηκε μόνο μια προσφορά από την Poland Spring, μια τοπική εταιρία εμφιαλωμένου νερού. Η ονειρική αυτή χρονιά το 1984, θα τελειώσει αφού κερδίσει για άλλη μια φορά τον Σεπτέμβριο έναν αγαπημένο της αγώνα, αυτό τον ημιμαραθωνίου της Philadelphia με 1.08.34 (PB), με το γάμο της στις 29 Σεπτεμβρίου!
Σε μια εκκλησιαστική τελετή, με τη συμμετοχή 500 φίλων και μελών της οικογένειάς τους, παντρεύεται το αγαπημένο της από το πανεπιστήμιο τον Scott Samuelson!

Η Joan ελπίζει ότι το επόμενο έτος θα βρει ξανά την ησυχία της και ότι θα μπορούσε να επιστρέψει στις ατομικές της προπονήσεις. Αυτό όμως δεν συμβαίνει, καθώς είναι αναγνωρίσιμη παντού. Τα αυτοκίνητα της κορνάρουν καθώς τρέχει και άνθρωποι έρχονται συνέχεια στο σπίτι της ζητώντας αυτόγραφα ή συμβουλές. Αν και η Joan αναγνωρίζει ότι θέλουν να την τιμήσουν και να μοιραστούν τη χαρά τους για τη νίκη της, η υπομονή της εξαντλείται και φοβάται πως δεν θα ξανακερδίσει ποτέ την ιδιωτικότητά της.
Ακόμη χειρότερα; Ολόκληρη η Βοστώνη συζητά και να αναρωτιέται ποιός είναι ο μεγαλύτερος θρύλος, ποιό είναι το αγαπημένο της παιδί: αυτή ή ο Larry Bird, o ξερακιανός νέος που ο Red Auerbach έκανε ντραφτ το 1978 και είχε οδηγήσει τους Celtics σε δύο πρωταθλήματα, το 1981 και το 1984 (και τελικά και σε ένα τρίτο το 1986)!

Με αυτά και με αυτά, θα φτάσει ο Σεπτέμβριος για να αγωνιστεί πάλι στον ημιαμαραθώνιο της Philadelphia όπου θα τον κερδίσει με 1.09.44. Και τον επόμενο μήνα, στις 20 Οκτωβρίου, θα αγωνιστεί σε έναν αγώνα με το οποίο στα επόμενα χρόνια θα δημιουργήσει μια ξεχωριστή σχέση: το μαραθώνιο του Chicago . Εκεί, με μια ακόμη μοναδική εμφάνιση. θα κερδίσει με 2:21:21 τις Ingrid Kristiansen 2:23:05 (2^η) και την  Rosa Mota 2:23:29 (3^η). Μόλις 15 δευτερόλεπτα πίσω από το παγκόσμιο ρεκόρ της  Kristiansen (2.21.06) που έχει πετύχει τον Απρίλιο στο Λονδίνο. Ο χρόνος της είναι νέο Εθνικό ρεκόρ και θα μείνει ακατάρριπτο για 18 χρόνια! (2003 Deena Kastor, London).

 

Tα επόμενα τρία χρόνια θα συνεχίσει να προπονείται αλλά λόγω τραυματισμών και μη επιθυμητής κατάστασης έμεινε μακριά από μεγάλους αγώνες, τους major μαραθωνίους και το δημόσιο μάτι. Το 1987, ενώ ήταν έγκυος στο πρώτο της παιδί, κατεβαίνει στον Μαραθώνιο της Βοστώνης. Παρότι δήλωνε έτοιμη, αναγκάζεται να εγκαταλείψει λόγω εσωτερικής αιμορραγίας στο πόδι της.

Τον Οκτώβριο του 1987 γεννιέται η κόρη της Abigail και ένα νέο κεφάλαιο ανοίγει στη ζωή της: αυτό της μητρότητας.  Αλλά όσοι πιστεύουν ότι τώρα ήταν η στιγμή που θα εγκατέλειπε το τρέξιμο, είναι γελασμένοι. Μόλις δύο εβδομάδες μετά, με την κόρη της σε ένα κάθισμα δίπλα στην πισίνα, άρχισε την κολύμβηση. Μέσα σε τρεις εβδομάδες, έτρεχε ξανά. Τέσσερις εβδομάδες αργότερα έτρεχε μέχρι και 50 μίλια και την πέμπτη εβδομάδα τα είχε κάνει 80 μίλια. Στις 6 Νοεμβρίου 1988 κατεβαίνει στο μαραθώνιο της N.Y. τερματίζει 3^η σε 2.32.40 κι αυτό γιατί μπερδεύεται με έναν εθελοντή σε ένα από τους σταθμούς νερού. Και τα επόμενα χρόνια οι ατυχίες της και οι τραυματισμοί θα της σταθούν εμπόδια. Το 1989 τερματίζει 8η στο Μαραθώνιο της Βοστώνης με χρόνο 2:37:57.

