Κάποιες φορές το πετυχαίνουμε, κάποιες άλλες όχι. Πάντως είναι σίγουρο πως θα θέλαμε όλο και περισσότερο. Μιλάμε για το λεγόμενο “ανέβασμα ” των δρομέων, το γνωστό μας runners high, μια κατάσταση που όταν μπαίνουμε σε αυτή νοιώθουμε σαν να κυλάνε τα χιλιόμετρα πολύ εύκολα σε μια κατάσταση θα έλεγε κανείς παντοδύναμης ευφορίας.
Πρόσφατα ερευνητές μελέτησαν τον τρόπο που ανταποκρίνεται ο εγκέφαλος σε αυτή την ανεβασμένη διάθεση κατά την ώρα του τρεξίματος και ανακάλυψαν πως αυτή η ικανότητα είναι προγραμματισμένη στον γεννετικό μας κώδικα. Πολλά χρόνια πίσω, σε κάποια περίοδο της εξέλιξής μας, η επιβίωση μας εξαρτιόταν από την καταδίωξη της τροφής. Το κίνητρο της επιβίωσης ήταν αυτό που μας ωθούσε να τρέχουμε και να ακολουθούμε την λεία μας για πολλά χιλιόμετρα. Με την βοήθεια των χημηικών ουσιών του εγκεφάλου που σε κάνουν να νοιώθεις καλά, κατάφερναμε να καλύπτουμε με ταχύτητα και διάρκεια αποστάσεις μεγάλες. Αυτό το ανέβασμα λοιπόν πιθανά εξυπηρετούσε (όπως και σήμερα) τον ρόλο του φυσικού παυσίπονου, κάνοντας ανεκτά τα συμπτώματα των μουδιασμένων και καταπονημένων ποδιών.
Ακόμα και τώρα που δεν κυνηγάμε το φαγητό μας είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε για την διαδικασία και το πως ενεργοποιείται.
Ενδορφίνες
Οι ενδορφίνες έιναι τα φυσικά μας ενδογενη ναρκωτικά, με δράση αντίστοιχη με την επεξεργασμένη μορφίνη. Η ευεργετική τους δράση στους δρομείς ήταν για δεκαετίες γνωστή, ώσπου το 2008 μια ομάδα γερμανών ερευνητών προσδιόρισε ακριβώς την δράσητους στον εγκέφαλο. Συγκεκριμένα βρήκαν πως κατά την διάρκεια ενός δίωρου τρξίματος οι περιοχές στον προμετωπιαίο φλοιό και στο λιμβικό σύστημα, περιοχές που σχετίζονται με τα κίνητρα, το συναίσθημα και την ρύθμιση της συμπεριφοράς, υπήρχε άφθονη έκκριση ενδορφινών.
Πως να το πετύχεις: Πίεσε τον εαυτό σου δυνατά αλλά όχι πολύ δυνατά. Οι ενδορφίνες είναι φυσικά ναρκωτικά που παράγονται στην σωματική δυσφορία, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να υπερβάλλεις. Βρες εκείνο το “γλυκό” σημείο που πετυχαίνεις μια βολική πρόκληση, κάτι σαν το tempo run. Ένα χαλαρό ελεύθερο τρέξιμο δεν θα ενεργοποιήσει αυτή την πρόκληση. Από την άλλη ένα πολύ επιθετικό και εξοντωτικό τέμπο, πιθανά να σε εξουθενώσει, χαμηλώνοντας το κίνητρο και απανεργοποιώντας την ευεργετική δράση των ενδορφινών.
Ενδοκανναβινοειδή
Οι ενδορφίνες έχουν πάρει όλη την μελέτη και την δόξα, όμως το σώμα μας παράγει άλλο ένα φυσικό αναλγητικό, τα ενδοκανναβινοείδή, με δράση αντίστοιχης της ουσίας TCH που βρίσκουμε στην μαριχουάνα. Το καλό με τα ενδοκανναβινοειδή έιναι πως μπορούν να παραχθούν σχεδόν σε οποιοδήποτε κύτταρο του σώματος σε αντίθεση με τις ενδορφίνες που παράγονται από συγκεκριμένες νευρικά κύτταρα..
Πως να το Πετύχεις: Πιστεύεται πως τα ενδοακνναβινοείδή ενεργοποιούνται περισσότερο σε καταστάσεις στρές παρά σε φυσικό πόνο όπως οι ενδορφίνες. Κάτι που σημαίνει πως επειδή κατά την διάρκεια ενός έντονου τρεξίματος το σώμα μας και στρεσάρεται και “πονάει, και τα δύο συστήματα ενεργοποιούνται. Τρέχοντας λοιπόν στο 75 με 80 % των μέγιστων καρδιακών παλμών σου πετυχαίνεις να ενεργοποιήσεις το σύστημα και των δύο ουσιών, σύμφωνα με τους ειδικούς. Επίσης επειδή εικάζεται πως η παραγωγή των ενδοκανναβινοείδών έιναι τριπλάσια το πρωί, ένα πρωινό τρέξιμο είναι πιο πιθανό να σε βάλει σε κατάσταση high.
