Δρομείς που αγαπήσαμε: Daniel Komen, ο μεγαλύτερος δρομέας αποστάσεων που δεν είδαμε ποτέ

Έχοντας κάνει ένα από τα μεγαλύτερα παγκόσμια ρεκόρ στην ιστορία του στίβου, ο μόνος άνθρωπος που έχει τρέξει ποτέ κάτω από 8 λεπτά τα 2 μίλια και συγχρόνως ο μοναδικός που έχει κάνει 2 συνεχόμενα (back to back) sub- 4 minutes miles (3:59.4 – 3:59.4) μέσα στην κούρσα, εξαφανίστηκε από το άθλημα.
Μόλις λίγα χρόνια όμως στο ξεκίνημα του, έφταναν ώστε να φανταστούμε για αυτόν μια καριέρα που θα ήταν ίσως η μεγαλύτερη στην ιστορία του αθλήματος.
Ένας μόνο δρομέας εκείνα τα χρόνια, ο Χαϊλέ Γκεμπρεσελασιέ, ήταν ίσης αξίας με τον Komen. Τὀτε, στα μέσα της δεκαετίας του 1990.

Το 1994, ο Daniel Komen ήταν απλώς άλλος ένα υποσχόμενος νέος Κενυάτης δρομέας που ποτέ δεν είχε αγωνιστεί έξω από τη χώρα και τον οποίο κανείς εκτός αυτής, δεν είχε ακούσει ποτέ του. Το 1996 και το 1997, ο Komen “παρουσίασε” τα δύο εκπληκτικότερα χρόνια στον χώρο των αποστάσεων που έχει δει ποτέ ο κόσμος, κερδίζοντας δεκάδες αγώνες ενάντια στον ανταγωνισμό κορυφαίων και θέτοντας πολλά παγκόσμια ρεκόρ, μερικά από τα οποία εξακολουθούν να ισχύουν ακόμη.

“Κανείς δεν έχει κάνει ποτέ αυτά που εκείνος έκανε κατά τη διάρκεια μιας περιόδου δύο ετών», λέει ο Duncan Gaskill, ο οποίος ήταν ο ατζέντης του Komen μαζί με τον Κιμ McDonald. “Για μένα, το λυπηρό είναι ότι δεν διέρκησε για πέντε ή έξι χρόνια».
Ή 20 χρόνια, όπως η καριέρα του Γκεμπρεσελασιέ, λέμε εμείς…

Ήδη από το καλοκαίρι του 1998, η απόδοση του Komen είχε πάρει την κατιούσα. Η αιχμή του ήταν τόσο σύντομη, που έτυχε εξ ολοκλήρου μεταξύ των Ολυμπιάδων.
Στις αρχές του 1996, ήταν στο ξεκίνημα του και δεν κατάφερε να προκριθεί στην Ατλάντα. Το 2000 είχε πάρει την κατιούσα και δεν κατάφερε να προκριθεί στο Σίδνεϊ. Η πτώση του συνεχίστηκε και το 2002, όταν ήταν μόλις 26 ετών (επίσημα), όταν και απότομα εγκατέλειψε. Εκτός από κάποιες αποτυχημένες προσπάθειες επιστροφής, δεν ξανακούστηκε από τότε.

Για να αντιληφθούμε πώς και γιατί ο Daniel Komen πετύχε τόσα πολλά σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα, πρέπει να πάμε πίσω στο ξεκίνημά του.

Ο Daniel προέρχεται από την αγροτική Κένυα, από το Κέιο, μια ξηρή περιοχή του Rift Valley. Γεννήθηκε στις 17 Μαΐου του 1976.
Σε ένα χωριό που έπρεπε κάποιος να τρέχει 45 λεπτά για να φτάσει σε ένα τηλέφωνο.
Η οικογένεια του Komen είχε ακόμη 13 παιδιά εκτός από αυτόν και ζούσαν μέσα στην φτώχεια. Οι γονείς του έμεναν σε μια καλύβα στην πεδιάδα και η μητέρα του πουλούσε πατάτες στην άκρη του δρόμου.

Όπως τα περισσότερα μικρά παιδιά που ζουν στο Rift Valley της Κένυας, αλλά και η συντριπτική πλειοψηφία των καλύτερων δρομέων της χώρας, έτσι και ο Komen έτρεχε περίπου έξι μίλια για να πάει στο σχολείο κάθε πρωί και έξι μίλια για να γυρίσει. Μερικές φορές του τύχαινε άλλο ένα ταξίδι , ίσως κι ένα δεύτερο το μεσημέρι!

