Το σώμα σου το προετοίμασες… Το μυαλό σου;

Έχεις προπονηθεί, έχεις κάνει τα λονγκ σου, έχεις μπουχτήσει στο μακαρόνι, έχεις πιει λίτρα νερού, έχεις προμηθευτεί όλον τον “απαραίτητο – άχρηστο” εξοπλισμό, έχεις στοκάρει μια αποθήκη τζελάκια, έχεις φορτίσει ρολόγια, έχεις υπολογίσει τα περάσματα, έχεις ενημερωθεί για τον καιρό… Είσαι πανέτοιμος!!!

Για κάτσε όμως… όλα αυτά μού ακούγονται λίγο τρομακτικά. Σα να προσπαθείς να πάρεις όλα τα απαραίτητα μέτρα για να μη συμβεί η στραβή, μη χτυπήσεις τοίχο, μην εγκαταλείψεις. Σα να ξεκινάς με φόβο, κάνοντας ό,τι περνάει από το χέρι σου για να μη φοβηθείς και όσο περισσότερα κάνεις, τόσο περισσότερο αγχώνεσαι και φοβάσαι. Το σίγουρο έιναι πως συμμετέχοντας σε ένα μαραθώνιο θα υποφέρεις, θα πονέσεις, θα τρομάξεις, θα ζοριστείς έστω. Είτε είναι η πρώτη σου φορά είτε η πέμπτη, είτε είσαι αργός είτε γοργοπόδαρος.

Για να δούμε λοιπόν αν μπορεί να σε ξελαφρώσει λίγο από την αγωνία η ψυχολογική σου προετοιμασία πριν και κατά τον αγώνα με μερικά χρήσιμα για μερικούς και άχρηστα για αλλους, τιπς.

Πίστεψε σε αυτό που ετοιμάζεσαι να κάνεις. Μην αμφισβητείς τον εαυτό σου.

Μίλα ενισχυτικά σε σένα. Ναι, μίλα στον εαυτό σου, καλά κατάλαβες. “Μα καλά, τρελλός είμαι;” θα μου πεις. Ναι, αφού πάς να τρέξεις 42 χλμ… Οπότε τώρα που συννενοηθήκαμε, να μιλάς όμορφα στον εαυτό σου, τόσο πρίν όσο και κατά την διάρκεια του αγώνα. Να του λες γλυκόλογα, “Μπορείς”, “κοντά είσαι, τα κατάφερες” και άλλα τέτοια χαζοαμερικάνικα (πιάνουν όμως!).

Φαντάσου. Βάλε εμπρός το φαντασιακό κομμάτι σου, πολύ ρεαλιστής έγινες τελευταία με τους αριθμούς και τα paces και τα splits κτλ. Φαντάσου την εκκίνηση, τη χαρά και την έξαψη, φαντάσου τον πανηγυρισμό του τερματισμού. Επ.. τι είπαμε; ξέρω σε κυνηγάνε οι άσχημες σκέψεις… Γι’ αυτό προπονήσου στη φαντασία. Σκέψου την ώρα που πατάς τον τάπητα του Σταδίου. Θα σου φανεί χρήσιμο πολύ αυτό το φανταστικό παιχνίδι, εκεί στο 32… Προπονήσου λοιπόν στη φαντασία!

Κατά τη διάρκεια του αγώνα ειδικότερα, υπάρχουν δύο προσεγγίσεις που έχουν μελετηθεί και εφαρμόζονται από επαγγελματίες και ερασιτέχνες. Έχουν να κάνουν με το που είναι στραμμένη η προσοχή μου κατά τη διάρκεια της προσπάθειας.

• Η σύνδεση με το πόνημα που κάνω, στην προκειμένη το τρέξιμο. Για παράδειγμα, κοιτάω με πόσο ρυθμό πέρασα τον ημί.
• Η αποσύνδεση από το έργο που επιτελώ. Για παράδειγμα το να ακούω μουσική κατά τη διάρκεια.

Πιο ειδικά και για να σας μπερδέψω λίγο παραπάνω μπορούν να διακριθούν στα ακόλουθα:

Εξωτερικά στραμμένη προσοχή

• Σχετική με την προσπάθεια. Όπως να παρατηρώ τον ρυθμό μου, τους σταθμούς τροφοδοσίας κάθε πότε είναι, τους χρόνους που περνάω, τις χιλιομετρικές ενδείξεις κτλ.
• Μη σχετική με την προσπάθεια. Για παράδειγμα, παρατηρώ άλλους δρομείς, τους θεατές, το σκηνικό, κτλ.

Εσωτερικά στραμμένη προσοχή

• Σχετική με την προσπάθεια. Λόγου χάρη, το να παρατηρώ την αναπνοή μου, τη δίψα, την μυϊκή καταπόνηση.
• Μη σχετική με την προσπάθεια. Φαντάζομαι τον τερματισμό που λέγαμε παραπάνω, λύνω μια εξίσωση (ναι το κάνουν!), ακούω νοερά μια μελωδία (όχι δεν έχεις μείνει από γλυκογόνο!).

Στατιστικά οι πιο ικανοί και έμπειροι δρομείς χρησιμοποιούν τη δεύτερη νοητική προσέγγιση και οι πιο νέοι στο σπορ ή και λιγότερο ικανοί, την πρώτη. Όμως ο καθένας χρησιμοποιεί και δοκιμάζει αυτό που του ταιριάζει καλύτερα.

Σαν επίλογο και κρατήστε μόνο αυτό. Το μυαλό τρέχει πιο γρήγορα από το σώμα… όσο κατάλληλα προετοιμασμένο και αν το έχετε. Το μυαλό σε πάει παντού. Αν αυτό έχει πάει νοερά στο Καλλιμάρμαρο, τότε θα ακολουθήσει και το κορμί.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Birrer, D., & Morgan, G. (2010) Psychological skills training as a way to enhance an athlete’s performance in high‐intensity sports. Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports. [Online] 20(2), 78-87.

Masters KS, Lambert MJ. The relations between cognitive coping strategies, reasons for running, injury and performance of marathon runners. Journal of Sport and Exercise Psychology, 1989;11:161–70

Padgett VK, Hill AK. Maximising athletic performance in endurance events: a comparison of cognitive strategies. Journal of Applied Social Psychology 1989;19:331–40.