Μαραθώνιος της Αθήνας: Mύθος και Iστορία – Δ’ Μέρος

ΚΜΑ  “Γρ. Λαμπράκης”, 1983: η αρχή μιας νέας εποχής

Ο άνεμος αλλαγής που  έπνεε  μετά τον Οκτώβριο του 1981 δεν μπορούσε να μην πνέει και στον αθλητισμό.
Ο ίδιος ο Ανδρέας Παπανδρέου , ο νέος πρωθυπουργός που άνοιγε ένα νέο κεφάλαιο στη νεώτερη ιστορία της χώρας, δεν μπορούμε να πούμε ότι ήταν φίλαθλος. Ποιές πραγματικά ήταν οι απόψεις του για τον αθλητισμό, δεν το γνωρίζουμε. Η πρώτη και μοναδική φορά που εθεάθη  σε γήπεδο  ήταν  το βράδυ  του τελικού του Ευρωμπάσκετ του 1987, μαζί με τη σύζυγο του  Μαργαρίτα Παπανδρέου. Ήταν και η τελευταία δημόσια εμφάνιση του πρωθυπουργικού ζεύγους.

Ίσως μάλιστα εκείνη η βραδιά ήταν μια αποκάλυψη για όλον τον πολιτικό κόσμο της χώρας μας. Κι ίσως εκείνο το βράδυ, διανοούμενοι και μη, κατάλαβαν τη δυναμική των σπορ, την γοητεία και την εξουσία  που ασκούσαν  τα σπορ στη μάζα,  βλέποντας τη λατρεία του κόσμου για τον Γκάλη, τον Γιαννάκη, τον Φασούλα,  τον Φάνη και τα άλλα -όπως συνηθίζαμε να λέμε- παιδιά.

Ο άνθρωπος του ΠΑΣΟΚ στον αθλητισμό, μετά τον εκλογικό θρίαμβο του 1981, ήταν ο Κίμωνας Κουλούρης. Ο πρώτος Γενικός Γραμματέας Αθλητισμού στην “κυβέρνηση της αλλαγής”, που  οργάνωσε την άλωση των ομοσπονδιών, που για δεκαετίες ήταν προπύργιο της δεξιάς. Αναμφισβήτητα υπήρχαν  μεμονωμένοι εκπρόσωποι άλλων παρατάξεων, όχι όμως στα πλειοψηφικά σχήματα των διοικήσεων. Η κυβέρνηση είχε επίσης το δικαίωμα να τοποθετεί  συμβούλους κατ’ επιλογή , χωρίς εκλογή σε διάφορες ομοσπονδίες. Κάπως έτσι τοποθετήθηκε  στην ΕΠΟ ο Γιώργος Λούβαρης, προσωπικός φίλος του Ανδρέα Παπανδρέου.

Κάπως έτσι το ΠΑΣΟΚ άρχισε να κυριαρχεί στις ομοσπονδίες, χρησιμοποιώντας στελέχη και πολιτευτές του. Οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, συνοδοιπόροι και προσωπικοί φίλοι του Ανδρέα Παπανδρέου.

Ο Σωτήρης Αλημίσης διαδέχεται στην  ΕΠΟ, τον Βασίλη Χατζηγιάννη, που ήταν πρόεδρος για μια δεκαετία (1975-85), Ο Γιώργος Βασιλακόπουλος και ο Ζαχαρίας Αλεξάνδρου, στην ΕΟΚ που η αλήθεια είναι ότι στο αρχικό τους ψηφοδέλτιο συμμετείχαν παράγοντες από όλη τη  αριστερά, ο  Θανάσης Μπελιγράτης στην ΕΟΠΕ, ο Δημήτρης Διαθεσόπουλος στον υγρό στίβο  και από το  Μάρτιο του 1984 ο Γιώργος Κατσιμπάρδης  πρόεδρος του ΣΕΓΑΣ, διαδεχόμενος τον Φρέντυ Σερπιέρη. Τρία χρόνια αργότερα θα παραδώσει την σκυτάλη στον Στράτο Μολυβά.

Φυσικά ούτε η ΕΟΑ θα μπορούσε να μείνει εκτός του ελέγχου. Ο Λάμπης Νικολάου, τεχνικός σύμβουλος στο Πολιτικό Γραφείο του Ανδρέα Παπανδρέου, ήταν πρόεδρος της Επιτροπής Ολυμπιακών Αγώνων από το 1985 έως το 1992. Η θητεία του στην ΕΟΑ, τον έφερε μέχρι την ΔΟΕ.

Αρχικά, ο αθλητισμός υπάχθηκε στην Προεδρία της Κυβέρνησης. Υφυπουργός ήταν ο Γιώργος Κατσιφάρας, ιδρυτικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ. Αργότερα, ο αθλητισμός πήγε στο Υπουργείου Πολιτισμού, στο οποίο προΐστατο η Μελίνα Μερκούρη και κάπως  έτσι όλες οι αρμοδιότητες είχαν μεταφερθεί στον Κίμωνα Κουλούρη.

Σε έναν από τους ανασχηματισμούς του Ανδρέα Παπανδρέου καθιερώθηκε και το υφυπουργείο αθλητισμού. Ο Σήφης Βαλυράκης, που στη διάρκεια της δικτατορίας απέδρασε δυο φορές από τους ανθρωποφύλακες της χούντας, ήταν ο πρώτος υφυπουργός Αθλητισμού. ΚΙ έτσι  ο ΓΓΑ πέρασε σε δεύτερη μοίρα και ο υφυπουργός ήταν σε κυρίαρχο ρόλο.

Κάπως έτσι «γκρεμίστηκε» ένα “σύστημα” για να στηθεί ένα άλλο. Μετά η ιστορία θέλει το σκάνδαλο Κοσκωτά να σαρώνει τα πάντα στον ελληνικό αθλητισμό, και να δείχνει ευθέως τα συγκοινωνούντα δοχεία της πολίτικής με τα ΜΜΕ και τον αθλητισμό,  για να αρχίσει η εναλλαγή.  Μια εναλλαγή που όμως δεν έχει σκοπό ποτέ την αναμόρφωση και τον εκσυγχρονισμό του αθλητισμού, αλλά περισσότερο  τον έλεγχο των ροών των χρηματοδοτήσεων,  τις πελατειακές σχέσεις και την εκμετάλλευση του αθλητισμού  παντιοτρόπως. Η Ν.Δ που θα ακολουθήσει  δεν θέλησε να πειράξει καθόλου τις δομές, συνεχίζοντας την ίδια πολιτική.

Η λογική  εκείνων των ημερών και η υπεράσπιση μέχρι εσχάτων των κατεκτημένων  φέουδων , το πρόταγμα των δημοσίων σχέσεων, των φιλιών, της καριέρας των πολιτικών, και η πολιτικοποίηση, η κομματικοποίηση των θέσεων των Ομοσπονδιών, πολύ περισσότερο των αποφάσεων υπέρ υμετέρων,  δυστυχώς φθάνει στις μέρες μας.

Και μάλιστα σε μια εποχή που τα σπορ είναι ένα κατεξοχήν πεδίο ενδιαφέροντος, δράσης και ανταγωνισμού του σύγχρονου επιχειρηματικού κόσμου. Κι αυτό – κατά την προσωπική μας άποψη πέρα από όλες τις πολιτικές αποχρώσεις-  εις βάρος του αθλητισμού.

Φυσικά, εκτός αυτού του πνεύματος των αλλαγών δεν θα μπορούσε να μείνει και ο κλασσικός αθλητισμός . Άμεσο αποτέλεσμα των οποίων θα είναι και η ρήξη με το «παλιό» και ένας «νέος» αγώνας: ΚΜΑ  “Γρ. Λαμπράκης”.

Πριν ακόμα από την αλλαγή της πολιτικής ηγεσίας, στις αρχές της δεκαετίας του ΄80, υπήρχαν και στις τάξεις του ΣΕΓΑΣ οι απαραίτητες ζυμώσεις και πρωτοβουλίες που θα οδηγούσαν στη νέα εποχή. Οι κινήσεις “Αλλαγή” και ΑΚΕΚΑ συγκέντρωναν επίσημα την προτίμηση πολλών  παλιών και νέων πρωταθλητών, ασκούσαν έντονη αντιπολιτευτική δράση και εξέφραζαν επίσημα  την διαφωνία τους με πολλές αποφάσεις της τότε διοίκησης του ΣΕΓΑΣ του Γιώργου Μαρσέλλου. Η κίνηση «Αλλαγή» που είχε και την πλειοψηφία στην Τοπική Επιτροπή Σωματείων Αττικής  (ΤΕΣ), του ΣΕΓΑΣ, είχε ιδρυθεί το 1974 και σε αυτή μετείχαν πολλές προσωπικότητες  και παλαιοί πρωταθλητές του αθλητισμού. Στόχος τους ήταν σαφώς να αλλάξουν τον σχεδιασμό και να προωθήσουν νέες αντιλήψεις  με κοινωνικό και λαϊκό πρόσημο, αλλά ο απώτερος στόχος για να το καταφέρουν αυτό ήταν να αλλάξουν τη διοίκηση του ΣΕΓΑΣ, του Γιώργου Μαρσέλλου.

Έτσι, στην γενική Συνέλευση του ΣΕΓΑΣ , τον Σεπτέμβρη του 1982, καταψήφισαν τον Απολογισμό της Διοίκησης Μαρσέλλου με αποτέλεσμα να εκπέσει των καθηκόντων του το Διοικητικό Συμβούλιο. Τότε ορίστηκε νέα Διοίκηση με πρόεδρο τον ιστορικό ηγέτη του Πανιωνίου  Ηλία Μισαηλίδη (1982 -1984), η οποία είχε σαν σκοπό να ολοκληρώσει την 4ετία μέχρι το 1984. Τον Ιανουάριο ανέλαβε πρόεδρος ο  Φρέντυ Σερπιέρης, (θητεία για έναν μόνο μήνα) για να πραγματοποιηθούν οι εκλογές. Σε αυτές τις εκλογές,  επικράτησε ο εκλεκτός του προοδευτικού χώρου ο Γιώργος Κατσιμπάρδης,(26 /1/ 1939 – 26/7/2018), παλιός πρωταθλητής στις ταχύτητες και βουλευτής Βοιωτίας του ΠΑΣΟΚ για 23 χρόνια (1977 – 2000), για να ολοκληρωθεί το πέρασμα στη νέα εποχή.

 

 

 Όπως ήταν φυσικό στον αγώνα μέχρι εσχάτων ως την τελική επικράτηση, σημείο τριβής δεν θα μπορούσε να μην αποτελεί κι ο «εμπορικός» Μαραθώνιος όπως αναφέραμε και πιο πάνω.