Ο Komen δεν έτρεξε κανέναν επίσημο αγώνα μέχρι το τέλος της εφηβείας του, και όταν το έκανε διακρίθηκε αμέσως ως εξαιρετικό ταλέντο. Δεδομένου ότι το τρέξιμο είναι σχεδόν το μόνο ταλέντο που δίνει μια ευκαιρία στους φτωχούς να ξεφύγουν από την κατάστασή τους, ο Komen το εκμεταλλεύθηκε.
“Δεν νομίζω ότι είδε κάποια όρια», είπε για αυτόν ο Paul Tergat. “Ήξερε ότι είχε μια δύσκολη ζωή και ήξερε τι έπρεπε να κάνει για να σώσει τον εαυτό του από αυτή την κατάσταση.”

Εκείνες τις ημέρες, ένας παλιός δρομέας, όνοματι Joseph Cheshire, εργαζόνταν ως κυνηγός ταλέντων για τoν αγγλo ατζέντη Kim McDonald στην Κένυα.
Μόλις ο Kοmen άρχισε να ξεχωρίζει σε αγώνες και προπονήσεις, ο Cheshire επικοινώνησε με τον McDonald και τον συμβούλεψε να φέρει τον Komen στην Ευρώπη.
Έτσι ο Komen πήρε πραγματικά το βάπτισμα του πυρός στον Καναδά, στο Brooks Spring Run Off, σε ένα αγώνα δρόμου 8 χιλιομέτρων. Κέρδισε και σημείωσε παγκόσμιο ρεκόρ junior με 22:35!
“Ξαφνικά ξέραμε ότι είχαμε κάποιον ξεχωριστό” Θυμάται ο Duncan Gaskill, ο ατζέντης του.
Αυτό τον Απρίλιο του 1994.

Τον Ιούλιο κερδίζει στα 5.000 και 10.000 μέτρα στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Νέων στη Λισαβόνα.
Το επόμενο έτος, ενώ θα έπρεπε να είναι η χρονιά του, παθαίνει ελονοσία και δεν αγωνίζεται πολύ.
Ακόμα κι έτσι, κάνει παγκόσμιο ρεκόρ κάτω των 18, με 12:56.15 στα 5.000m, σε έναν αγώνα στη Ρώμη που έκανε τον λαγό στον Kiptanui, ο οποίος σημείωσε παγκόσμιο ρεκόρ ανδρών με 12:55.30!

Αυτό είναι κομβικό σημείο, καθώς ο Kiptanui ήταν το πρότυπο και ο δάσκαλος για τον Komen.
Σε αυτό το σημείο λοιπόν, ο Komen ανακάλυψε, όπως κάνουν πολλοί Κενυάτες δρομείς, ότι όσο περισσότερο αγωνίζεται και κερδίζει τόσο περισσότερα τα χρήματα! Άρχισε λοιπόν να πιέζει τους ατζέντηδές του για όλο και περισσότερους αγώνες.

Λονδίνο, το καλοκαίρι του 1996, επιστρέφοντας ο Komen στη βάση του, εκεί που ήταν όλοι οι δρομείς του McDonald, στο Teddington, τους ανακοινώνει την απόφαση του αυτή: να αγωνίζεται όσο το δυνατόν συχνότερα.
Ήταν μια Ολυμπιακή χρονιά, και αν ο Komen προκρινόταν στην ολυμπιακή ομάδα, δεν θα ήταν σε θέση να αγωνιστεί όσο συχνά θα ήθελε στην Ευρώπη!
Στα trials τερματίζει στην τέταρτη θέση των 5.000 μέτρων και έτσι είναι ελεύθερος να αγωνίζεται όποτε θέλει.
Έτσι ξεκίναει το πιο απίστευτο σερί αγώνων στην ιστορία του στίβου.

Σε με μια κούρσα δύο μιλίων στη Σουηδία στις 14 Ιουλίου, σπάει το παγκόσμιο ρεκόρ του Χαϊλέ Γκεμπρεσελασιέ με χρόνο 8:03.54.
Λιγότερο από ένα μήνα αργότερα, στις 10 Αυγούστου, κάνει 7:25.16 στα 3.000 μ στο Μονακό, μόλις 0,05 δευτερόλεπτα πίσω από το παγκόσμιο ρεκόρ του Noureddine Morceli. Αργότερα ο Komen παραδέχθηκε ότι δεν είχε καν ιδέα ποιο ήταν το υφιστάμενο παγκόσμιο ρεκόρ! Και πράγματι, σύμφωνα με αυτούς που τον περιέβαλαν, ο Komen είχε γενικά μικρή κατανόηση για περάσματα και ρυθμούς. Αυτός απλά έτρεχε όσο πιο δυνατά μπορούσε, από την αρχή ως το τέλος.

