Μην υποτιμάς το χόμπυ σου

Tα χόμπυ δεν είναι απλά ένας τρόπος για να σκοτώσουμε τον χρόνο μας. Αποτελούν ισχυρά εργαλεία στο οπλοστάσιό μας απέναντι στο στρες, στην κατάθλιψη και γενικά στη μονοτονία της καθημερινότητας. Είναι ένας τρόπος να μένουμε πνευματικά υγιείς και δημιουργικοί, χωρίς την υποχρέωση και το αυστηρό πλαίσιο της εργασίας μας.

Η μεγαλύτερη δύναμη στον κόσμο είναι η δύναμη της αδράνειας. Ό,τι μένει αδρανές φθείρεται, αγκυλώνεται, εξαφανίζεται και αποτελεί νομοτέλεια της φύσης για έμψυχα και άψυχα. Δεν έχει σημασία ποιο χόμπυ θα κάνεις, αν θα είναι κάποιο δυναμικό σπορ ή μια φιλοτελιστική ενασχόληση. Αυτό που σε αποσυνδέει από το περιβάλλον, αυτό που σου δημιουργεί την αίσθηση ροής (έχουμε μιλήσει σε παλιότερο άρθρο), αυτό που στην τελική σε κάνει να χαίρεσαι σαν μικρό παιδί ή σε κάνει να θυμώνεις και να πεισμώνεις σαν ανώριμος έφηβος, αυτό είναι το χόμπυ σου.

Υπάρχουν χόμπυ που πραγματοποιούνται με ομάδα και άλλα που είναι ατομικά. Δεν χρειάζεται να είναι ακριβά, υπερφιλόδοξα ή απαιτητικά. Αυτό εμείς το αποφασίζουμε και το ορίζουμε ανάλογα με τον βαθμό εμπλοκής. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να υπάρχει ελεύθερος χρόνος. Τι; δεν έχεις ελεύθερο χρόνο; κοίτα να βρεις. Έστω μία ή δύο φορές την εβδομάδα βρες χρόνο για σένα και το χόμπυ σου. Τα οφέλη είναι πολλά και θα μιλήσουμε γι’ αυτά παρακάτω.

Συγκεκριμένα, θα πούμε για τα οφέλη από την ενασχόληση με το αγαπημένο μας χόμπυ, το τρέξιμο, και γενικότερα την αερόβια συμμετοχική άσκηση. Ξεκαθαρίζω, μίλησα για χόμπυ. Αν είσαι από εκείνους τους επαγγελματίες ερασιτέχνες, να κλείσεις γρήγορα το άρθρο και να πας στον πλησιέστερο στίβο για να βελτιώσεις τα περάσματά σου…

Η βιβλιογραφία είναι γεμάτη από πληροφορίες για τα οφέλη που αποκομίζουμε από το χόμπυ μας. Μερικά από αυτά είναι:

Βοηθάνε στη δόμηση του χρόνου μας, κάνοντάς μας πιο αποτελεσματικούς σε λιγότερο χρόνο. Άλλο να σε περιμένουν τα δρομικά σου ρούχα στο αυτοκίνητο, οπότε πρέπει να κάνεις τη δουλειά σου σύντομα και άλλο να λιμνάζεις σε μια εργασιακή ρουτίνα.

Σε κάνουν έναν ενδιαφέροντα τύπο. Ναι, το γνωρίζω… Είσαι ήδη, απλά η εξιστόρηση των δρομικών σου άθλων σε κάνει έναν περιπετειώδη, ενδιαφέροντα και υγιή τύπο ανθρώπου. Στάσου όμως, σταμάτα να μιλάς μόνο για το τρέξιμο, μας κούρασες.

Πάμε και στα πιο «σοβαρά» οφέλη, αρκετή pop science.

Τα εργώδη χόμπυ βελτιώνουν την αυτόνομη δραστηριότητα και τη φυσιολογία του οργανισμού. Με λίγα λόγια αυξάνουν τη θερμοκρασία του σώματος διαταράσσοντας την ομοιόσταση και προετοιμάζουν και διευκολύνουν το σώμα σε μελλοντικές απαντήσεις απέναντι στην εγρήγορση και το στρες (το πρωί της Δευτέρας, που σε φωνάζει ο προϊστάμενος στο γραφείο, ας πούμε..). Επιπρόσθετα, σου δίνουν τσάμπα τα ναρκωτικά σου και χωρίς παρενέργειες. Όταν τρέχουμε, το ενδοκρινικό σύστημα παράγει κάποιες ουσίες που είναι τα φυσικά μας ναρκωτικά, τις λεγόμενες ενδορφίνες. Αυτές για παράδειγμα, εξηγούν εν μέρει το runners high ή, ακόμα πιο εμφατικά, τον αθλητή που τρέχει ακομα, ενώ ο τετρακέφαλός του τον έχει παρατήσει 4 χιλιόμετρα πιο πίσω.