Ήδη από τη πρώτη στιγμή υπήρχε μια έντονη κριτική που άρχιζε από το γεγονός ότι η εταιρεία στην οποία είχε παραχωρήσει ο ΣΕΓΑΣ τη διοργάνωση ήταν τουριστικό γραφείο (Mondial Tours) με τη δικαιολογία ότι ο Σύνδεσμος αδυνατούσε να ανταποκριθεί σε μια μεγάλη διακίνηση (1000 περίπου άτομα) και έφτανε στην εμπορευματοποίηση του αγώνα και γενικότερα στην προδοσία των αρχών της γενέτειρας του Ολυμπισμού.

Οι ιθύνοντες της ΤΕΣ στα πλαίσια της αντιπολίτευσης και της αντίδρασης στην πλειονότητα των αποφάσεων της Διοίκησης, πίεζαν τον ΣΕΓΑΣ να ακυρώσει το συμβόλαιο και κάποια στιγμή εμπνευσμένοι από το φιλειρηνικό  κίνημα της εποχής  – που παρουσιάζει έντονη δραστηριότητα σε παγκόσμιο επίπεδο λόγω τις εγκατάστασης των πυραύλων Pershing και  cruise στην Ευρώπη με απόφαση του προέδρου Reagan, και σε εθνικό επίπεδο με την κορύφωση των διαμαρτυριών που απαιτούν την απομάκρυνση των Αμερικανικών Βάσεων από τη χώρα μας. («Νέα Έκκληση της Στοκχόλμης» 1976-1978, «Πορεία Ειρήνης 1981, Κοπενχάγη-Παρίσι, «Ευρώπη ελεύθερη από Πυρηνικά», 6 Δεκεμβρίου 1981, Αθήνα τριπλή Πανατική Πορεία ειρήνης ( ΕΕΔΥΕ) , Διεθνή Συνδιάσκεψη για τη Ειρήνη Αθήνα 1982 (ΕΕΔΥΕ), στις 15 Μαΐου 1982 η Λαμπαδηδρομία Ειρήνης που ξεκινάει από Ολυμπία με προορισμό την έδρα του ΟΗΕ, στη Νέα Υόρκη) πρότειναν  στον ΣΕΓΑΣ να διοργανώσει τον Μαραθώνιο στην Μνήμη του Γρηγόρη Λαμπράκη. Κι αυτό γιατί προφανώς η ΤΕΣ δεν θα μπορούσε να διοργανώσει τον αγώνα χωρίς της άδεια της Ομοσπονδίας .

Τα δημοσιεύματα της κριτικής και  των αντιδράσεων είχαν ήδη από το 1982 πυκνώσει στον ημερήσιο τύπο.

Από τις αρχές του 1983 οι πιέσεις μέσω συνεντεύξεων, άρθρων , προτάσεων, φορέων και απλών φιλάθλων ήταν προς την κατεύθυνση της διοργάνωσης του Μαραθωνίου στην μνήμη του Γρηγόρη Λαμπράκη.

Το Δ.Σ. όμως του ΣΕΓΑΣ θεωρούσε φυσικό να τιμήσει την συμφωνία του και δεν έπαιρνε  δημόσια κάποια θέση.

Στη Τοπική Επιτροπή Σωματείων Αττικής  (ΤΕΣ) το 1983 πρόεδρος ήταν  ο  Μιχάλης Τσολάκης, εκπρόσωπος του ΕΓΣ). Έχοντας επιπλέον έρεισμα την αλλαγή της διοίκησης του Μαρσέλλου με αυτή του Μισαηλίδη , και θέλοντας να πιέσουν ακόμη περισσότερο τα πράγματα στις 21 Μαΐου 1983 , η ΤΕΣ παίρνει μια απόφαση που την διαβάζουμε στον Τύπο:
«Στην ειρήνη και στη μνήμη του Γρηγόρη Λαμπράκη θα είναι αφιερωμένος από φέτος ο ετήσιος διεθνής λαϊκός μαραθώνιος που γίνεται στις αρχές Οκτώβρη. Αυτό αποφάσισε η Τοπική επιτροπή Στίβου Αττικής. Και πρόκειται να απαιτήσει από το ΔΣ του ΣΕΓΑΣ την πραγματοποίηση του.»

Δεν γίνεται λόγος για έναν νέο αγώνα ή για κάποια άλλη ημερομηνία. Όπως επίσης προδικάζει και το τι θα ισχύει στο μέλλον!
Ο αγώνας  δεν θα απαιτούσε κάποιο αντίτιμο για την συμμετοχή κάποιου!

Πρωτεργάτες και εμπνευστές αυτού εκτός από τον Μιχάλη Τσολάκη, ο Γιάννης Ζώρζος, ο Σωτήρης Σκεύης, ο Σταύρος Αλεξίου, ο Νίκος Τσιάρας , ο Κώστας Σφήκας, ο Κώστας Μανιάτης και άλλοι ικανοί παράγοντες με δυναμικό παρών στα αθλητικά δρώμενα της εποχής.

 Απόφαση 21 Μαΐου 1983

http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=65&dc=21&db=5&da=1983

Ίσως τίποτα δεν γινόταν αν αυτήν την απόφαση δεν στήριζαν πότε ανοιχτά και πότε έμμεσα μερίδα εργαζομένων του ΣΕΓΑΣ, που εξέφραζαν την δυσαρέσκεια τους προς τη διοίκηση μέσω του συνδικαλιστικού οργάνου την ΠΣΥΑΣ.

Πορείες Ειρήνης και εκδηλώσεις στη μνήμη του Γρηγόρη Λαμπράκη διοργανώνονται σε όλη τη χώρα. Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Φθιώτιδα( Λαμία, Αταλάντη, Στυλίδα, Πελασγία, Λάρυμνα), Βοιωτία ( Λιβαδειά, Θήβα, Ορχομενός, Δίστομο),  Χαλκίδα, Μυτιλήνη,  Ρόδος Αγρίνιο, Πάτρα και το όνομα του Λαμπράκη είτε με το έναν είτε με τον άλλο τρόπο βρίσκεται στην επικαιρότητα.

Τον Ιούνιο του 1983, η ΤΕΣ βρίσκει βοήθεια. Η Γ.Γ.Α καλεί τον ΣΕΓΑΣ να σπάσει το συμβόλαιο με την mondial Tours.

Σε όλα αυτά ο ΣΕΓΑΣ αποφεύγει να πάρει θέση δημοσίως. Για να δείξουν ότι κάτι αλλάζει  φτιάχνουν μια οργανωτική επιτροπή του Μαραθωνίου, όπου προχωρούν στη στελέχωση όλων των αρμοδίων θέσεων με υπάλληλους , κριτές κλπ της Ομοσπονδίας και μάλιστα χρησιμοποιώντας και τους επικριτές τους .

Η κατεύθυνση είναι να δείξουν στην ΓΓΑ ότι έλαβαν υπόψη τις αντιρρήσεις τους και φυσικά να καμφθούν οι αντιδράσεις των συνδικαλιστών της ΠΣΥΑΣ.

Όπως προκύπτει και από τα Πρακτικά ( 23/8/1983) όμως γίνεται απλώς λόγος τροποποίησης της συμβάσεως με την εταιρεία και όχι κατάργηση της.

Ιδιοκτήτης της Mondial Tours είναι ο Γιώργος Κουρμούζης. Ο  «Αποδυτηριάκιας» στον Φίλαθλο τον αποκαλεί «ο έμπορας». Σε μια προσπάθεια να καταλαγιάσει τον θόρυβο, συναντιέται με τους συνδικαλιστές της ΠΣΥΑΣ και προτείνει την προσθήκη  της φράσης «στη μνήμη του Γρηγόρη Λαμπράκη» στον αγώνα. Οι συνδικαλιστές δεν δέχονται.

Νέα καταγγελία έρχεται στη δημοσιότητα σύμφωνα με την οποία ο Γ. Κουρμούζης αντιπροσωπεύει τον ΣΕΓΑΣ στο εξωτερικό.  Ο ΣΕΓΑΣ ανταπαντά ότι κακώς έχουν αντιληφθεί το θέμα καθώς ο Γ.Κουρμούζης ανήκει στην AIMS ( ένα από τα 27 ιδρυτικά στελέχη, το μοναδικό που δεν είχε αθλητική ιδιότητα) και συνεπώς αντιπροσωπεύει αυτή την Διεθνή Ένωση κι όχι την Ομοσπονδία.

Στις 29 Αυγούστου 1983 παραιτείται ο Γιάννης Ζώρζος , μέλος της ΤΕΣ και πρόεδρος του Γ.Α.Σ. Ιλισσός, από μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής του Μαραθωνίου , καταγγέλοντας με επιστολή του την εμπορευματοποίηση του αγώνα.

«Όλη αυτή την οπερέτα έρχεσθε να καμουφλάρετε με την απόφαση σας για συγκρότηση οργανωτικής επιτροπής αγνοώντας την απόφαση της ΤΕ Αττικής να οργανωθεί Λαϊκός Μαραθώνιος στη μνήμη του δολοφονημένου βουλευτή Γρ.Λαμπράκη και εκ του πονηρού τοποθετείτε και μένα σε αυτή και άλλους φιλάθλους για να καλύψετε το ξεπούλημα.» Τέλος παρουσιάζει διάφορα ενδιαφέροντα στοιχεία με σημαντικότερα την τιμή συμμετοχής που έχει θεσπίσει το τουριστικό γραφείο. Αυτή ανέρχεται στα 65 δολλάρια και αναλύεται σε 15 για δικαίωμα συμμετοχής, 5 για μεταφορά των αθλητών, 13 για την γνωριμία της διαδρομής, 10 για την εξυπηρέτηση στη διαδρομή (αναψυκτικά, σπόγγους κλπ) , 6 για αναμνηστική φωτογραφία, 8 για γεύμα μιας μακαρονάδας.»

 http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=65&dc=31&db=8&da=1983

Μετά από αυτή την παραίτηση,  φαίνεται ότι η επιμονή της ΤΕΣ να διοργανωθεί ο αγώνας στη μνήμη του Γρηγόρη Λαμπράκη και η συνέχιση της προετοιμασίας του Μαραθωνίου από την Τεχνική Επιτροπή Αθλητισμού του ΣΕΓΑΣ (ΤΕΑ) με τις απαραίτητες  ενέργειες στις οποίες είναι φανερό ότι ο Γιώργος Κουρμούζης έχει αυξημένη συμμετοχή, οδηγούν στην εξέλιξη να υπάρχει το ενδεχόμενο να γίνουν την ίδια μέρα και ώρα 2 αγώνες!!!!

Ο πρόεδρος Ηλίας Μισαηλίδης προτείνει σύσκεψη μεταξύ ΤΕΑ και ΤΕΣ στα γραφεία του ΣΕΓΑΣ στις 26/9/1983 προκειμένου να βρεθεί λύση. Αλλά αυτή η συνάντηση μοιάζει πολύ μακρινή για να γίνει , πόσο μάλλον για να συμβιβάσει τα πράγματα.