Όταν ο γιος της Anders γεννιέται το 1990, η Joan πιστεύει ότι από το επόμενο έτος θα είναι επιτέλους υγιής. Τον Μάρτιο του 1991, κερδίζει τα 15χλμ στο Σινσινάτι. Κι ακολουθεί ο Μαραθώνιος της Βοστώνης. Εκεί βγαίνει 4^η με  χρόνο 2:26:54 που την ενθουσιάζει. Αλλά δεν θα κατορθώσει να μείνει υγιής. Κατά τη διάρκεια  του μαραθωνίου της Νέας Υόρκης, (3 Νοεμβρίου1991) υποφέρει από κρίση άσθματος και αφυδάτωση και τερματίζει 6^η σε 2.33.57. Το 1992 την τελευταία στιγμή θα κάνει πίσω και θα αποσύρει τη συμμετοχή της στα Ολυμπιακά Trials. Θα αγωνιστεί ξανά μόνο τον Οκτώβριο στον Columbus Marathon που θα κερδίσει με 2.32.20, χρόνος που δεν την ικανοποιεί. Τα επόμενα χρόνια θα καταφέρει να δώσει το παρόν μόνον στο Μαραθώνιο της Βοστώνης το 1993 ( 6^η, 2:35:43) και το 1996 στα Columbia US Women’s Olympic Trials όπου θα τερματίσει 13^η με 2:36:54σε ηλικία 39 ετών!

Με μια πιο προσεκτική ματιά στην επόμενη ημέρα της Joan μετά την Ολυμπιάδα του 1984 είναι πολύ εύκολο  να αντιληφθεί κανείς ότι η Joan δεν συμμετέχει στο παγκόσμιο circuit αγώνων μαραθωνίων, δεν ταξιδεύει στην Ευρώπη ή σε κάποιο άλλο μέρος του κόσμου για να αγωνιστεί, δεν κάνει πρωταθλητισμό στις Η.Π.Α., δεν ακολουθεί κάποιο πρόγραμμα και προπονητικούς κύκλους, έχοντας συγκεκριμένους στόχους. Τρέχει όπως κι όποτε μπορεί. Και συμμετέχει σε αγώνες της πόλης της, σε αυτούς γειτονικών πολιτειών κι ακόμη πιο σπάνια σε αγώνες πιο μακρινών πολιτειών, πάντα όμως εντός των Η.Π.Α. Η αλήθεια ίσως είναι ότι αρχικά το προσπάθησε διαφορετικά. Αλλά με τη δημιουργία οικογένειας, τα προβλήματα υγείας, τραυματισμών καθώς και με το θέμα της αναγνωρισιμότητας με το οποίο ποτέ δεν μπορεί να νιώσει άνετα, συμβιβάζεται τελικά σε αυτό το παρόν που αισίως την βρίσκει να γίνεται 40 ετών!

Το 1998 ιδρύει το Beach to Beacon 10K Road Race, έναν αγώνα 10 km που πραγματοποιείται στο ακρωτήριο Elizabeth, Maine, κάθε Αύγουστο, από το Crescent Beach State Park μέχρι το Fort Williams Park στο Portland Head Light. Ο αγώνας προσελκύει πολλούς από τους κορυφαίους δρομείς του κόσμου.

Αγαπάει το τρέξιμο κι εκεί που άλλοι –ίσως όλοι εμείς- δυσκολεύονται με το πέρασμα του χρόνου να βρουν κίνητρα ή τη δύναμη να αντεπεξέλθουν στα εμπόδια και να συνεχίσουν, αυτή καταφέρνει να βρίσκεται καθημερινά στο δρόμο και να αποδεικνύει με το πιο απλό και πειστικό τρόπο ότι είναι γεννημένη για αυτό.