Παράλληλα με τη θέληση του να ξεφύγει από τη φτώχεια και την δίψα του για το χρήμα, η “αθωότητά” του ως δρομέας πρέπει να ήταν ένα από τα πιο σημαντικά συστατικά της επιτυχίας του.
Δεν φόβοταν κανένα από τους άλλους δρομείς, έλεγε ο McDonnald για αυτόν.

Μόλις τέσσερις ημέρες μετά τo παρ’ ολίγο ρεκόρ στο Μονακό, ο Komen αντιμετωπίζει στην Ζυρίχη τον Γκεμπρεσελασιέ, σε μια αξέχαστη επίδειξη δύναμης στα 5.000 μέτρα. Ο Αμερικανός Bob Kennedy που ήταν σε αυτή την κούρσα, την θυμάται σαν μια από τις καλύτερες όλων των εποχών.
Πήγαιναν κυνηγώντας ο ένας τον άλλο και στα περίπου 150 μέτρα πριν τον τερματισμό, ο Komen ανοίγει εντυπωσιακά ενώ ο Γκεμπρεσελασιέ “σβήνει”. Δείτε την κούρσα αλλά και την έκφραση του Χαιλέ στο 12:34!
Ο χρόνος του 12:45.09, λιγότερο από ένα δευτερόλεπτο μακριά από παγκόσμιο ρεκόρ του Γκεμπρεσελασιέ.

Μόλις δύο ημέρες μετά, αγωνίζεται και πάλι στα 1.500m στην Κολωνία, κάνοντας pesonal best με 3:34.17.
Λιγότερο από μία εβδομάδα μετά από αυτό, ξανά κοντά στο παγκόσμιο ρεκόρ των 3.000m, με 7:25.87 στις Βρυξέλλες.

Με αυτό το πρόγραμμα στις 30 Αυγούστου κάνει μόλις και μετά βίας 13:02 στα 5.000m στο Βερολίνο. Κι αντί να κάνει ένα διάλειμμα για να ξεκουραστεί, ο Komen πάει κατευθείαν από το στάδιο στο αεροδρόμιο και πετάει για το Ριέτι της Ιταλίας, όπου εκεί έτρεξε μια από τις καλύτερες κούρσες που έχει τρέξει ποτέ κανείς!

Παρά την κούραση του Komen, στο Ριέτι ο McDonald έχει στήσει έναν αγώνα ως μια προσπάθεια για παγκόσμιο ρεκόρ στα 3.000m, με δύο λαγούς, τον John Κosgei και τον David Kipsang. Όταν o Kipsang βγάζει τον Komen στα 800 μέτρα σε 1:57.00, στην τηλεόραση οι σχολιαστές έσκασαν στα γέλια! Το έβλεπαν σαν αυτοκτονία. Αλλά δεν γέλανε πια, όταν ο Κοσγκέι έφερε μετά τον Komen στο μίλι σε 3:54.7! Απίστευτο κι όμως αληθινό, αλλά ο Komen μόνος του σε όλη την υπόλοιπη διαδρομή κρατάει τον ρυθμό και κάνει 7:20.67, 4,5 δευτερόλεπτα λιγότερα από το ρεκόρ του Morceli!!!
Εδώ το απίστευτο αυτό ρεκόρ:

Αυτό το ρεκόρ του Komen εξακολουθεί να κρατάει έως σήμερα! Μάλιστα, παρά τις πολλές προσπάθειες του Hicham El Guerrouj και του Kenenisa Bekele, μόνο δύο αθλητές έχουν τρέξει ποτέ τα 3000 μέτρα, γρηγορότερα από 7:24.90, χρόνος που έτρεξε αργότερα σε κλειστό στίβο ο Komen (και ήταν παγκόσμιο ρεκορ κι αυτό)!
Ίσως είναι ένα από τα πιο δύσκολα ρεκόρ για να πέσουν, όπως λένε οι στατιστικολόγοι.