Στις 3 Σεπτεμβρίου 1983, η ΤΕΣ  στέλνει νέα επιστολή στον τύπο. Αυτή τη φορά επιτίθεται και κατά του ΓΓΑ και μιλάει σαν ποτέ να μην γινόταν ο εμπορικός Μαραθώνιος τη μέρα και στη διαδρομή που αυτή αποφάσισε να οργανώσει αγώνα!

«Άλλη μια φορά ξεσκεπάζεται ο περίεργος ρόλος του Γ.Γ. Αθλητισμού με τις πολυεθνικές, η διπλοπροσωπία του –άλλα λέει κι άλλα κάνει η ισοπεδωτική του στάση αλλά κι ο λόγος που στηρίζει την κλινικά νεκρή Διοίκηση του ΣΕΓΑΣ –φερέφωνό του.

Συγκεκριμένα ενώ η ΤΕ ΣΕΓΑΣ αποφάσισε και ανακοίνωσε τη διοργάνωση Μαραθωνίου Δρόμου στη κλασσική διαδρομή την  8η Οκτωβρίου εις μνήμη του μεγάλου αγωνιστή της δημοκρατίας και της ειρήνης Βαλκανιονίκη Γρηγορίου Λαμπράκη ο κ. Κουλούρης με έγγραφό του (Α 6841/1-7) στον ΣΕΓΑΣ δίνει εντολή!!! να οργανώσουν Μαραθώνιο δρόμο στις 8.10.83 στην ίδια διαδρομή και τους ορίζει να εκχωρήσουν  την εμπορική εκμετάλλευση του αγώνα σε ορισμένη πολυεθνική εταιρεία παρά τις αντίθετες δηλώσεις του στον Τύπο!!!

Τώρα πώς συνδυάζεται η εμπορευματοποίηση του αθλητισμού με το όραμα για μαζικό αθλητισμό, ο Γρηγόρης Λαμπράκης με τις πολυεθνικές κι ο σοσιαλισμός με τις «κονόμες» μόνο ο κ.Κουλούρης μπορεί να γνωρίζει.

Οι πάνω από τον ΓΓΑ τι λένε; Ο κ. Λαλιώτης τι κάνει; Συμφωνεί κι αυτός;»

http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=65&dc=3&db=9&da=1983

Στις 7 Σεπτεμβρίου ο Σύνδεσμος Κριτών Κλασσικού Αθλητισμού Αττικής ΣΚΚΑΑ, ανακοινώνει πως στην τελευταία συνεδρίαση του αποφάσισε «την καθολική αποχή των κριτών-μελών του από τη διοργάνωση του εμπορικού Μαραθωνίου (8 Οκτώβρη) που εκμεταλλεύεται γνωστός επιχειρηματίας ύστερα από τη συμφωνία –ξεπούλημα του ΣΕΓΑΣ.»

Στο πρακτικό της 15^ης Σεπτεμβρίου 1983 του ΣΕΓΑΣ διαφαίνεται πια ότι δεν θα αποφευχθούν οι δύο αγώνες.

« Μετά από μακρά συζήτηση και επειδή έγινε φανερό πως κατά την διεξαγωγή του ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΥ, με την παράλληλο διοργάνωση και άλλου Δρόμου την ίδια ώρα από την Τ.Ε. Αττικής, ενδεχομένως να δημιουργηθούν επεισόδια, αποφασίσθηκε ο κ. Γ. Τσακανίκας να ενημερώσει σχετικά τον Πρόεδρο κ. Ηλία Μισαηλίδη και να προταθεί συνάντηση με τον Γ.Γ.Α. κ. Κίμωνα Κουλούρη, προκειμένου να πραγματοποιηθεί κοινή σύσκεψη με τους φορείς των 2 ΜΑΡΑΘΩΝΙΩΝ ( ΣΕΓΑΣ & Τοπική Επιτροπή ΣΕΓΑΣ Αττικής).»

Στις 16 Σεπτεμβρίου, καθώς πλησιάζουμε προς την 8^η Οκτωβρίου, κάνει την εμφάνιση της η «Οργανωτική Επιτροπή του Α΄ Αγωνιστικού Λαϊκού Μαραθωνίου Ειρήνης».

Με ανακοίνωση της στον τύπο :
«Πάνω από 100 Έλληνες και Ξένοι Μαραθωνοδρόμοι θα πάρουν μέρος στον Α’ Μαραθώνιο στη μνήμη του Γρηγόρη Λαμπράκη, που θα γίνει στις 8 Οκτωβρίου στην Κλασσική Διαδρομή.

Ανάμεσα τους οι Έλληνες πρωταθλητές Μ.Κούσης, Φ.Τσιμιγκάτος, Σ.Νάκος, Ν.Αργυρόπουλος κα. Ο αγώνας βρίσκεται κάτω από την εποπτεία της Τ.Ε.ΣΕΓΑΣ Αττικής , η οποία έχει εξασφαλίσει άδεια χρήσης του Παναθηναϊκού Σταδίου και άδεια από την Αστυνομία για επίβλεψη κατά τη διάρκεια της διαδρομής.

Ταυτόχρονα η διοργάνωση αποτελεί απάντηση και καταγγελία της εμπορικοποίησης του αθλητισμού και συγκεκριμένα του εμπορικού Μαραθωνίου, που έχει προγραμματίσει την ίδια ημερομηνία γνωστή τουριστική επιχείρηση με την ανοχή και συνεργασία του Δ.Σ. του ΣΕΓΑΣ.»

http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=65&dc=16&db=9&da=1983

Στην ουσία πρόκειται για την  δημόσια προκήρυξη και ανακοίνωση του αγώνα της ΤΕΣ.

Οι συμμετοχές που έχουν συγκεντρωθεί είναι από αθλητές και φίλους των σωματείων της Ένωσης.

Στις 22 Σεπτεμβρίου 1983, η Οργανωτική Επιτροπή του Α΄ Αγωνιστικού Λαϊκού Μαραθωνίου Ειρήνης, παραχωρεί συνέντευξη τύπου όπου «εξηγεί  τη σημασία και τους στόχους του αγώνα».

Εκεί ουσιαστικά για πρώτη φορά δημόσια δίνονται τηλέφωνα και διεύθυνση που μπορεί κάποιος να δηλώσει συμμετοχή. Τις ημέρες που ακολουθούν θα υπάρχουν συχνές καταχωρήσεις στον τύπο.

http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=65&dc=23&db=9&da=1983

Στις 30 Σεπτεμβρίου η Οργανωτική Επιτροπή του Α΄ Αγωνιστικού Λαϊκού Μαραθωνίου Ειρήνης, με νέα ανακοίνωση της στον Τύπο καλεί  την Πολιτεία να πάρει θέση και να σταματήσει τον μαραθώνιο του ΣΕΓΑΣ.

«Με αγανάκτηση καταγγέλλουμε την προσπάθεια διασυρμού για άλλη μια φορά του αθλητικού πνεύματος και της έννοιας του Μαραθωνίου με τη συνεχιζόμενη συνεργασία του Δ.Σ. του ΣΕΓΑΣ με γνωστό τουριστικό επιχειρηματία για τη διοργάνωση του εμπορικού Διεθνούς Μαραθωνίου.

Τα γεγονότα μιλούν από μόνα τους.  Χτες το Δ.Σ του ΣΕΓΑΣ έστειλε ΤΕΛΕΞ στη Γ.Γ.Α. με το οποίο ζητεί να δοθεί άδεια για τη τέλεση και δεύτερου Μαραθωνίου με κάποια διαφορά ώρας στις 8 Οκτώβρη.

Αυτό είναι ξεκάθαρα μια παρέμβαση υπέρ του εμπόρου γιατί, όπως είναι γνωστό, οι αθλητικές αρχές (Γ.Γ.Α., Ε.Ο.Α.) η Νομαρχία, η Αστυνομία και η Χωροφυλακή έχουν δώσει άδεια και προσφέρουν τη βοήθεια τους για τις 8 Οκτώβρη μόνο στον  Α΄ Αγωνιστικό Διεθνή  Λαϊκό Μαραθωνίου Ειρήνης, στη μνήμη «Γρηγόρη Λαμπράκη».

Ζητούμε τη δυναμική  πλέον παρέμβαση  της Πολιτείας, ώστε να τερματιστεί η συνεργασία της διαβλητής διοίκησης του ΣΕΓΑΣ με το MONDIAL TOURS και μαζί το εμπορικό ξεπούλημα της αθλητικής ιδέας.»

http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=65&dc=30&db=9&da=1983

Σε αυτή την ανακοίνωση για πρώτη φορά εμφανίζεται και ο χαρακτηρισμός «Διεθνής» στην ονομασία του αγώνα.

Η αλήθεια είναι  πώς παρά το γενικευμένο θόρυβο και τις εκκλήσεις, η Πολιτεία δεν έχει αποφασίσει σε ποιόν αγώνα θα δώσει έγκριση.

Οι ενέργειες που περιγράφει η παραπάνω ανακοίνωση της ΤΕΣ είναι ενέργειες που έχει κάνει η Οργανωτική Επιτροπή του ΣΕΓΑΣ και φυσικά αφορούν την διεξαγωγή του Διεθνή Μαραθωνίου όπως κάθε χρονιά.

Τελικά μόλις τρείς (3) ημέρες (!!!) πριν τον αγώνα, στις 5 Οκτωβρίου 1983, η ΓΓΑ παίρνει τελικά την καταλυτική απόφαση!

http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=65&dc=5&db=10&da=1983

«Με βάση την απόφαση 10517/17.8.83 της ΕΟΑ που αφορούσε την έγκριση διεξαγωγής του Μαραθωνίου από την Τ.Ε.ΣΕΓΑΣ Αττικής στη μνήμη του Γρηγόρη Λαμπράκη, η ΓΓΑ, δεν εγκρίνει τη διεξαγωγή άλλου αγώνα στην εν λόγω διαδρομή πλην αυτού της Τ.Ε.ΣΕΓΑΣ Αττικής μέχρι τη 12^η μ.μ.της 8.10.83».