Είναι πολύ καλή για να μην είναι ανταγωνιστική, αλλά από την άλλη δεν είναι πια αυτό η προτεραιότητα της. Τον Οκτώβριο του 1998, ηλικίας 41 ετών, βρίσκεται στη Νέα Υόρκη, κάνοντας εμφανίσεις για τη Nike, την εποχή του μαραθωνίου της πόλης. Αντί να φύγει για το Maine την προβλεπόμενη μέρα, μένει και τρέχει στον αγώνα της 1^η Νοεμβρίου. Τερματίζει 12^η σε  2:41:06.

Η  Joan Benoit- Samuelson,  αγωνίζεται και προπονείται όπως η υγεία της και η καθημερινότητα της το επιτρέπει, τρέχει επειδή το αγαπά και επειδή, όπως λέει, η ζωή της θα ήταν ατελής χωρίς αυτό. “Η νίκη δεν είναι τα πάντα, και δεν είναι το μόνο πράγμα”, λέει. “Είναι ένα από τα πολλά πράγματα.” Ποτέ δεν θα πει –παρότι πολλοί το περιμένουν – ότι εγκαταλείπει το αγωνιστικό τρέξιμο.

Το 2003, στην ηλικία των  46 ετών, η Joan κερδίζει τον ημιμαραθώνιο του Maine, τον Portland Half Marathon  και με 1:18:44, είναι και στη 7^η θέση της γενικής. Το 2006, κάνει την pacemaker στον Lance Armstrong που αγωνίζεται στον μαραθώνιο της Νέας Υόρκης. Το 2008 σε ηλικία 50 ετών συμμετέχει στα  US Olympic Team trials που γίνονται στη Βοστώνη και με  2:49:08 τερματίζει 90^η αλλά κάνει νέο εθνικό ρεκόρ US 50+!

Όταν την  1η Νοεμβρίου 2009, τρέχει ξανά στον New York City Marathon, σπάει κι εκεί το ρεκόρ 50+ με  χρόνο 2:49:09 . Στις 10 Οκτωβρίου 2010, τρέχει σε  2:47:50 για την 43η θέση στο Μαραθώνιο του Σικάγου, χάνοντας για 1:50 δευτερόλεπτα το στόχο της να συμμετάσχει για 8^η φορά στα Olympic Trials, αλλά καταγράφοντας τον πιο γρήγορο χρόνο παγκοσμίως για γυναίκα άνω των 52. Αργότερα εκείνον τον μήνα (31 Οκτωβρίου) τρέχει στον Κλασικό Μαραθώνιο της Αθήνας (ο 28ος Μαραθώνιος ήταν επετειακός, καθώς έκλειναν 2,500 χρόνια από την Μάχη του Μαραθώνα) για διασκέδαση και τερματίζει 22η σε 3:03.37, στην πιο αργή κούρσα της καριέρας της, ως τότε.

Τον Απρίλιο του 2011 αγωνίζεται ξανά στο Μαραθώνιο της Βοστώνης και με  2:51:29 είναι 44^η και 1η στην ηλικιακή της ομάδα. Σε αυτούς τους χρόνους θα κινηθεί και τα επόμενα χρόνια. Οι μαραθώνιοι της Βοστώνης, της Ν.Υ και του Σικάγο είναι οι αγαπημένοι της προορισμοί. Κατοικεί στο Freeport του Maine, όπου το αθλητικό συγκρότημα του γυμνασίου ονομάζεται “Joan Benoit Samuelson Track and Field”

Ως και σήμερα εκτός από το τρέξιμο της, προπονεί γυναίκες και άνδρες, ατομικά και ομαδικά, δίνει ομιλίες και κάνει χρέη σχολιαστή σε διάφορα μέσα. Έχει γράψει τα βιβλία Running Tide (1987) και Running for Women (1995).

Στο σύστημα Nike + iPod  η φωνή της είναι μια από τις φωνές που δίνουν συγχαρητήρια! Το 2014 καταφέρνει να τρέξει με την κόρη της Abby και τον γιο της Anders στον μαραθώνιο της Βοστώνης!

Ο κατάλογος με τις τιμές και τα βραβεία που της έχουν απονεμηθεί είναι ατελείωτος. Έχει εισαχθεί στα National Distance Running Hall of Fame το 1998, στο Maine Women’s Hall of Fame το 2000, στο the National Track and Field Hall of Fame το 2004 και στο the USATF Masters Hall of Fame το 2014.