ΠΗΓΗ: Runner’s World
Roberto4Carlos
To Runners High μήπως βγαίνει και σε ταμπλέτες, γιατί εγώ σπάνια το βιώνω αυτό.
tazi
Οταν το νιωθεις ομως……………… ειναι μια ταμπλετα που παιρνεις σε παρα παρα πολλες δοσεις, που δε πιανει και παντα…………….
Smart77
Καλησπέρα σε όλους, μου έχει τύχει μία φορά πέρσι το καλοκαίρι σε βραδινό τρέξιμο.Υποθέτω ότι αυτό βίωσα γιατί ήταν τόσο έντονο το «ανέβασμα » που ειλικρινά με έκανε να νιώθω ότι πετάω και δεν τρέχω. Ένιωθα ότι τα πόδια μου δεν πατάνε στην άσφαλτο. Έκτοτε το ίδιο συναίσθημα αγνοείται…
http://www.movescount.com/moves/move167459149
Elda
Moυ κανει εντυπωση που το βιωνετε σπανια. Εγω σχεδον παντα μετα απο μια κουραστικη επιτυχημενη προπονηση, και αγωνα επισης. Πιο συγκεκριμενα μετα απο ενα δυσκολο LR με ΜP κομματια μεσα (οσο πιο μεγαλο και κουραστικο το LR τοσο πιο εντονο το runner’s high), μετα απο ενα επιτυχημενο μισαωρο τεμπο, μετα απο εναν καλο μαραθωνιο. Μπορω και σε ελευθερο ακομα αν συντρεχουν οι καταλληλες συνθηκες, πχ. να εχω καλη διαθεση εξαρχης, να κανει ωραιο καιρο ( μια υπεροχη λιακαδα μεσα στο καταχειωνο), να βλεπω ταυτοχρονα το ηλιοβασιλεμα και την ανατολη της πανσεληνου απο τη θαλασσα κλπ..
tazi
@elda. Πες μας τι παιρνεις……
@spyrosmartinis Σπυρο και εγω στα εξι χρονια οι φορες που το εχω νιωσει μετρωνται στα δαχτυλα.
Μια φορα σε ελευθερο στη χιονισμενη Γκιωνα καταμεσημερο, μια αλλη στη τεσσαρα ενω χιονιζε παλι σε εντονο ρυθμο πηγαινοντας με τεσσερα στο ανηφορικο δεξι τμημα και ελεγα καλα τωρα δηλαδη τρεχω?, ενα βραδυ στις Πρεσπες μονος παρεα με τις πυγολαμπιδες, σε ενα φαρτλεκ που ενω το πρωι που ειχα βγει να το κανω σταματησα μετα απο 500 μετρα με μηδεν διαθεση αλλα το απογευμα ειχα τοση ενεργεια που βγηκε 10αρι σε 39 λεπτα με μεταβαλλομενη ενταση τελειως αβιαστα, στον τελευταιο μου μαραθωνιο το 2016.
Απο τοτε τιποτα, φανταζομαι θα ξαναρθει, η αισθηση δε περιγραφεται…………
Elda
Kαλα, εγω το runner’s high το ενιωσα απο την πρωτη φορα που ετρεξα χωρις να εχω ιδεα τι ειναι. Ετρεξα εντελως τυχαια πρωτη φορα πριν 10 χρονια σε στιβο με τη μια γυρω στα 2.5χλμ (με μηδενικη αθληση μεχρι τοτε), ουσιαστικα για να σκοτωσω την ωρα μου 😛 και σταματωντας σκασμενη ενιωσα αυτο το υπεροχο συναισθημα που με εκανε ν ασχοληθω με το τρεξιμο, χωρις μεχρι τοτε να ξερω κανεναν που να τρεχει, χωρις να μου εχει μιλησει κανεις για το τρεξιμο, χωρις να αθλουμαι καν.