Η απόφαση της ΕΟΑ για την οποία γίνεται λόγος έδινε την άδεια χρήσης του Παναθηναϊκού Σταδίου. Η ώρα εκκίνησης που εγκρίνει η ΓΓΑ είναι στις 08.30 το Σάββατο 8 Οκτωβρίου και η απόφαση κοινοποιείται στον ΣΕΓΑΣ, στο Υπουργείο δημοσίας Τάξεως, στην ΕΟΑ, στην ΕΡΤ1, ΕΡΤ2 και την ΤΕΣ. ( Τα πρακτικά  του ΣΕΓΑΣ στα οποία αναφερόμαστε και πιο πάνω, ήδη μιλάνε για διεξαγωγή του Διεθνή Μαραθωνίου με ώρα εκκίνησης 08.30 και το πιθανότερο είναι ότι η έγκριση της χρήσης της αφετηρίας και του τερματισμού  της Ε.Ο.Α , έχουν γίνει με ενέργειες του ΣΕΓΑΣ και αφορούν έναν μαραθώνιο , με εκκίνηση τις 08,30 της 8.10.1983. Υπενθυμίζουμε ότι στις 17.8.1983  δεν διαφαινόταν ακόμα η πιθανότητα διεξαγωγής 2 μαραθωνίων.

Πρόεδρος της ΕΟΑ, μετά την ( ανεξιχνίαστη ως σήμερα )δολοφονία του Γεωργίου (Τζώρτζη) Αθανασιάδη  στις 19 Μαρτίου 1983, που ήταν πρόεδρος από το 1977-1983, ήταν ο μέχρι τότε Α΄ Αντιπρόεδρος  Άγγελος Λεμπέσης. Η θητεία του οποίου ήταν βραχυπρόθεσμη. (Απρίλιος 1983 – Δεκέμβριος 1984) γα να παραδώσει τη σκυτάλη στον Λάμπη Νικολάου.

Δεν υπάρχει πρόσβαση σε αυτή την απόφαση 10517/17.8.1983, ώστε να είναι ξεκάθαρο σε ποιόν και πώς παραχωρείται  η άδεια.  Η απόφαση όμως της ΓΓΑ δεν χωρά παρερμηνεία ότι είναι εκείνη που δίνει την έγκριση να γίνουν ΚΑΙ οι δύο αγώνες!!! Λέγεται ότι η Mondial Tours οχυρωμένη με συμβάσεις, απείλησε με προσφυγές στα δικαστήρια, ενώ από την άλλη ήταν δεδομένη η απόφαση της ΓΓ να διεξαχθεί ο αγώνας στη μνήμη του Γρηγόρη Λαμπράκη.)

Όμως η απόφαση ουσιαστικά δίνει ΚΑΙ την έγκριση της να διεξαχθεί και (ο) άλλος αγώνας μετά τις  12 το μεσημέρι!!!  ( Όπως και γίνεται!)

Μετά από αυτό, οι διοργανωτές τις 2 τελευταίες ημέρες κάνουν εκκλήσεις μέσω του τύπου για να εγγραφούν όλο και περισσότεροι δρομείς. Την Τετάρτη 6 Οκτωβρίου δίνουν συνέντευξη Τύπου στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων και κάνουν λόγο ήδη για 1000(!) συμμετοχές.

«Ανακοινώθηκε επίσης ότι η Τοπική Επιτροπή ΣΕΓΑΣ Αττικής θα προβεί στις απαραίτητες ενέργειες ώστε να αποδοθεί κύρος στην ετήσια αυτή διοργάνωση. Τέτοιες θα είναι: α) η αίτηση στην IAAF για την αναγνώριση σαν παγκόσμιας της καλύτερης επίδοσης που θα γίνεται στην κλασσική διαδρομή, β) η πρόσκληση φημισμένων μαραθωνοδρόμων.»

Σε αυτή την συνέντευξη μαθαίνουμε και τα οικονομικά μεγέθη της διοργάνωσης. Το κόστος, δηλώνει η Οργανωτική Επιτροπή, θα ανέλθει στις 200.000 δραχμές περίπου από τα οποία τις 150.000 θα διαθέσει το Υπουργείο Νέας Γενιάς και τα υπόλοιπα το ταμείο της ΤΕΣ.

 http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=65&dc=7&db=10&da=1983

Οι κυκλοφοριακές  ρυθμίσεις που ανακοινώνει η Τροχαία αφορούν και τους 2 Μαραθωνίους και τις ώρες 0730-16.30.

Τελικά στις 8 Οκτωβρίου 1983, το αξιοπερίεργο και ίσως μοναδικό για τα παγκόσμια χρονικά, της διεξαγωγής δύο Μαραθωνίων την ίδια ημέρα στην ίδια διαδρομή, θα πραγματοποιηθεί!

Στις 08.30 θα εκκινήσει ο Μαραθώνιος Δρόμος Ειρήνης «Γρηγόρης Λαμπράκης» της ΤΕΣ Αττικής και στις 12.30 ο Μαραθώνιος του ΣΕΓΑΣ –Mondial Tours.

Η κάλυψη των διοργανώσεων από τον Τύπο, τα πληροφοριακά στοιχεία,  η κριτική και τα συμπεράσματα σχετικά με το ποιά διοργάνωση ήταν επιτυχημένη, είναι ανάλογη των πολιτικών αποχρώσεων των εντύπων. Ενδεικτικό για τη πόλωση και το τεταμένο κλίμα που είχε δημιουργηθεί και πριν τους αγώνες.  Οι μεν κατηγορούν τους δε,  ότι βρήκαν λεηλατημένους σταθμούς και κατεστραμμένες υποδομές από τον μαραθώνιο που προηγήθηκε, ότι τα μεγάφωνα του Σταδίου «μετέδιδαν πολιτικά συνθήματα και τραγούδια αριστερών κατευθύνσεων,  ότι η συμμετοχή ήταν μικρή με διασπάθιση του δημόσιου χρήματος και οι δε κατηγορούν τους μεν ότι διέσυραν διεθνώς την χώρα με την επιμονή τους και τη διοργάνωση του εμπορικού μαραθώνιου που ήταν συνώνυμο της εμπορευματοποίησης του Αθλητισμού και δεν συμβάδιζε με τα ολυμπιακά ιδεώδη καθώς και «για τον πολύωρο αποκλεισμό των δρόμων που ενόχλησε τους πολίτες και σχολιάστηκε αρνητικά από τα ΜΜΕ.»

Στον αγώνα της ΤΕΣ δεν πήραν μέρος οι Κούσης, , Φιλίππου, Κασιανίδης, Παπαγεωργίου που είχαν αναγγελθεί από την οργανωτική επιτροπή. Έτρεξαν όμως ο Θεοφάνης Τσιμιγκάτος που ήταν και ο νικητής με 2.28.18 και ο Γιάννης Κούρος (2^ος, 2.38.14 ) που την προηγούμενη εβδομάδα είχε συμμετάσχει και νικήσει στο Σπάρταθλο του 1983!

Στις γυναίκες νικήτρια ήταν η  Μεταξία Μπερτζελέα  με 3:35:52.

Στον εμπορικό μαραθώνιο είχε προσκληθεί για να τιμηθεί η Grete Waitz που τον Αύγουστο στο Ελσίνσκι (μόλις πριν 50 ημέρες)  είχε στεφθεί η πρώτη Παγκόσμια Πρωταθλήτρια στην ιστορία του μαραθωνίου και που τον επόμενο μήνα θα κερδίσει και στη Ν. Υόρκη.

Συμμετέχει απλώς για να στηρίξει τη διοργάνωση! Μαζί με τον σύζυγο της και προπονητή της ξεκινούν 10 λεπτά πριν την κανονική εκκίνηση του αγώνα και μόνοι τους κάνουν  ένα long run 25 χλμ στην κλασσική  διαδρομή!

Νικητές αυτού του αγώνα θα είναι ο Βρετανός Μάρτιν Μακάρθι με  2:25:34 και η Δανέζα Χάνε Γιένσεν με  3:20:48.

Για τις συμμετοχές πάλι υπάρχει σύγχυση . Άλλοι κάνουν λόγο για 400 και άλλοι φτάνουν  τον αριθμό στα 800 και στα 900 άτομα. Οι τερματίσαντες πάντως και στους 2 αγώνες ήταν 304 για τον μαραθώνιο της ΤΕΣ και 847 για τον «εμπορικό» μαραθώνιο.

 Η επόμενη ημέρα θέλει το Δ.Σ του ΣΕΓΑΣ να αποτιμά ότι «κατά την διεξαγωγή των δύο Μαραθωνίων ουδέν πρόβλημα εσημειώθη»  και στη συνεδρίαση της 26^ης Οκτώβριου 1983 να εγκρίνει «τη διεξαγωγή του Β΄ Μαραθωνίου Δρόμου Ειρήνης στη μνήμη  «Γρηγόρη Λαμπράκη» την 20.10.1984» , όπως είχε ζητήσει με επιστολή της η ΤΕΣ Αττικής την 18.10.1983.

Νωρίτερα είχε εγκρίνει  και του Διεθνή Μαραθωνίου της Αθήνας για την 14.10.1984.

http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=65&dc=4&db=11&da=1983

Με το νέο έτος, αναλαμβάνει προσωρινή διοίκηση με πρόεδρο τον Φρέντυ Σερπιέρη (δισέγγονος του Τζιανμπατίστα Σερπιέρη, ιδιοκτήτη των Μεταλλείων Λαυρίου και του ομώνυμου αρχοντικού, του Γεωργίου Παχύ, πολιτικού και κτηματία, καθώς και τρισέγγονος του Γεωργίου Σκουζέ, πρώτος πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ιππασίας όταν το άθλημα «έφυγε» από τον ΣΕΓΑΣ και έγινε ανεξάρτητη Ομοσπονδία, παιδικός φίλος του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου Β΄, μεγάλος έρωτας της Μαρινέλλας και πατέρας της μοναχοκόρης της) με σκοπό να διενεργήσει εκλογές.

Στις εκλογές που γίνονται τον Φεβρουάριο ο Γιώργος Κατσιμπάρδης , ο εκλεκτός των «προοδευτικών «δυνάμεων γίνεται πρόεδρος.

Στη πρώτη συνεδρίαση στις 9 Φεβρουαρίου 1984 αποφασίζει « την ανάρτηση στην αίθουσα συνεδριάσεων του Δ.Σ. των φωτογραφιών των αειμνήστων Γρηγόρη Λαμπράκη και Παντελή Νικολαΐδη για την κοινωνική τους δράση και την προσφορά τους στον Αθλητισμό και την Ειρήνη.» Ενώ στις 28 Φεβρουαρίου 1984  η σύσκεψη του Προεδρείου καταλήγει  «ο Διεθνής Μαραθώνιος της Αθήνας να γίνει στις 14 Οκτωβρίου 1984, οι «αθλητές-τουρίστες» (όπως τους αποκαλούν ) να καταβάλλουν 15 δολλάρια για τη συμμετοχή. Οι Έλληνες δρομείς να εξαιρεθούν της πληρωμής και να επωφεληθούν της μεταφοράς και όλων των πλεονεκτημάτων που απορρέουν από τους κανονισμούς της IAAF.

Ο ΣΕΓΑΣ μόνος , να αναλάβη την φροντίδα της διοργάνωσης με το ειδικευμένο προσωπικό του και τους έμπειρους κριτές του.

