Ο Δρομέας ο «Σκληρός».

Noητική Σκληρότητα ( Μental Toughness) ή απλά Σκληράδα (Hardness) είναι μερικοί από τους ορισμούς που έχουν χρησιμοποιηθεί προκειμένου να περιγράψουν τα ατομικά χαρακτηριστικά του ατόμου που βιώνει μια ομπρέλλα καταστάσεων που μπορεί να περιλαμβάνουν ένα στρεσσογόνο γεγονός ,μια απώλεια ή μια πρόκληση. Κοινό γνώρισμα αυτών των ατόμων λοιπόν είναι η ικανότητα να ανταπεξέρχονται στις προκλήσεις, η ικανότητα να επανέρχονται στην πρωτύτερη λειτουργικότητα τους και για να μην το εξειδικεύουμε πολύ, γενικά η ικανότητα να χαλιβδώνονται στα δύσκολα, είτε έχει να κάνει με γεγονότα ζωής, είτε μιλάμε για επαγγελματικό αθλητισμό , είτε για χόμπυ.
Αθλητές σε μεγάλη γκάμα αθλητικών δραστηριοτήτων έχει αποδειχθεί πως κατέχουν ειδικές νοητικές στρατηγικές και ικανότητες προκειμένου να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις μιας προετοιμασίας,ενός αγώνα μεγάλης διάρκειας ή ακόμα και στην επάνοδο μετά από έναν τραυματισμό.

Μιλώντας για τον αθλητισμό που μας ενδιαφέρει, η Νοητική Σκληρότητα μπορεί να οριστεί ως το ψυχολογικό άκρο που σε καθιστά ικανό να ανταπεξέρχεσαι καλύτερα απο τους συναγωνιστές σου σε ένα άθλημα με υψηλές απαιτήσεις. Ειδικότερα η ικανότητα να είσαι πιο συγκεντρωμένος, συνεπής, σίγουρος κάτω από συνθήκες πίεσης. Ειδικότερα να  μένει συγκεντρωμένος, σίγουρος και στοχευμένος κάτω από συνθήκες πίεσης (Jones et al. 2002).

Χαρακτηριστικά:
Τέσσερα μπορούμε να πούμε λοιπόν πως είναι τα χαρακτηριστικά του να είσαι «σκληρός» :
1.    Nα βλέπεις την πρόκληση σαν ευκαιρία
2.    Να έχεις αίσθησης αυτοικανότητας και εμπιστοσύνης.
3.    Να μπορείς να εμμένεις πιστά στον στόχο.
4.    Να έχεις την αίσθηση ελέγχου της κατάστασης, ασχέτως αν όλα έχουν παέι κατά διαόλου.

Και επειδη μπορεί να υπάρξουν παρεξηγήσεις στα παραπάνω, δεν σημαίνει πως η ικανότητα αυτή αφορά μόνο ελίτ αθλητές ή ερασιτέχνες υψηλού επιπέδου. Ακόμα και ο δρομέας μέσου επιπέδου ή ακόμα και χαμηλού, όσον αφορά τους χρόνους, παρουσιάζει τέτοια χαρακτηριστικά, όταν στους αγώνες, στην προπόνηση ή σε ένα τραυματισμό, είναι ικανός σε αυτά που αναφέρθηκαν. Eίναι γεγονός πως οι περισσότερες έρευνες έχουν γίνει με το δείγμα να αποτελείται απο επαγγελματίες αθλητές, με δεδομένο πως η πίεση σε αυτό το επίπεδο είναι πολύ μεγάλη. Όμως τα αποτελέσματα μπορούν να γενικευτούν και στους απλούς θνητούς που ανέφερα παραπάνω χωρίς να θεωρηθούν αυθαίρετα. Αν κάποιος έχει αντίρρηση, ας στηθεί στο 5ο ή 6ο μπλοκ του ΚΜΑ και ας οσμιστεί την ένταση που επικρατεί στην ατμόσφαιρα… Θα καταλάβει οτι η πίεση είναι αφόρητη!

Φύλο και Σκληρότητα

Ελάχιστες μελέτες που έχουν συγκρίνει το χαρακτηριστικό αυτό στα δύο φύλα, έχουν δείξει πως οι άντρες έχουν σκοράρει υψηλότερα σε σχετικά ερωτηματολόγια (Findlay,Boker,2009). Ισως η μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα των αντρών που επιβιωτικά και εξελικτικά υπάρχει, να εξηγει αυτά τα αποτελέσματα, χωρίς να σημαίνει πως το γυναικείο φύλο δεν είναι «σκληρό». Ξέρω ξέρω, ακόμα δεν μπορείς να χωνέψεις πως σε προσπέρασε η κυρία καλπάζοντας στα τελευταία 200 μέτρα του δεκαριού.

Ηλικία και Σκληρότητα

Έρευνες που να συσχετίζουν την ηλικία και την σκληρότητα δεν έχουν γίνει ή τουλάχιστον δεν έπεσαν στην αντίληψη μας. Έτσι το αιώνιο «ο παλιός είναι αλλιώς» έναντι του «ο νέος είναι ωραίος αλλά είναι και σκληρός;”, μένει προς το παρόν αναπάντητο. Μία μόνο προσωρίνη απάντηση θα μπορούσε να δοθεί σε αυτό το ερώτημα που έχει να κάνει με τις εμπειρίες του δρομέα. Δηλαδή. όσο πιο πολλές θετικές εμπειρίες έχει ένας δρομέας ή ακόμα καλύτερα όσο περισσότερες αρνητικές εμπειρίες μετουσίωσε σε θετικές, τόσο περισσότερο είναι πιθανό να αποκτήσει αυτή την σκληρότητα σαν ένας βετεράνος μπαρουτοκαπνισμένος. Το κράταμε σαν πληροφορία χωρίς να θεωρηθεί μετρήσιμο και επαληθευσιμο ακόμα.
Σε επόμενο άρθρο θα μιλήσουμε για το πως μπορεί κάποιος να καλλιεργήσει αυτή την ικανότητα μέσα από στοχευμένα βήματα. Αν θες λοιπόν να  γίνεις ο «σκληρός της Κυριακής», έχε το νου σου εδώ…