Nikos Pilikas
@elda Μαρία, το runner’s high βιώνεται κατά την διάρκεια του τρεξίματος, όχι κατόπιν. Μήπως το συγχέεις με το αίσθημα ικανοποίησης που ακολουθεί μία επιτυχημένη προπόνηση;
Elda
Μπα…εδω σου λεω την πρωτη πρωτη φορα που ετρεξα ενιωθα να πεταω χωρις να εχω ιδεα γιατι συμβαινει αυτο. Σαφως και συμβαινει κατα τη διαρκεια της προπονησης/αγωνα αλλα πιο εντονο το νιωθω στο τελος. Και δεν εχει να κανει απαραιτητα με επιτυχημενη προπονηση, αλλα με το να εχω πιεσει καπως τον εαυτο μου, οπως αναφερεται και στο αρθρο. Εξαλλου και την πρωτη φορα που ετρεξα με τη μια 2.5 χλμ, αν και μικρη η αποσταση, ηταν μεγαλη η πιεση στον εαυτο μου.
Nikos Pilikas
Χρειάζεται νέο, συμπληρωματικό άρθρο η περίπτωσή σου λοιπόν! 😛
Lachaniaris
Μέσα στα 20τόσα χρόνια που τρέχω το έχω βιώσει πάμπολες φορές, με πρώτη όταν έκανα το πρώτο μου 90′ μαζί με μία συναθλήτρια μου στην ηλικία των 14ων. Τρέχαμε ελεύθερα και μετά το 60λεπτο, απλά δεν υπήρχαμε! Όχι τόσο γιατί ο ρυθμός ανέβηκε, αλλά αρχίσαμε να λέμε ασυναρτησίες και να γελάμε χωρίς (προφανή) λόγο! Πλέον όμως το αισθάνομαι κυρίως όταν δεν τρέχω. Μου πέφτει η διάθεση και απλά είμαι σε φάση μελαγχολίας. Μήπως είναι το λεγόμενο στερητικό σύνδρομο;
big-blue
Ωραίο άρθρο!
Υπάρχει κάπου το χρονικό σημείο, όπου αρχίζει η παραγωγή αυτών των ουσιών; Εγώ το παρατηρώ κάπου στο 40′-45′, ακόμα κ σε easy run όλες οι συνθήκες είναι σούπερ. Σε tempo σίγουρα, ενώ στον κλασσικό, μετά το 33 είμαι μονίμως μες στη χαρά
Nikos Pilikas
@big-blue Στον κλασικό είσαι μέσα στη χαρα γιατί ξέρεις ότι σε 29′ θα με δεις…
big-blue
Εννοείς στο 39. Είναι κ αυτό, βέβαια! Ήδη, με το που έγραφα τα παραπάνω, σκέφτηκα πως φέτος δε θα έχει high ten (με τα δυο χέρια), αλλά μόνο με το δεξί (το πολύ πολύ να πάθω εξάρθρωση ώμου) γιατί το έρμο το ρολογάκι μου σοκαρίστηκε πέρσι κ έδειχνε πως σέρνομαι:)
Για να δούμε…
Nikos Pilikas
@big-blue Καλά το είπα. Από το 33ο μέχρι το 39ο, 29′ χρειάζεσαι/
big-blue
Το φαντάστηκα πως είσαι τόσο τρελός ώστε να το έχεις υπολογίσει και αυτό…
hagi
Συμπληρώνω:………… “Πως να παρατείνεις το αίσθημα αυτό και μετά την προπόνηση?”……….Μα φυσικά με κοινοποίηση της φωτογραφίας σου αμέσως μετά την προπόνηση στο Facebook! Στην περίπτωση που η κοινοποίηση της συνοδεύεται με 100+likes tο “runners high” μετατρέπεται αυτόματα σε “runners FBhigh” που είναι ασύγκριτα πιο “δυνατό” και εθιστικό και το αίσθημα της ευδαιμονίας και της εκπλήρωσης ενός καθήκοντος και νοηματοδότησης της ζωής κρατάει για ώρες………!!!
Nikos Pilikas
Χαχαχα… έγραψες, coach! 😀 😀
Vlod
Το RH είναι πολύ υποκειμενικό βίωμα τόσο σε αίσθηση όσο και σε χρονικό όριο. Τα κατώφλια του καθενός σε έκκριση νευροδιαβιβαστών διαφέρουν σημαντικά. Πάντως πιθανά όλοι έχετε παρατηρήσει σε αγώνες πως η αίσθηση κόπωσης και αμφισβήτησης της προσπάθειας ακολουθείται από ένα αίσθημα επανεκκίνησης και φρεσκαρίσματος. Αυτό μπορεί να συμβεί αρκετές φορές μέσα στον ίδιο αγώνα. Είναι το σημείο που αναφέρει το άρθρο για το φυσικό παυσίπονο.
Το μόνο σίγουρο και εγγυημένο είναι αυτό που ανέφερε ο hagi…έστω και μετα το τρέξιμο. Αποτελεί πλέον και αυτό ένα κίνητρο επίτευξης.