Πώς ο Komen γιορτάσε το κατόρθωμα του; Μα με αγώνες φυσικά! Στις 7 Σεπτεμβρίου κέρδισε τα 5.000m στο Μιλάνο, σε 12:52.38.
Ίσως θα είχε ενδιαφέρον κάποιος να έχει τον τελικό αριθμό του πόσες φορές αγωνίστηκε το 1996!
Σίγουρα με το τέλος της σεζον θα έκανε ένα διάλειμμα αλλά Ιανουάριο και Φεβρουάριο είναι πίσω στην Ευρώπη για κλειστό στίβο και στη συνέχεια Αυστραλία πάλι για ανοιχτό.

Αν το καλοκαίρι του 1996 ήταν εκπληκτικό, το 1997 ήταν κυριολεκτικά χωρίς προηγούμενο!
Τον Ιούλιο του 1997 πάει στο Hechtel στο Βέλγιο, για να κάνει μια προσπάθεια να πάρει πίσω το παγκόσμιο ρεκόρ στα δύο μιλία που του έχει πάρει ο Γκεμπρεσελασιέ με 8:01.10 τον Μάιο.
Όταν τον ρωτάνε ποια θα είναι η τακτική του. αυτός απαντάει: “Ένας στρατιώτης δεν συζητά την τακτική του πριν πάει στη μάχη”. Η αλήθεια ήταν ότι δεν είχε τακτική. Ποτέ δεν είχε! Μήνες αργότερα, όταν ο McDonald τού έδωσε ένα σχέδιο με ενδιάμεσους χρόνους για μια προσπάθεια για το παγκόσμιο ρεκόρ στα 3.000m στον κλειστό στίβο, ο Komen τού το επέστρεψε και του είπε: “Πες μου γρήγορα ή πιο αργά, καθώς θα τρέχω!

Το επόμενο βράδυ ο Komen έτρεξε το πρώτο μίλι του αγώνα των δύο μιλίων σε 3:59.4. Αυτός ήταν ακριβώς ο χρόνος που έκανε ο Roger Bannister όταν έτρεξε την πρώτη ιστορική κούρσα μιλίου κάτω από 4 λεπτά, το 1954. Και στην συνέχεια του αγώνα, ο Komen το έκανε πάλι, έτρεξε και το 2ο μισό το ίδιο, 3:59.4, για να καταφέρει ένα νέο παγκόσμιο ρεκόρ σε 7:58.61 και να γίνει ο πρώτος άνθρωπος που τρέχει 2 ΜΙΛΙΑ στη σειρά κάτω από 4 λεπτά!.
Ως σήμερα παραμένει ο μόνος άνθρωπος που έχει τρέξει τα 2μίλια κάτω από 8 λεπτά!!!
Ακόμη και τώρα συζητείται αν αυτό ή τα ρεκόρ του Μπεκέλε στα 5 και 10 χλμ, είναι πιο εντυπωσιακά.

Τον Αύγουστο, ο Komen κέρδισε στα 5.000 μ Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, μείωσε το χρόνο του στα 1.500m (3:29.46) και το μίλι (3:46.48) και έκλεψε ένα άλλο παγκόσμιο ρεκόρ από τον Γκεμπρεσελασιέ, 12:39.74 στα 5.000 μέτρα, κάτω από δύσκολες συνθήκες, στις Βρυξέλλες.

Με αυτή τη δυναμική, το χειμώνα του 1998 κάνει παγκόσμια ρεκόρ στα 3000 μέτρα (7:24.90, γνωστό ως το «Έβερεστ» του στίβου) και 5.000 μέτρα σε κλειστό στίβο, τρέχει ένα δεύτερο 7:58 στα δύο μιλία και παίρνει και ένα αργυρό μετάλλιο στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Cross Country στην μικρή διαδρομή.

Στη συνέχεια, αρχίζει η πτώση του.
Οι πρώτες αναφορές από την Κένυα μιλάνε ότι παραμελεί την φθινοπωρινή προπόνηση για πάρτι και ότι ξοδεύει ασύστολα τα χρήματά του.

«Είχαν ένα σύστημα στην Κένυα”, λέει o McDonald, “όπου οι μεγαλύτεροι όπως ο Kiptanui, πρόσεχαν τους νεότερους όταν βρίσκονταν τον χειμώνα στην Κένυα. Αλλά ο Kiptanui δεν μπορούσε να αναγκάσει κανέναν να κάνει τίποτα, και έχασε την επιρροή του στον επιτυχημένο Komen. Ο Komen είχε αποφασίσει να πάρει τον δικό του δρόμο. Και πριν τον kiptanaui και οι άγγλοι ατζέντηδες είχαν χάσει την επιρροή τους πάνω του.