Τα ταξιδιωτικά πρακτορεία που θα παρουσιάσουν ομίλους, να επιφορτιστούν υπεύθυνα για τις ως άνω πληρωμές , κατά την προσκόμιση του καταλόγου των μετεχόντων .

Κανένα ταξιδιωτικό γραφείο δεν θα δικαιούται να έχη την αποκλειστικότητα για τη διοργάνωση ή οποιαδήποτε άλλη ενέργεια, σχετικά με τον Διεθνή Μαραθώνιο της Αθήνας.»

 Ουσιαστικά αναγγέλλει το τέλος της συνεργασίας με την Mondial Tours και τη μη υπογραφής νέας συμφωνίας προς παραχώρηση δικαιωμάτων σε οποιονδήποτε τρίτον.

Στις 6 Μαρτίου συγκαλείται Δ.Σ στα γραφεία του ΣΕΓΑΣ, στο οποίο παρείσταται και προεδρεύει ο ΓΓΑ Κίμωνας Κουλούρης. Επικυρώνεται το πρακτικό της προηγούμενης σύσκεψης και αποφασίζεται « ο Διεθνής Μαραθώνιος Δρόμος που έχει οριστεί για τις 14.10.1984 να ονομάζεται ΔΙΕΘΝΗΣ ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ ΔΡΟΜΟΣ στη μνήμη ΓΡΗΓΟΡΗ ΛΑΜΠΡΑΚΗ.

Ένας νέος αγώνας είχε γεννηθεί. Μια νέα εποχή ξεκινούσε. Ή μήπως πάλι όχι;

Γρηγόρης Λαμπράκης

Η ιδέα της Τοπικής Επιτροπής Σωματείων Αττικής  (ΤΕΣ)  –και η απόφαση της-  είναι να αφιερώνεται ο ετήσιος Διεθνής Μαραθώνιος στην Ειρήνη και στη μνήμη του Γρηγόρη Λαμπράκη και να έχει λαϊκά χαρακτηριστικά.

Καλύτερο όνομα και καλύτερο πρόσωπο που να συμβολίζει  το νόημα ενός αγώνα, το αγωνίζεσθαι  για όσα έχουν νόημα, την Ειρήνη, την Δημοκρατία, την αντίθεση στην εμπορευματοποίηση, όλα αυτά που επικαλούντο και αντιπροσώπευαν οι φέροντες την αλλαγή  δεν θα μπορούσε να βρεθεί πουθενά αλλού παρά στο πρόσωπό και στην μνήμη του Γρηγόρη Λαμπράκη.

Ποιός ήταν όμως ο Γρηγόρης λαμπράκης και ποιά ήταν η σχέση του με τον Μαραθώνιο και την κλασσική διαδρομή;
Η ιστορία του Γρηγόρη Λαμπράκη είναι γεμάτη από συμβολισμούς .

Ήταν ιατρός, αθλητής και πολιτικός, αλλά πέρα από αυτά  αιώνιος οραματιστής και αγωνιστής, που δολοφονήθηκε από παρακρατικούς. Η δολοφονία του (Θεσσαλονίκη, 22 Μαΐου 1963)  προκάλεσε διεθνή κατακραυγή για τις αυταρχικές πρακτικές της κυβέρνησης Καραμανλή και των Σωμάτων Ασφαλείας, που αποδείχθηκε ότι όχι μόνο ανέχονταν, αλλά και εξέθρεψαν τον ανεξέλεγκτο παρακρατικό μηχανισμό. Η υπόθεση Λαμπράκη αναζωογόνησε τον Ανένδοτο Αγώνα του Γεωργίου Παπανδρέου και έπαιξε τον πιο σημαντικό ίσως ρόλο στην πτώση της κυβέρνησης Καραμανλή τον ίδιο χρόνο.

(Meynaud, Jean (2002). Οι πολιτικές δυνάμεις στην Ελλάδα. Αθήνα: Σαββάλας. ISBN 978-960-460-864-5.

Gkotzaridis, Evi (2016). A Pacifist’s Life and Death. Grigorios Lambrakis and Greece in the Long Shadow of Civil War. UK: Cambridge Scholars Publishing. σελ. 411p. ISBN 978-1443885522.)

Υπήρξε αθλητής με πολλές πανελλήνιες και βαλκανικές νίκες και κατείχε για 23 χρόνια (ως το 1959) το πανελλήνιο ρεκόρ στο άλμα εις μήκος με επίδοση 7,37 μ. Στην διάρκεια της κατοχής διοργάνωνε με άλλους συναθλητές του αγώνες, διαθέτοντας τα έσοδα σε λαϊκά συσσίτια. Το 1959 κατέλαβε τη θέση του υφηγητή Μαιευτικής – Γυναικολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Στις εκλογές του Οκτωβρίου 1961 ο Λαμπράκης εξελέγη πολιτεύθηκε με το ΠΑΜΕ (Πανδημοκρατικό Αγροτικό Μέτωπο Ελλάδος), ένα συνασπισμό αριστερών δυνάμεων με επικεφαλής την ΕΔΑ και εξελέγη Βουλευτής Πειραιά.

 Υπήρξε ιδρυτικό μέλος και αντιπρόεδρος της ΕΕΔΥΕ , «Ελληνικής Επιτροπής για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη». Και επίμονος ακτιβιστής.

Στις 21 Απριλίου 1963 αποφασίζεται να γίνει η πρώτη Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης. Αφετηρία ορίζεται ο Τύμβος του Μαραθώνα και τερματισμός η Πνύκα. Η πορεία οργανώθηκε από το «Σύνδεσμο Μπέρτραντ Ράσελ» και την ΕΕΔΥΕ.

Έχουν προσκληθεί για να πάρουν μέρος πολλοί ξένοι ειρηνιστές απ’ όλο τον κόσμο – κυρίως από τη Βρετανία.

Η κυβέρνηση της ΕΡΕ υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή απαγορεύει την πορεία και ανακοινώνει ότι όποιος επιχειρήσει να προσεγγίσει θα συλλαμβάνεται. Η προειδοποίηση αφορά και τους ξένους προσκεκλημένους. Τίθενται σε επιφυλακή Στρατός, Αστυνομία, Χωροφυλακή, ακόμη και άνδρες του Λιμενικού, αφού έπρεπε να αποκοπεί και η προσέλευση διά θαλάσσης.

Σύμφωνα με το τότε ρεπορτάζ της εφημερίδας «Τα Νέα» την 21η Απριλίου του 1963 η πρωτεύουσα βρισκόταν «επί ποδός πολέμου», ενώ «διά πρώτην φοράν τα περίφημα Τάγματα Ασφαλείας ενεφανίσθησαν επισήμως εις διαφόρους περιοχάς περί τον Μαραθώνα, έτοιμα προς δράσιν εις περίπτωσιν ανάγκης. Ακόμα και ναύται του Λιμενικού εχρησιμοποιήθησαν διά τη φρούρησιν της παραλίας του Μαραθώνος, διά τον φόβον προφανώς… αποβάσεως των οπαδών του Συνδέσμου “Μπέρτραντ Ράσελ”». Επί ποδός βρίσκονται συνολικά 10.000 άνδρες της Aστυνομίας, της Xωροφυλακής, του Λιμενικού Σώματος. Κάθε πρόσβαση προς τον Mαραθώνα αποκλείεται.

O κύριος όγκος των «οδοιπόρων της ειρήνης», περιγράφει ο Tύπος της εποχής, περί τους 3.000, αναχαιτίζεται και διαλύεται στους Aμπελόκηπους στο ύψος της Αγίας Tριάδας και στον Άγιο Δημήτριο, στην οδό Πανόρμου. Συλλαμβάνονται 628, ανάμεσά τους ο Mίκης Θεοδωράκης, ο Mίνως Aργυράκης, ο Aλέκος Aλεξανδράκης, η Aλίκη Γεωργούλη και πρώην βουλευτές και υποψήφιοι του κόμματος της Eνιαίας Δημοκρατικής Aριστεράς (EΔA).

Το πρωί της Κυριακής 21 Απριλίου,  ο Λαμπράκης, συνοδευόμενος από τη γυναίκα του και τους Ανδρέα Μαμμωνά, Παντελή Γούτη και Μπάμπη Παπαδόπουλο φτάνει στον Τύμβο του Μαραθώνα με αυτοκίνητο.

Στις 8:00, ο Λαμπράκης αρχίζει μόνος του την πορεία. Kρατάει στα υψωμένα χέρια του ένα απλό πανό με τη λέξη EΛΛAΣ και με το σύμβολο του «Συνδέσμου Eιρήνης Mπέρτραντ Pάσελ», τον κύκλο με τον τσακισμένο σταυρό, παγκόσμιο σύμβολο της ειρήνης. Φωνάζει: «Ζήτω η Ειρήνη, ζήτω η Δημοκρατία».

Ο Λαμπράκης θα συνεχίσει. Πότε μόνος του και πότε μαζί με μερικούς συναγωνιστές του που κατάφεραν να περάσουν από τα μπλόκα της Χωροφυλακής. Θα διανύσει έτσι πέντε χιλιόμετρα προς την Αθήνα.

Στη Ραφήνα οι αρχές ασφαλείας θα επιχειρήσουν να τον σταματήσουν και να τον σύρουν στο δάσος. Θα αποτύχουν μετά από την επέμβαση κατοίκων της περιοχής και όσων συνοδεύουν το Λαμπράκη. Οι τελευταίοι θα συλληφθούν κοντά στο Πικέρμι. Ο ίδιος ο Λαμπράκης θα συλληφθεί κοντά στο Χαρβάτι. Τον περιφέρουν επί ώρες στην Αθήνα με αστυνομικό καμιόνι και τελικά τον αφήνουν στη Νέα Ιωνία.

Αργά το βράδυ της ίδιας μέρας ο Λαμπράκης φτάνει στα γραφεία της ΕΕΔΥΕ και από εκεί στέλνει τηλεγράφημα στις εφημερίδες, το οποίο άρχιζε ως εξής: «Πόθος δημοκρατικού λαού μας διά πορείαν Ειρήνης “Μαραθών – Αθήναι” επραγματοποιήθει». Στη συνέχεια καταγγέλλει τη σύλληψή του και τη μεταχείρισή τους από τους αστυνομικούς και κατονομάζει τους υπεύθυνους. Το τηλεγράφημα κατέληγε: «Δυστυχώς διεπίστωσα ότι δημοκρατία δεν υπάρχει εις την Ελλάδα, όταν εκλεκτοί του λαού κυριολεκτικώς καταρρακώνονται».

Παρά την απογοήτευσή του, ήταν αποφασισμένος να συνεχίσει. Και οι αντίπαλοί του αποφασισμένοι να τον σταματήσουν.