Ίσως όμως η μεγαλύτερη της τιμή είναι η αγάπη και η εκτίμηση του κόσμου  που γνωρίζει παντού όπου κι αν βρεθεί. Πολλοί νεώτεροι δρομείς, γυναίκες και άνδρες, την γνωρίζουν σαν την Joanie, τη δική τους Joanie που τρέχει, πριν μάθουν την πραγματική της ιστορία. Πολλοί από τους δρομείς –για να μην πούμε η πλειονότητα!- που συμμετέχουν σε αυτούς τους μεγάλους μαραθωνίους των Η.Π.Α. αγνοούν τους elite αθλητές που έρχονται από όλο τον κόσμο να τρέξουν τον αγώνα της πόλης τους, αλλά γνωρίζουν πολύ καλά και χαιρετούν και ζητούν συμβουλές από τη μικρόσωμη γυναίκα που τρέχει δίπλα τους. Πολλές γυναίκες στην πόλη της, πόσο μάλλον σε όλο τον κόσμο, αντιμετωπίζουν προβλήματα και καταστάσεις πολύ πιο δύσκολες από ότι αντιμετώπισε ποτέ η Joan, όμως σε αυτή, στο πρόσωπο της θα βρουν την έμπνευση να δοκιμάσουν μια διέξοδο στο τρέξιμο. Κι από αυτό θα αντλήσουν μια δύναμη να συνεχίσουν. Και ναι, η Joan ποτέ δεν θα τους διαψεύσει. Ποτέ ως σήμερα δεν μας έχει διαψεύσει. Και ίσως πέρα από τις νίκες, τα μετάλλια, τις διακρίσεις, αυτή να είναι η κληρονομία της, η κληρονομιά της χρυσής νικήτριας του πρώτου Ολυμπιακού μαραθωνίου γυναικών.

 

 

ΠΗΓΕΣ

[1] Averbuch, Gloria. The Woman Runner: Free to be the Complete Athlete. NY: Simon and Schuster, 1984.

[2]  Benoit, Joan, with Sally Baker. Running Tide. NY: Alfred A. Knopf, 1987.

[3] Boga, Steven. Runners and Walkers: Keeping Pace With the World’s Best. Harrisburg, PA: Stackpole, 1993.

[4]  Burfoot, Amby. “Cloudy Skies,” in Runner’s World. Vol. 27, no. 2. February 1992, pp. 40–43.

[5] Dowd, Mike. “Samuelson Still Striding 10 Years After,” in Bangor Daily News. July 1, 1994.

[6] Finn, Robin. “A Runner in Search of Her Own Standard,” in The New York Times. September 15, 1988.

[7] Janofsky, Michael. “Injury Forces Samuelson to Drop Out of Marathon,” in The New York Times. November 2, 1990.

[8] “Samuelson Poised at Boston Crossroad,” in The New York Times. April 14, 1991.

Litsky, Frank. “Samuelson Tests Her Resolve,” in The New York Times. June 3, 1988.

[9]  Littlefield, Bill. “Marathon Mom,” in Yankee. April 1994, p. 98. Smith, Harold L. “Joan Benoit,” in Great Athletes: The Twentieth Century. Vol. 2. Pasadena, CA: Salem Press, 1992.

[10] https://www.encyclopedia.com/women/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/samuelson-joan-benoit-1957

[11]    https://www.nytimes.com/1984/05/20/sports/joan-benoit-is-back-on-course-after-a-month-of-detours.html

[12] https://theancientwebgreece.wordpress.com/2018/01/13/%CE%BF%CE%BB%CF%85%CE%BC%CF%80%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CE%AF-%CE%B1%CE%B3%CF%8E%CE%BD%CE%B5%CF%82-%CE%B3%CF%85%CE%BD%CE%B1%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CE%BD/

[13]  http://www.mixanitouxronou.gr/i-apofasismeni-gineka-pou-etrexe-moni-tis-to-marathonio-to-1896-mia-mera-meta-ton-spiro-loui-ti-chlevasan-ke-tis-apagorefsan-tin-isodo-sto-stadio-mia-iperochi-gineka-pou-chathike-sti-skoni-ti/