Mετά τον πρώτο χρόνο της επιτυχίας, τις περισσότερες αποφάσεις τις έπαιρνε μόνος του. Πίστευε ότι ήταν τόσο καλός που δεν είχε τόσο ανάγκη την προπόνηση.
Ο Kennedy, ο οποίος πήγαινε στα καμπ των κενυατών για προετοιμασία, θυμάται τον Komen συχνά να κάνει πλάκα στη προπόνηση στους άλλους αθλητές, συμπεριλαμβανομένων παγκόσμιων πρωταθλητών. Σε μια περίπτωση, θυμάται να κάνουν μια πυραμίδα 1.600, 1.200, 800 και 400 μέτρων και τον Komen να τρέχει τα περισσότερα χλμ στη δεύτερη λωρίδα, μιλώντας μάλιστα, και κατόπιν να επιταχύνει και να τους συντρίβει όλους στο τέλος.

Όπως καταλαβαίνετε, δεν άργησε να γίνει και αλλαζόνας.
Μέχρι το 1998, ήταν το αντίστοιχο ενός Αμερικάνου δισεκατομμυριούχου στην Κένυα.
Του Kiptanui του άρεσε πολύ να τρέχει, αγαπούσε τον ανταγωνισμό και ήθελε να είναι ένας πολύ καλός αθλητής. Και είχε μια μακρά καριέρα. Ο Daniel Komen ίσως δεν το είχε ποτέ αυτό. Του άρεσε να κερδίζει, απολάμβανε τη φήμη και την οικονομική επιτυχία, αλλά δεν του άρεσε ποτέ πραγματικά αυτό που έκανε.

Δεν άργησε και να παχύνει. Και τελικά έμεινε όλο να λέει και να δηλώνει στο καμπ ότι θα ξαναρχίσει δίαιτα, την οποία όμως ποτέ δεν άρχιζε.
Απελπισμένοι για να σώσουν την καριέρα του, οι ατζέντηδές του τον παραδίδουν στα χέρια του Dieter Högen, με την ελπίδα ότι ο Γερμανός προπονητής θα μπορούσε να επαναπροσδιορίσει τον Komen ως δρομέα.
Κατι πήγε να κάνει στην αρχή. Μία τρίτη θέση για παράδειγμα, στο Crazy 8, αγώνα 8χλμ το 2003. Αλλά ο δρομέας του 7:20.67 ήταν πια παρελθόν.
Κάνει κάτι εμφανίσεις σε 5αρια και 10αρια, όπου δίνει και τις εκκινήσεις και εξαργυρώνει την φήμη του.
Κάποτε δήλωσε ότι θα πήγαινε να τρέξει στον Μαραθώνιο της Νέας Υόρκης, κάποτε ότι χρειάζεται να χάσει 5 κιλά για να πάει στον μαραθώνιο του Βερολίνου.

Παρά την σπατάλη των χρημάτων του στο απόγειο της καριέρας του, ο Komen εξακολουθεί να είναι ένας πλούσιος άνθρωπος για τα στάνταρ της κένυας.
Σήμερα είναι πρόεδρος της ένωσης σωματείων στίβου της επαρχίας Κeiyo και συν-διευθυντής ενός ιδιωτικού σχολείου με τη σύζυγό του, Joyce. O ίδιος παραμένει ένας ήρωας στην πατρίδα του και τον υποδέχονται με πανηγυρισμούς παντού όπου πηγαίνει.

Διαβάζοντας κάποιος τα επιτεύγματα του Daniel Komen, εύκολα μπορεί να αντιληφθεί ότι πρόκειται ίσως για την μεγαλύτερη σπατάλη ταλέντου που έχουμε δει στα αγωνίσματα των δρόμων αντοχής.
Με μία διαφορετική νοοτροπία, προπονητική συνέπεια, πνευματική καθοδήγηση και φυσικά, σωστή διαχείριση των αγώνων του, πιθανώς να αναφερόμασταν σήμερα σε αυτόν ως τον σπουδαιότερο δρομέα μεγάλων αποστάσεων που έχουμε δει.

*Στην νέα ενότητα “Δρομείς που αγαπήσαμε”, θα μπορούσατε κι εσείς αν θέλετε να κάνετε μία παρουσίαση ενός αθλητή που θεωρείτε πως έχει ενδιαφέρον. Απλά στείλτε μας το κείμενο και όποιο υλικό μπορεί να το συνοδεύει.