Αμέσως μετά μετέβη στο Λονδίνο για να συμπαρασταθεί στους Έλληνες, Κύπριους και Άγγλους διαδηλωτές που ζητούσαν την απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων στην Ελλάδα, ανάμεσα στους οποίους ήταν και η Βρετανίδα σύζυγός του Αντώνη Αμπατιέλου, Μπέτυ Μπάρτλετ Αμπατιέλου. Στόχος των διαδηλωτών ήταν η βασίλισσα Φρειδερίκη, η οποία βρισκόταν στην αγγλική πρωτεύουσα προκειμένου να παραστεί σε βασιλικούς γάμους. Η σύζυγος του Αμπατιέλου ζήτησε ακρόαση από την Φρειδερίκη, η οποία την αρνήθηκε, παρά τις πιέσεις του Λαμπράκη. Σχεδόν ένα μήνα μετά, στις 22 Μαΐου, καθώς εξερχόταν από συγκέντρωση για την ειρήνη και τον πυρηνικό αφοπλισμό στη Θεσσαλονίκη, δέχτηκε δολοφονική επίθεση από παρακρατικούς. Τραυματίστηκε βαριά και υπέκυψε στα τραύματά του λίγες μέρες μετά.

Όπως ο πρώτος Μαραθωνοδρόμος, έτσι και ο Λαμπράκης, προσπάθησε να τρέξει τη διαδρομή από τον Τύμβο του Μαραθώνα προς την Αθήνα ολομόναχος. Και, όπως και στην περίπτωση του Φειδιππίδη, ο Μαραθώνιος ήταν και για τον Λαμπράκη, η τελευταία διαδρομή.

Ο Μαραθώνιος είναι η διαδρομή του αγγελιοφόρου. Του ανθρώπου που τρέχει για να μεταφέρει το μήνυμα.

Ίσως, λοιπόν σε μια εκδοχή του, να πρόκεται για το Γρηγόρη Λαμπράκη που τρέχει για να μεταφέρει το μήνυμα ότι οι Έλληνες -και όχι μόνο- δικαιούνται να ζήσουν με Ειρήνη και Δημοκρατία. Ίσως  πάλι να πρόκειται για τους εκατοντάδες χιλιάδες αθλητές που έχουν τρέξει τη νοητή διαδρομή σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης για να μεταφέρουν το μήνυμα του αγωνίζεσθαι. Για όσα έχουν αξία.

Και όσο αν αυτή η εκδοχή μοιάζει δύσκολο να έρθει στα μέτρα του σύγχρονου ανθρώπου που ενεργεί μιμητικά, απερίσκεπτα , καταναλωτικά, αυτή  η εκδοχή του μύθου μοιάζει να ταιριάζει όλο και πιο πολύ στην περίπτωση του Γρηγόρη Λαμπράκη. Ενός ανθρώπου που έτρεξε μόνος του ενάντια σε όλους και όλα. Και μετά το «νήμα» έπεσε, στο βωμό αυτού ακριβώς του μηνύματος που μετέφερε: Της Ειρήνης, της Ελευθερίας, της Δημοκρατίας.

Ίσως ηθελημένα, ίσως αθέλητα, ίσως  δικαιολογημένα, ίσως όχι επικοινωνιακά και καθολικά επικοινωνημένα , αυτό τον συμβολισμό θέλησαν να κάνουν γνωστό οι εμπνευστές του κλασσικού Μαραθωνίου. Και  από το 1983, ο κλασικός Μαραθώνιος της Αθήνας φέρει το όνομά του και διεξάγεται προς τιμήν του.

 

(ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ ΜΙΑΣ ΗΜΙΤΕΛΟΥΣ ΑΝΟΙΞΗΣ: ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΛΑΜΠΡΑΚΗΣ)

http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=64&dc=23&db=4&da=1963

Με το βλέμμα στο μέλλον

Την επεισοδιακή χρονιά του 1983 , οι τερματίσαντες στους 2 αγώνες που διεξήχθησαν ήταν 304 για τον αγώνα της ΤΕΣ Αττικλης και 847 για τον Διεθνή Μαραθώνιο.

Το 1984 οι τερματίσαντες ήταν 1200, το 1985 1110.

Από κει και ύστερα ξεκινούν τα πέτρινα χρόνια του Μαραθωνίου της Αθήνας.

Ο αγώνας έχει σαφώς τον χαρακτήρα λαϊκού αγώνα, η πρόσκληση και συμμετοχή αξιόλογων δρομέων δεν είναι στη λογική του ΣΕΓΑΣ και την δεκαετία του 80 ούτε το πρωτάθλημα Ελλάδας δεν διεξάγεται σε αυτόν τον αγώνα.  (Αυτό θα ξαναγίνει το 1990.)

Το 1986, τερματίζουν 890 , ο αγώνας ορίζεται Δευτέρα. Kι αυτό λόγω των Δημοτικών Εκλογών που γίνονται την Κυριακή   12  Οκτωβρίου. (Εκλογές που προκηρύχτηκαν κατά τη διάρκεια του έτους και αφού η ημερομηνία είχε προβλεφθεί από τον ΣΕΓΑΣ.  Οι εφημερίδες της εποχής εστιάζουν την παντελή απουσία του κόσμου από ατο Παναθηναϊκό Στάδιο.  Το 1987 ομοίως 888.

Το 1987 ο Γιώργος Κατσιμπάρδης θα παραδώσει τη σκυτάλη της Προεδρίας του ΣΕΓΑΣ στον  Στράτο Μολυβά. Ο τελευταίος θα παραμείνει σε αυτή τη θέση ως τον Μάϊο του 1997.

Το 1988 οι τερματίσαντες φτάνουν τους 1140 αλλά ο τότε Δήμαρχος Αθηναίων Μιλτιάδης Έβερτ,  είχε την φαεινή ιδέα την ίδια ημέρα να επιτρέψει να διεξαχθεί και ο ποδηλατικός γύρος της Αθήνας. Η κατάσταση που δημιουργείται  απεικονίζεται γλαφυρά στον τύπο της εποχής .

Στα ίδια επίπεδα θα κινηθούν και οι συμμετοχές και οι τερματισμοί στα επόμενα χρόνια .

Το 1994 θα έχουμε μόνο 950 συμμετοχές και 652 τερματισμούς.

Η αναλαμπή του 1996 που θα καταγραφούν 3450 συμμετοχές και 2523 τερματισμοί, θα δείξει την κατεύθυνση στην οποία ίσως πρέπει να κινηθεί ο Μαραθώνιος αυτός.

Ο αγώνας είναι αφιερωμένος στα παιδιά που πάσχουν από καρκίνο. Συνδιοργανωτής είναι το Ογκολογικό Τμήμα του νοσοκομείου «ΑΓΛΑΪΑ ΚΥΡΙΑΚΟΥ».

Γρήγορα όμως ξεχνιέται. Το ρεκόρ συμμετοχών αυτού του αγώνα θα καταρριφθεί μόλις το 2003.

Τον Ιούνιο του 1997 αναλαμβάνει πρόεδρος του ΣΕΓΑΣ ο Βασίλης Σεβαστής. Θα υπηρετήσει από αυτή τη θέση ως τον Οκτώβριο του 2012.

Το 1998 παρότι οι συμμετοχές/τερματισμοί στο Μαραθώνιο είναι στα ίδια επίπεδα 1100/828, θα εισαχθεί ο αγώνας των 10χλμ για πρώτη φορά στο πρόγραμμα.

Απόν το 1999 διεξάγεται ξανά παράλληλα με τον αγώνα και το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Μαραθωνίου.

Όλα αυτά τα χρόνια τα σκουπίδια κατά μήκος της διαδρομής και η ανεξέλεγκτη κίνηση των αυτοκινήτων αποτελούν δύο από τα μεγάλα αγκάθια της διοργάνωσης.

Από το 2001 εισέρχονται οι μεγάλοι χορηγοί και καθιερώνονται αμοιβές για τους νικητές. Τότε μοιράστηκαν 31000 $ στους πρώτους.

Ο ΣΕΓΑΣ τότε υπογράφει συμφωνία χορηγίας-ενίσχυσης με την ALPHA BANK την οποία ονομάζει ΜΕΓΑ χορηγό. Η συμφωνία είναι 10ετης. Επίσης υπογράφονται χορηγικές συμβάσεις με εταιρείες αθλητικών, αναψυκτικών κλπ. Η ονομασία μετατρέπεται σε ΚΜΑ, Κλασσικός Μαραθώνιος Αθηνών, στη μνήμη του Γρηγόρη Λαμπράκη. Κάτι όμως που έχει πια αντίκτυπο μόνο στο εσωτερικό.

Ίσως η πρώτη φορά που έκλεισαν οι δρόμοι για τα αυτοκίνητα είναι αυτή του 2002. Κάτι που δύσκολα ομολογουμένως γίνεται, απουσία παιδείας , αποδεκτό.

Εν είδει test event για τον αγώνα της Ολυμπιάδας του 2004 γίνεται ο αγώνας του Οκτωβρίου του 2003, σε μια διαδρομή που θυμίζει εργοτάξιο. Το ρεκόρ των συμμετοχών και των τερματισμών που θα φτάσουν τις 2676 , ενώ όλα αυτά τα χρόνια μετά βίας άγγιζαν τις 1200 θα σκιαχθεί από την  παντελή αποτυχία σε όλους τους άλλους τομείς: λάθη στους σταθμούς με τον ανεφοδιασμό ελίτ δρομέων, απώλειες στα ρούχα, χαλασμένο ρολόϊ χρονομέτρησης, λάθη στα αποτελέσματα και στις εθνικότητες, αποτυχία εξυπηρέτησης από τις χημικές τουαλέτες στην εκκίνηση κλπ…

Το 2004 παράπονα για το κόστος της συμμέτοχής που ορίζεται στα 30 ευρώ.

Το 2006  για πρώτη φορά διεξάγονται και τα 5 χιλιόμετρα. Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας παρευρίσκεται στο Παναθηναϊκό Στάδιο, απονέμει μετάλλια στους νικητές και ανακοινώνει ότι θέτει τη διοργάνωση υπό την αιγίδα του.

Το 2007 για πρώτη φορά εισάγεται και η Τελετή έναρξης. Περιλαμβάνει ομιλίες επισήμων και Αφή της Φλόγας στον Τύμβο των Μαραθωνομάχων.

Γα πρώτη φορά διοργανώνεται  το 1^ο Διεθνές Συμπόσιο της  AIMS.