Ισχυρή σχέση επίσης υπάρχει ανάμεσα στην άσκηση και τη βελτίωση του ύπνου, είτε αφορά τη διάρκεια είτε την ποιότητα αυτού. Όχι, καλά το σκέφτηκες, τη νύχτα του μεγάλου αγώνα δεν σε βοηθάει. Βοηθητικό tip, δεν αθλούμαστε πολύ κοντά πριν την ώρα της κατάκλισης. Φέρνει αντίθετα αποτελέσματα σε πολλούς ασκούμενους.

Το καλύτερο από όλα είναι πως το χόμπυ μας σε βοηθάει να συναναστραφείς κόσμο, να γνωρίσεις νέους φίλους, να κοινωνικοποιηθείς και να διευρύνεις το κοινωνικό σου ρεπερτόριο, προστατεύοντάς σε από τη μοναχικότητα που είναι ξαδέλφη της κατάθλιψης. Τί; οι δρομείς είμαστε βαρετοί και «κολλημένοι» τύποι με χρόνους, περάσματα και επιδόσεις; τι να κάνεις, αυτή είναι η «οικογένεια»..

Τα καλύτερα στα αφήνω για το τέλος.
Το χόμπυ μας σου βελτιώνει της αίσθηση της αυτοαποτελεσματικότητας και της αίσθησης ελέγχου. «Δαμάζοντας» το μίλι, για παράδειγμα, παίρνεις ανατροφοδότηση πως επιτυγχάνεις κάτι. Τερματίζοντας έναν μαραθώνιο, νιώθεις πως έχεις τη δύναμη να επηρεάσεις το περιβάλλον με τις προσπάθειές σου, μέσα από την προπόνηση και το αποτέλεσμα που εισπράττεις, αποκτώντας έτσι μεγαλύτερη απόδοση ελέγχου στον εαυτό και τις ικανότητές σου. Αν πάλι δεν εισπράττεις αυτά που θέλεις, μήπως να αναθεωρήσεις τις προσδοκίες σου; είπαμε, μιλάμε για χόμπυ..

Τέλος, η γενίκευση από όλα τα παραπάνω οφέλη διαχέεται σε πολλές δραστηριότητες και πτυχές της καθημερινότητάς σου. Αν καταφέρνεις και επενδύεις με συνέπεια και επιμονή στην επίπονη προπόνηση ενός δρομικού στόχου, μην εκπλαγείς που πιθανά η ίδια συνέπεια και σταθερότητα μεταφέρονται στην οικογενειακή και επαγγελματική σου ζωή.

Το χόμπυ για τον καθένα είναι διαφορετικό λοιπόν ανάλογα με τις κλίσεις, την ικανότητα και τον χρόνο του. Σκοπός του παρόντος άρθρου δεν είναι να σε κάνει έναν πιο ολοκληρωμένο δρομέα. Σκοπός είναι να σε κάνει έναν πιο ολοκληρωμένο άνθρωπο. Μην υποτιμάς το χόμπυ σου.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Brand S, Gerber M, Beck J, Hatzinger M, Puhse U, Holsboer- Trachsler E. High exercise levels are related to favourable sleep patterns and psychological functioning in adolescents: a comparison of athletes and controls. J Adoles Health 2010;46:133–141.
Chalder M, Wiles NJ, Campbell J, et al. Facilitated physical activity as a treatment for depressed adults: randomised controlled trial. Br Med J 2012;344:e2758.
Koltyn Kr. The thermogenic hypothesis. In:WPMorgan, editor, Physical Activity and Mental Health. Washington, DC: Taylor & Francis; 1997:213–226.
Leong Lim C, Byrne C, Lee JKW. Human thermoregulation and measurement of body temperature in exercise and clinical settings. Ann Acad Med Singap 2008;37:347–353.
Moses J, Steptoe A, Mathews A, Edwards S. The effects of exercise training on mental well-being in normal population: a controlled trial. J Psychosom Res 1989;33:47–61.
Mota-Pereira J, Selverio J, Carvalho S, Ribeiro JC, Fonte D, Ramos J. Moderate exercise improves depression parameters in treatment-resistant patients with major depressive disorder. J Psychol Res 2011;45(8):1005–1011.
O’Connor PJ, Raglin JS, Martinsen EW. Physical activity, anxiety and anxiety disorders. Intern J Sport Psychol 2000;31:136–155.
Youngstedt SD. Effects of exercise on sleep. Clin Sports Med 2005;24:355–365.