[14]   https://www.logotypos.gr/melpomeni-stamata-revithi-h-proti-gynaika-marathonodromos/

[15] https://en.wikipedia.org/wiki/Violet_Piercy

[16] https://claphamsociety.com/Articles/article22-a-fast-lady.html

[17]https://books.google.gr/books?id=w1C2PwmTeQUC&pg=PA133&lpg=PA133&dq=%22Violet+Piercy%22&source=bl&ots=kiMlZrjUx3&sig=wLWrDjWXU3uYg3wqAE4tJuKt8YA&hl=en&ei=Wj30S-2xKI7QtAObq-WjAw&sa=X&oi=book_result&ct=result&redir_esc=y#v=snippet&q=coates&f=false

[18] https://en.wikipedia.org/wiki/Merry_Lepper

[19] http://www.wbur.org/onlyagame/2013/12/14/lepper-female-marathon-pioneer

[20] http://www.runningpast.com/gibb_story.htm

[21]    http://www.espn.com/espnw/culture/feature/article/15190954/50-years-later-paying-tribute-bobbi-gibb-first-woman-run-boston-marathon

[22] http://www.bobbigibbart.net/bio/

[23]https://web.archive.org/web/20160126213654/http://www.publicartboston.com/content/boston-marathon-memorial

[24]  https://www.scienceofrunning.com/2016/07/ernst-van-aaken-the-pure-endurance-method.html?v=f214a7d42e0d

[25] https://www.jacquelinehansen.com/wp-content/uploads/2012/01/M+B-xx-16-1w_pix-Hansen.pdf

[26]   http://www.marathonguide.com/history/olympicmarathons/chapter25.cfm

[27]  http://www.royalgazette.com/runningtriathlon/article/20170113/samuelson-to-continue-island-love-affair

[28]  https://nesn.com/2010/04/2-larry-bird-vs-15-joan-benoit/

[29]  https://www.topendsports.com/testing/records/vo2max.htm

[30]  Women and Sport: Interdisciplinary Perspectives

Από τον/την D. M. Costa, D. Margaret Costa, 

[31]  https://books.google.gr/books?id=L4aZIDbmV3oC&pg=PA321&lpg=PA321&dq=joan+benoit+vo2max&source=bl&ots=WnqUvcFjYP&sig=95Aw4Hp7AAgrT6XwJLZ8YvweB6Y&hl=el&sa=X&ved=2ahUKEwjAiYH144HfAhVGmbQKHVKFBkQ4ChDoATAPegQICBAB#v=onepage&q=joan%20benoit%20vo2max&f=false

https://www.usatf.org/statistics/champions/OlympicTrials/HistoryOfTheOlympicTrials.pdf

[32] https://www.rrca.org/news-articles/news-archives/2018/07/26/alamosa-1968-the-historic-first-u.s.-olympic-marathon-trials

[33]  https://www.runnersworld.com/races-places/a20804735/the-legacy-of-joan-benoit-samuelsons-olympic-marathon-win/

[34] https://www.runnersworld.com/races-places/a20808142/olympic-trials-and-marathon-results-0/

[35] http://www.marathonguide.com/news/exclusives/2012USAOlympicTeamTrialsMarathon/2012USAOlympicTeamTrialsMarathonWomensHistory.cfm

[36] https://en.wikipedia.org/wiki/1984_United_States_Olympic_Trials_(track_and_field)

[37] http://www.espn.com/sports/endurance/story/_/id/19154555/boston-marathon-2017-how-kathrine-switzer-helped-change-culture-women-sports

[38] https://www.si.com/vault/1983/05/02/619619/the-marathons-maine-woman

[39] https://en.wikipedia.org/wiki/Joan_Benoit#cite_note-8

[40]  http://sports.jrank.org/pages/418/Benoit-Samuelson-Joan-Born-Athlete.html

[41] https://ilovetorun.org/blog/sitting-down-with-joan-benoit-samuelson/

[42] https://www.runnersworld.com/news/a23568097/joan-benoit-samuelson-returns-to-chicago-at-61/

 

*Στην ενότητα «Δρομείς που αγαπήσαμε», θα μπορούσατε κι εσείς αν θέλετε να κάνετε μία παρουσίαση ενός αθλητή που θεωρείτε πως έχει ενδιαφέρον. Απλά στείλτε μας το κείμενο και όποιο υλικό μπορεί να το συνοδεύει.