To 2010 ο Μαραθώνιος της Αθήνας αποφασίζει να τιμήσει τη συμπλήρωση 2500  χρόνων από τη μάχη του Μαραθώνα! Ο Μαραθώνιος ονομάζεται επετειακός. Έχουν προηγηθεί το 1996, επετειακοί μαραθώνιοι  για τα 100 χρόνια από την πρώτη Ολυμπιάδα, το 2001 για την υποδοχή της Νέας χιλιετίας και η επετειακή διοργάνωση της 3 Νοεμβρίου του 2002 για τα 20 χρόνια της διοργάνωσης, χωρίς ιδιαίτερη ανταπόκριση.

Αυτή τη φορά κι ενώ την εποχή αυτή η λιτότητα και το φάντασμα της χρεωκοπίας πλανάται πάνω από την Ελλάδα, η κινητοποίηση και η προβολή είναι πρωτοφανής. Οι συμμετοχές στον Μαραθώνιο φτάνουν τις 12500 κι οι τερματισμοί τους 10371!  Οι συμμετοχές μαζί με τους παράλληλους αγώνες ξεπερνούν τις 20000.

Την αναβάθμιση του αγώνα την προσφέρει  και η  IAAF  που τιμητικά συμπεριλαμβάνει αυτή τη χρονιά τον αγώνα στους Gold Label αναγνωρίζοντας έτσι τη σημασία της μάχης του Μαραθώνα στη γέννηση του αγωνίσματος του Μαραθωνίου.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι στον αγώνα των γυναικών έχουμε 2 ρεκόρ: ρεκόρ αγώνα από την Λιθουανή  Rasa Drasdauskaite , 2ω31:06 και καλύτερη επίδοση από ελληνίδα από την Κωνσταντίνα Κεφαλά 2:40:36. Και οι δύο επιδόσεις θα μείνουν απλησίαστες τα χρόνια που θα ακολουθήσουν.

Τα χρόνια που θα ακολουθήσουν οι συμμετοχές στον Μαραθώνιο θα παρουσιάσουν κάμψη, διατηρώντας όμως  τη δυναμική που κερδήθηκε μετά το 2010. Οι δε συνολικές συμμετοχές θα παρουσιάσουν αύξηση και θα ξεπεράσουν τις 30000 κάνοντας έτσι την οργανωτική επιτροπή να δώσει ακόμη μεγαλύτερη προσοχή στους αγώνες των 5 και των 10χλμ.

Το 2014 οι αριθμοί θα φτάσουν τα επίπεδα του επετειακού Μαραθωνίου.

Τη χρονιά αυτή τον Φεβρουάριο στο Μουσείο Μπενάκη ο ΣΕΓΑΣ θα παρουσιάσει το νέο λογότυπο και το νέο όνομα του αγώνα που πλέον από «Κλασσικός» μετονομάζεται σε «Αυθεντικός»!

Για να φτάσουν σε επίπεδα ρεκόρ με συνολικά 55000 συμμετοχές και 15279 τερματισμούς στον Μαραθώνιο το 2018.

Όμως σε αυτή τη νέα εποχή, εκτός από τον κλασσικό μαραθώνιο, θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε και μερικούς άλλους ενδιαφέροντες  αγώνες να συμβαίνουν στην κλασσική διαδρομή.

Στις 14 Μαΐου 1984 σαν μια  διοργάνωση-αθλητική συνάντηση  βγαλμένη  από τα παλιά διοργανώνονται τα «Νικολαΐδεια»  στα οποία διοργανώνεται Μαραθώνιος στη διαδρομή Μαραθώνας –Πικέρμι-Μαραθώνας!

Ο Απόστολος Νικολαΐδης , τέως πρόεδρος του ΠΑΟ, πεθαίνει τον Οκτώβριο του 1980. Για να τιμηθεί η πολυετής προσφορά του, η γηπεδική έδρα του συλλόγου έλαβε το 1981 το όνομα Γήπεδο Απόστολος Νικολαΐδης.

Το 1974 Ο Απόστολος Νικολαΐδης  εκλέχθηκε πρόεδρος του Παναθηναϊκού Α.Ο. παραμένοντας μέχρι το 1979, το μεγαλύτερο όμως διάστημα και εξαιτίας προβλημάτων υγείας, χρέη εκτελούσε ο Α’ αντιπρόεδρος και αναπληρωτής Πρόεδρος ιατρός Δημήτριος ( Μάκης ) Ιθακήσιος και όταν παραιτήθηκε ο τελευταίος το 1979 , έκτοτε και έως την έναρξη της λειτουργίας των Π.Α.Ε. ο ανιψιός του και πρώην στέλεχος της ομάδας μπάσκετ, Τζακ Νικολαΐδης.

Το 1979 η ομάδα ποδοσφαίρου του ΠΑΟ γίνεται επαγγελματική και αυτονομείται διοικητικά με πρώτο πρόεδρο το Γιώργο Βαρδινογιάννη. Ο τζακ Νικολαΐδης παραμένει ως το 1983 πρόεδρος του ερασιτέχνη.

Για να τιμηθεί η πολυετής προσφορά του, η γηπεδική έδρα του συλλόγου έλαβε το 1981 το όνομα Γήπεδο Απόστολος Νικολαΐδης.

 

Στις 13 Σεπτεμβρίου 1984 στην Αθήνα γίνονται οι Βαλκανικοί αγώνες. Νικητής ο Τούρκος Μεχμετ Τερζι με 2.21.30.

 Το 1986 θυμόμαστε πάλι τις πρακτικές του παρελθόντος.  Έτσι  γίνεται μια προσπάθεια αναβίωσης του μαραθωνίου της Ολυμπιακής ημέρας. Αυτή η προσπάθεια είχε σταματήσει από το 1981-1985. Τώρα ο αγώνας με μεγάλη κινητοποίηση και προβολή ονομάζεται αγώνας στη μνήμη «Σπύρου Λούη»

Έτσι στις 6 Απριλίου 1986 γίνεται ο 1^ος Μαραθώνιος στη μνήμη Σπύρου Λούη. Την εκκίνηση τη δίνει ο Εμίλ Ζατοπεκ!
Νικητής θα είναι  με 2:25:28 Daniel Duhamel (FRA) 42 χρονὠν που την προηγούμενη χρονιά είχε κερδίσει και το Παγκόσμιο πρωτάθλημα Βετεράνων στη Ρώμη! Στις γυναίκες νικήτρια με  3:47:41  η Marina Drakotou (GRE)

Την επόμενη χρονιά ο 2^ος Μαραθώνιος στη μνήμη Σπύρου Λούη θα γίνει στις  29 Απριλίου 1987  με νικητή τον Jim Denisson (CAN) 2:38:3, ενώ το 1989 θα γίνει στις 4 Σεπτεμβρίου 1989 ο 3^ος  Μαραθώνιος στη μνήμη Σπύρου Λούη, μόλις σχεδόν ένα μήνα από τον Μαραθώνιο Γρηγόρης Λαμπράκης. Στη συνέχεια η προσπάθεια αυτή θα εγκαταλειφθεί.

( Σήμερα διεξάγονται  Αγώνες Δρόμου «Σπύρος Λούης» από το 2014 με  πρωτοβουλία του Δημάρχου Αμαρουσίου και Προέδρου  (τότε) της Κ.Ε.Δ.Ε, Γιώργου Πατούλη.)

Οι Μεσογειακοί Αγώνες 

Ένας σπουδαίος αγώνας θα γίνει στις 9 Ιουλίου 1991. Μεσογειακοί αγώνες και τρίτη θέση για το Χρήστο Σωτηρόπουλο.
Η περιγραφή του : https://www.athensvoice.gr/80567_hristos-sotiropoylos

Από το 22.15 οι εικόνες του Μαραθωνίου!
http://www.avarchive.gr/portal/digitalview.jsp?get_ac_id=3439&thid=10990

Οι Μεσογειακοί Αγώνες  είναι  μια αθλητική διοργάνωση που διεξάγεται κάθε  τέσσερα χρόνια, και στην οποία παίρνουν μέρος χώρες που βρέχονται από τη Μεσόγειο Θάλασσα.

Η ιδέα της διοργάνωσης αυτής ανάγεται στα μέσα της δεκαετίας του 1930, όμως η πρώτη φορά που τέθηκε στη ΔΟΕ το ζήτημα ήταν το 1948 στο Λονδίνο, από τον αντιπρόσωπο της Αιγύπτου Mohammad Taher Pasha(1879-1970), ένας δραστήριος άνθρωπος που είχε αφιερώσει τη ζωή του στον αθλητισμό (Μέλος της εκτελεστικής επιτροπής της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, Πρόεδρος της Αιγυπτιακής Ολυμπιακής Επιτροπής, Πρόεδρος της Αιγυπτιακής Αερολέσχης, Πρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Αεραθλητισμού, Πρόεδρος της Αιγυπτιακής Ομοσπονδίας Ξιφασκίας). Το όραμά του ήταν να φέρει κοντά τις χώρες της Μεσογείου (μουσουλμανικές και χριστιανικές), πολλές από τις οποίες μετρούσαν τις πληγές τους από τον καταστροφικό Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, και να πάρει έστω ένα μέρος από τη λάμψη των Ολυμπιακών Αγώνων.

Αυτός απευθύνθηκε αρχικά στον Έλληνα αντιπρόσωπο Ιωάννη Κετσέα, (1887-1965), από τους πρωτοπόρους του τένις στην Ελλάδα, πρόεδρος του ΣΕΓΑΣ και μέλος της ΔΟΕ(1947-1965),  ζητώντας τη συνδρομή του στην προσπάθειά του, και σύντομα πολλά μέλη της ΔΟΕ που προέρχονταν από τα κράτη της Μεσογείου  αντιμετώπισαν ευνοϊκά την προοπτική των Μεσογειακών Αγώνων. Έτσι, σε ειδική συνεδρίαση της ΔΟΕ αποφασίστηκε να γίνουν οι πρώτοι Μεσογειακοί Αγώνες το 1951 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.

Στους πρώτους Μεσογειακούς Αγώνες έλαβαν μέρος περίπου 750 αθλητές από 10 κράτη (Γαλλία, Ιταλία, Αίγυπτος, Ελλάδα, Τουρκία, Γιουγκοσλαβία, Ισπανία, Λίβανος, Συρία, Μάλτα), ενώ στο πρόγραμμα των αγώνων συμπεριλήφθησαν 13 αθλήματα, 4 λιγότερα από εκείνα των Ολυμπιακών Αγώνων του Ελσίνκι που έγιναν την επόμενη χρονιά (1952).

Οι πρώτες τέσσερις διοργανώσεις (1951, 1955, 1959, 1963) δεν περιλάμβαναν καθόλου γυναικεία αγωνίσματα, κάτι που άλλαξε το 1967.

Τους Μεσογειακούς Αγώνες διοργανώνει η Διεθνής Επιτροπή Μεσογειακών Αγώνων (Δ.Ε.Μ.Α.) (γαλ. Committee International Jeux Méditerranéens (C.I.J.M.) – αγγλ. International Mediterranean Games Committee (I.M.G.C.)). Εδρεύει στην Αθήνα και συγκροτήθηκε στις 16 Ιουνίου 1961.

Πρώτος πρόεδρος της ΔΕΜΑ εξελέγη ο λιβανέζος Γκαμπριέλ Τζεμαγιέλ και πρώτος γενικός γραμματέας ο Ιωάννης Κετσέας. Έκτοτε την θέση του γενικού γραμματέα καταλαμβάνει ο έλληνας εκπρόσωπος στην ΔΕΜΑ. Τον Ιωάννη Κετσέα διαδέχθηκε ο Επαμεινώνδας Πετραλιάς και ακολούθησαν ο Νίκος Φιλάρετος και ο Μίνως Κυριακού. Μετά τον θάνατό του Μίνωα Κυριακού η θέση παραμένει κενή.

Η Ελλάδα διοργάνωσε μια φορά τους Μεσογειακούς Αγώνες. Ήταν το 1991, σε μια διοργάνωση στην οποία συμμετείχαν 18 χώρες. Ήταν προγραμματισμένο να διοργανώσει  η Ελλάδα και τους Μεσογειακούς Αγώνες του 2013 στον Βόλο και την Λάρισα, αλλά η διοργάνωση της αφαιρέθηκε λόγω της οικονομικής κρίσης και ανατέθηκε στην Μερσίνη της Τουρκίας.

Άλλη μια προσπάθεια που θα εγκαταλειφθεί το 6^ο Παγκόσμιο Κύπελλο Μαραθωνίου στις 9 Απριλίου 1995 με δύο κλειστούς αγώνες που θα κριθούν στο τέλος.

Το IAAF World Marathon Cup ήταν μια διοργάνωση που διοργανώνονταν κάθε 2 χρόνια από το 1985 -1995 . Αυτή ήταν και η τελευταία του χρονιά . Από το 1997-2011 ήταν μέρος του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος και αφορούσε μετάλλια σε ομαδική κατάταξη όπως προέκυπταν από τον αγώνα του Μαραθωνίου του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος. Εκτότε εγκαταλείφθηκε.

Στους άνδρες  νικητής ήταν ο Douglas Wakiihuri  (KEN) με 2:12:01 (ο πρώτος Κενυατης που κέρδισε τον Μαραθώνιο του Λονδίνου το 1989 (!)), με 2^ο  τον Takahiro Sunada (JPN) με 2:13:16 και 3^ο τον Davide Milesi (ITA) με 2:13:23. 28^ος Ο Ανδριόπουλος με 2.21.44.
Στις γυναίκες νικήτρια η Anuța Catuna Romania (ROM) με 2:31:10, 2^η η Lidia Simon (ROM)  2:31:46 , 3^η η Cristina Pomacu (ROM)  2:32:09. 41^η η Μαρία Πολύζου με 2.50.04.

Το 1996 σειρά έχουν να τιμήσουν την κλασσική διαδρομή ένας αγώνας της «100ετιας Ολυμπιακών» νικητής ο Gary Henry (Αυστραλία)  με 2.24.06.

Στις 9 Αυγούστου 1997 έχουμε το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου!
Τα αποτελέσματα ενός αξέχαστου αγώνα:

1. Abel Anton ESP 2:13:16
2. Martin Fiz ESP 2:13:21
3. Steve Moneghetti AUS 2:14:16

19^ος Ο Νίκος Πολιάς με 2.21.03 (Καραγγιάννης,  Περήφανος, Χαραμής , Ανδριόπουλος, εγκατέλειψαν).

Η μονομαχία των δύο ισπανών Anton και  Fiz ώμο με ώμο μετά το 18.50 και η μοναδική είσοδο τους σε ένα διαφορετικό Παναθηναϊκό στάδιο!

 

Στις γυναίκες

1. Hiromi Suzuki JPN 2:29:48
2. Maria Manuela Machado POR 2:31:12
3. Lidia Slavuteanu-Simon ROM 2:31:55

12^η η Μ. Πολύζου με 2.39.10, 42^η η Παναγιώτα Νικολακοπούλου με 2.54.03 κα 45^η  η Γεωργία Αμπατζίδου με 2.56.58. Εγκατέλειψαν η Καστρίτη και η Σούμα)

τα τελευταία 30 λεπτά του Μαρθωνίου των Γυναικών!!!

Το 1997 στο Ολυμπιακό Στάδιο  27-29 Ιουνίου , έχουμε και Βαλκανικούς αγώνες . Όμως σε αυτούς πια δεν διεξάγεται ο Μαραθώνιος. Το1996: Στο Βελιγράδι διοργανώνεται το πρώτο ξεχωριστό Βαλκανικό Πρωτάθλημα Μαραθωνίου το οποίο αποτελούσε μέρος των Βαλκανικών Αγώνων Στίβου από το 1929 έως το 1992.

Μάλιστα το 1997 το Βαλκανικό Πρωτάθλημα Μαραθωνίου διεξάγεται στο Αγρίνιο και κερδίζουν και στους άνδρες και στις γυναίκες Έλληνες: Σπύρος Ανδριόπουλος      2:13.15, Παναγιώτα Νικολακοπούλου      2:44.24.

Το 1989  οι Βαλκανικοί αγώνες έχουν γίνει στις Σέρρες   και  εκεί τον μαραθώνιο τον  έχει κερδίσει ο Χρήστος Παπαχρήστος 2:27.07. Το 1994 στα Τρίκαλα δεν διεξήχθη Μαραθώνιος Το 2000 οι Βαλκανικοί αγώνες έγιναν στην Καβάλα, το 2001 στα Τρίκαλα, το 2003 στη Θήβα και η τελευταία φορά που έγιναν στην Ελλάδα ήταν το 2008 στο Άργος.

Στις 22 Αυγούστου 2004 διεξάγεται ο Ολυμπιακός μαραθώνιος των γυναικών.

Νικήτρια η  γιαπωνέζα Mizuki NOGUCHI με 2:26:20, καταφέρνοντας έτσι να δώσει το 2^ο συνεχόμενο χρυσό στον μαραθώνιο Γυναικών στην Ιαπωνία μετά το χρυσό της Naoko Takahashi στο Sydney!

Η Noguchi  ξεκίνησε την επίθεση της αρκετά νωρίς , λίγο μετά τα μισά ξέροντας ίσως ότι αυτός ήταν ο μόνος τρόπος  για να καταβάλλει τις δύο μεγάλες κατόχους του Παγκοσμίου ρεκόρ, την νυν  Paula Radcliffe κα την πρώην  Catherine Ndereba . Το μόνο που θα καταφέρει η Ndereba  είναι να καταβάλλει την Radcliffe και να κλείσει την διαφορά στο τέλος , παίρνοντας το αργυρό μετάλλιο με 2.26.32!

 

Και στις 29 Αυγούστου 2004 τον Ολυμπιακό Μαραθώνιο των ανδρών.

Οι 5 καλύτερες επιδόσεις της χρονιάς ως τότε ανήκουν σε 5 Κενυάτες, 2:06:14   Felix LIMO, 2:06:16 Evans RUTTO, 2:06:23 Robert CHEBOROR            2:06:48 Sammy Kipchoge KORIR, 2:06:49 Joseph RIRI.

Κανείς όμως από αυτούς δεν θα βρεθεί στην Αθήνα . Θα βρεθεί όμως εκεί ο κάτοχος του WR Paul Tergat. Η μάχη του με τον  Meb Keflezighi, Stefano Baldini, Vanderlei da Lima, και  Jon Brown,  στους αγνώριστους γεμάτους από κόσμο δρόμους της Αθήνας θα μας χαρίσουν μια επική νίκη του Stefano Baldini.

 

Εκτότε καμία μεγάλη διοργάνωση δεν έχει αναληφθεί .

 

 

ΠΗΓΕΣ

Τα τρία πρώτα βιβλία, είναι τα βιβλία στα οποία αναφέρονται  χρονολογικά τα γεγονότα της κάθε διοργάνωσης , οι νικητές, τα ρεκόρ και άλλα στοιχεία σχετικά με τους αριθμούς συμμετοχών, τις χώρες προέλευσης και άλλα χρήσιμα από τα παραλειπόμενα που συνθέτουν την ιστορία της κλασσικής διαδρομής.
Η συμβολή τους και στη δική μας εξιστόρηση ήταν πολύτιμη.

Ηρακλής Αθανασόπουλος, Μαραθώνιος και Μαραθώνας, 2010
Γιάννης Μαμουζέλος, Μαραθώνιος –Ραντεβού με την ιστορία, ΑΓΚΥΡΑ 2010
Μπάμπης Ζαννιάς, 42195μ σε 30 χρόνια-Μαραθώνιος Αθηνών «Γρηγόρης Λαμπράκης», ΒΟΓΙΑΤΖΗ 2014

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BB%CE%B1%CF%83%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CE%9C%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%B8%CF%8E%CE%BD%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%91%CE%B8%CE%B7%CE%BD%CF%8E%CE%BD

https://en.wikipedia.org/wiki/Athens_Classic_Marathon

https://www.cnn.gr/focus/story/196857/grigoris-lamprakis-o-pantotinos-marathonodromos-tis-eirinis-kai-tis-dimokratias?v2

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CF%81%CE%B7%CE%B3%CF%8C%CF%81%CE%B7%CF%82_%CE%9B%CE%B1%CE%BC%CF%80%CF%81%CE%AC%CE%BA%CE%B7%CF%82

https://www.novasports.gr/alla_spor/ellada/article/1507318/marathonios_athinas_%C2%AB42195m_se_34_xronia%C2%BB

https://www.mixanitouxronou.gr/i-anexichniasti-dolofonia-tou-diefthinti-tis-efimeridas-vradini-tzortzi-athanasiadi-allilokatigories-metaxi-tromokratikon-organoseon-ke-mistikon-ipiresion-giati-o-karamanlis-zitise-na-gini-krifa/

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CE%B6%CF%8E%CF%81%CF%84%CE%B6%CE%B7%CF%82_%CE%91%CE%B8%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%83%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82

Ευάγγελος Ανδρέου, Ευρωπαϊκό Κέντρο Τέχνης – Euarce, 2010

https://www.snf.org/media/6380429/The-Breal-Cup-Booklet_2016.pdf

http://www.fhw.gr/olympics/modern/gr/greek/g307.html

https://www.arrs.run/NC_MaraGRE.htm

Handbook on the Economics of Sport, επεξεργασία από Wladimir Andreff, Stefan Szymanski

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B5%CF%83%CE%BF%CE%B3%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CE%AF_%CE%91%CE%B3%CF%8E%CE%BD%CE%B5%CF%82

http://ir.lib.uth.gr/bitstream/handle/11615/42090/6480.pdf?sequence=1